Ζυθοποιία Lemp: Φαντάσματα, κατάρες και μπίρα!

Η ιστορία της ανόδου και της πτώσης της οικογένειας των Lemp, μιας από τις πρώτες και πιο ισχυρές που ασχολήθηκαν με τη ζυθοποίηση στην Αμερική, διαθέτει αρκετές σκοτεινές πτυχές και γι’ αυτό, όπως είναι απόλυτα λογικό, η Ζυθοποιία Lemp έχει δημιουργήσει έναν ολόκληρο θρύλο γύρω από το όνομά της. Κάποιοι ισχυρίζονται πως τα πνεύματα τους ζουν ακόμα στα υγρά και ξεχασμένα κελάρια της ζυθοποιίας, δίπλα στον ποταμό Μισισιπή στο Σεντ Λούις.

Η ιστορία των Lemp ξεκινά όταν ο Johann ’Adam’ Lemp μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες στα τέλη της δεκαετίας του 1830 από το Eschwege της Γερμανίας. Αρχικά εγκαταστάθηκε στο Σινσινάτι και κατόπιν μετακόμισε στο Σεντ Λούις.

Το Σεντ Λούις ιδρύθηκε το 1764 από τον Πιερ Λακλέντ και τον Ογκίστ Σουτώ και με την αγορά της Λουιζιάνα έγινε σημαντικός λιμένας στο Μισισιπή. Αναπτύχθηκε γρήγορα μετά τον Αμερικανικό Εμφύλιο, ώσπου στα τέλη του 19ου αιώνα έγινε η τέταρτη μεγαλύτερη πόλη των Ηνωμένων Πολιτειών. Το Σεντ Λούις διοργάνωσε την Διεθνή Έκθεση και τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1904. Ο πληθυσμός της έπιασε ταβάνι το 1950, με κάτι λιγότερο από 900,000 κατοίκους, χρονικό σημείο από το οποίο ξεκίνησε να υποχωρεί. Στην άνθισή του βοήθησε η έλευση αρκετών μεταναστών, το 1830, κυρίως Γερμανών και Ιρλανδών.

Αξίζει να σημειώσουμε πως πέρα από τον Lemp, ένας ακόμα Γερμανός μετανάστης που διέπρεψε στο χώρο της ζυθοποίησης ήταν κι ο κατασκευαστής σαπουνιών Eberhard Anheuser, ο οποίος, μαζί με τον Adolphus Busch, δημιούργησε τον κολοσσό Anheuser-Busch Brewing Association. Η εταιρεία που από το 2008 ανήκει στην Ιnbev και απασχολεί πάνω από 19.000 άτομα, λειτουργεί δώδεκα ζυθοποιεία και δέκα θεματικά πάρκα μέσω του τμήματος οικογενειακής ψυχαγωγίας της εταιρείας Busch Entertainment Corporation στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο Adolphus Busch ήταν ο πρώτος Αμερικανός ζυθοποιός που χρησιμοποίησε παστερίωση για να διατηρήσει φρέσκια τη μπίρα του κι από τους πρώτους, μαζί με τον Lemp, που χρησιμοποίησαν μηχανική ψύξη και σιδηροδρομικά βαγόνια ψύξης. Η γνωστή σε όλους “Budweiser” είναι σήμερα η νούμερο ένα μπίρα σε πωλήσεις στις Η.Π.Α.

Ζυθοποιία Lemp – Η ίδρυση

Στα της ιστορίας μας, ο Johann ‘Adam’ Lemp, με την εγκατάστασή του στο Σεντ Λουις αποφάσισε να ανοίξει παντοπωλείο, το οποίο μεταξύ άλλων ζυθοποιούσε και διέθετε προς πώληση τη δική του, σπιτική lager.

Ο ίδιος είχε λάβει την κατάλληλη εκπαίδευση ως ζυθοποιός στην Γερμανία και πολύ γρήγορα συνειδητοποίησε ότι η ζήτηση για την μπίρα του ξεπερνούσε τα υπόλοιπα είδη του παντοπωλείου. Έτσι, το 1842 εγκαινίασε τη ζυθοποιία Western Brewery στο σημείο που σήμερα βρίσκεται ένα από τα στηρίγματα του περίφημου Gateway Arch. Η «Πύλη προς τη Δύση», όπως αλλιώς αποκαλείται το 192 μέτρων κατασκεύασμα, είναι η ψηλότερη αψίδα στον κόσμο και ένα από τα πιο γνωστά μνημεία του Σεντ Λούις.

O Lemp πολύ σοφά επέλεξε να αναπτύξει και να χρησιμοποιήσει το σύστημα σπηλαίων κάτω από το Σεντ Λούις για να αφήσει τη μπίρα του να ωριμάσει σε σωστές θερμοκρασίες, όπως άλλωστε και στην πατρίδα του, τη Γερμανία. Μην ξεχνάμε πως βρισκόμαστε σε μια εποχή που η βιομηχανική ψύξη είχε μόλις ανακαλυφθεί.

Το παράδειγμά του ακολούθησαν κι άλλες νεοσύστατες ζυθοποιίες Γερμανών μεταναστών στις ΗΠΑ, αλλά ο Lemp είχε ήδη ισχυρό προβάδισμα. Απεβίωσε πλούσιος το 1862 αφήνοντας ισχυρές βάσεις για το μέλλον. Τον Adam Lemp διαδέχθηκε ο γιος του, William J. Lemp, ο οποίος είχε παραμείνει στη Γερμανία, έως ότου ο πατέρας του εδραιώσει σταθερά την επιχείρηση. Όταν έφτασε σε ηλικία 12 ετών, ολοκλήρωσε την εκπαίδευσή του στο Σεντ Λούις και ξεκίνησε την καριέρα του στη ζυθοποιία Wilhelm Stumpf.

Μετά το θάνατο του πατέρα του, ο νεότερος Lemp και οι συνεργάτες του ανέλαβαν τη ζυθοποία Western Brewery -κατά κόσμον Ζυθοποιία Lemp– μετονομάζοντάς την σε William J. Lemp and Company Western Brewery, ενώ μέχρι το 1864, ο Lemp απέκτησε τον πλήρη έλεγχό της. Ακολουθώντας τα χνάρια του πατέρα του, ξεκίνησε μια μεγάλη επέκταση χτίζοντας μια νέα ζυθοποιία, ακριβώς πάνω από το σύστημα των σπηλαίων στο οποίο είχε προηγουμένως πρόσβαση ο πατέρας. Μέσα σε λίγα χρόνια, το ζυθοποιείο του Lemp ήταν το μεγαλύτερο στο Σεντ Λούις και ένα από τα μεγαλύτερα στη χώρα.

Ζυθοποιία Lemp – Οι καινοτομίες

Ο Lemp πρόσθεσε ένα εργοστάσιο εμφιάλωσης στο ζυθοποιείο του το 1877 -αρκετά καινοτόμο για την εποχή- και τεχνητή ψύξη το επόμενο έτος -κάτι που βοήθησε σημαντικά στην επιτάχυνση της ωρίμασης.

Η lager του Lemp ήταν ήδη γνωστή σε κάθε πολιτεία του Νότου και της Δύσης, αλλά το όραμά του δεν σταματούσε εκεί. Κατά την επόμενη δεκαετία, ο Lemp πρωτοπορεί και πάλι· Δημιουργεί ένα δίκτυο κέντρων διανομής και ιδρύει την δική του σιδηροδρομική εταιρεία, την Western Cable Railway Company. Ο λόγος ήταν απλός, αλλά ουσιαστικός. Ήθελε να εξασφαλίσει ελεγχόμενη και ποιοτική διανομή για το προϊόν του. Και τα κατάφερε· μέχρι τη δεκαετία του 1890, η Lemp lager ήταν διαθέσιμη σε όλη την επικράτεια. Η παστερίωση και η περαιτέρω πρόοδος στην βιομηχανική ψύξη επέτρεψαν στη μπίρα Lemp να διανεμηθεί σε όλο τον κόσμο -ταξίδεψε και εκτιμήθηκε ακόμη και στη Γερμανία και μπορούσε να βρεθεί μέχρι και στην Αυστραλία και την Νότια Αμερική.

Η ζυθοποιία Lemp περιελάμβανε έξι επιτυχημένες μάρκες : Tally, Tip Top, Standard, Culmbacher, Εxtra Pale, Falstaff

Οι γιοι του William J. Lemp δήλωναν έτοιμοι να αναλάβουν την επιτυχημένη επιχείρηση, ενώ μια από τις κόρες του, η Hilda, παντρεύτηκε τον Gustav Pabst, της οικογενείας του Johann Gottlieb Friedrich “Frederick” Pabst. Αναφέρομαι στον γνωστό Γερμανοαμερικανό ζυθοποιό για τον οποίο ονομάστηκε η Pabst Brewing Company. Η επιτυχία φαινόταν εξασφαλισμένη και το μέλλον λαμπρό, μέχρι που συνέβη η πρώτη από τις πολλές τραγωδίες της οικογένειας Lemp.

Το 1901, ο Frederick Lemp, καταξιωμένος μηχανολόγος μηχανικός και ο αγαπημένος γιος του William -άρα και πρώτος επιλαχών για διάδοχος- αισθάνεται ξαφνικά μια ασυνήθιστη αδιαθεσία. Ακολουθώντας τις συμβουλές της εποχής, μετακομίζει με την οικογένειά του στην Πασαντίνα για να αναρρώσει. Δυστυχώς, η μετακόμιση δεν βελτιώνει την υγεία του και πεθαίνει από καρδιακή ανεπάρκεια, σε ηλικία μόλις 28 ετών. Ο πατέρας του ήταν συντετριμμένος, αλλά τα αδέρφια του συνεχίζουν την ζυθοποιία και τις εμπορικές δραστηριότητες, με τον William Lemp, Jr. (γνωστός ως Billy), να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες, με την μεγάλη επιτυχία κατοχύρωσης του εμπορικού σήματος και το λογότυπου της Falstaff το 1903.

Ο William Sr. ωστόσο δεν συνήλθε ποτέ από το θάνατο του γιου του και σε βαριά κατάθλιψη απομονώθηκε από τα κοινά. Φήμες έλεγαν ότι επισκεπτόταν το ζυθοποιείο του μόνο μέσω των σπηλαίων που τόσο καιρό χρησιμοποιούσαν για ωρίμαση. Με τον θάνατο του φίλου του Frederick Pabst, ως δεύτερο μεγάλο πλήγμα, δεν άντεξε άλλο και αυτοκτόνησε τον Φεβρουάριο του 1904, λίγο πριν την παρουσίαση της μάρκας Falstaff στην Παγκόσμια Έκθεση του Σεντ Λούις.

Ο Billy Lemp αναλαμβάνει τον έλεγχο της οικογενειακής επιχείρησης και ενώ η κυκλοφορία της Falstaff είχε πάει καλά, νέα προβλήματα διαφάνηκαν στον ορίζοντα. Αν και η ζυθοποιία Lemp ήταν πλέον η τρίτη μεγαλύτερη στη χώρα, η θέση της δεν ήταν σε καμία περίπτωση εξασφαλισμένη. Η Ποτοαπαγόρευση ήταν προ των πυλών και ο ανταγωνισμός γινόταν όλο και πιο σκληρός. Για παράδειγμα, το 1906, εννέα τοπικές ζυθοποιίες ένωσαν τις δυνάμεις τους υπό τον τίτλο Independent Breweries Company. Τελικά και εντελώς ειρωνικά διπλασιάστηκαν σε μέγεθος, αφήνοντας μόνο τη Lemp, την Louis Obert Brewing Company και την Anheuser-Busch ως πραγματικά ανεξάρτητες ζυθοποιίες, με τον ανταγωνισμό, βεβαίως, να αυξάνεται ακόμη περισσότερο.

Ζυθοποιία Lemp – Η αρχή του τέλους

Όμως και η προσωπική ζωή του Billy Lemp είχε αρνητικό αντίκτυπο στην εταιρεία, αφού το διαζύγιό του αποτέλεσε αντικείμενο μεγάλης προσοχής από τα μέσα ενημέρωσης της εποχής. Ο ίδιος και τα άλλα μέλη της οικογένειας άρχισαν να χάνουν το ενδιαφέρον τους για την επιχείρηση.

Λίγο πριν τεθεί σε ισχύ η Αμερικανική Ποτοαπαγόρευση, η ζυθοποιία Lemp αναγκάστηκε να παράγει ένα νέο προϊόν, το Cerva, ένα είδος αναψυκτικού με βάση τη μπίρα, που παρήχθη προκειμένου να βοηθήσει τη ζυθοποιία να επιβιώσει. Οι αποδόσεις της επένδυσης ήταν αποθαρρυντικές, κι έτσι με συνοπτικές διαδικασίες και χωρίς προειδοποίηση προς τους υπαλλήλους του, ο Billy έκλεισε το ζυθοποιείο. Πούλησε τα δικαιώματα του ονόματος Falstaff στην Griesedieck Beverage Company για 25.000 δολάρια και έβαλε σε δημοπρασία τα κτίρια του ζυθοποιείου μόλις για 585.000 δολάρια στην International Shoe Company, ψίχουλα μπροστά στα επτά εκατομμύρια δολάρια στα οποία είχε αποτιμηθεί το εργοστάσιο πριν από την Ποτοαπαγόρευση.

Χωρίς την επιχείρηση, ο Billy Lemp έπαθε κατάθλιψη και το 1922, όπως ο πατέρας του -και η θεία του, Έλσα Λεμπ Ράιτ, που είχε αυτοκτονήσει δύο χρόνια νωρίτερα- αυτοπυροβολήθηκε στο σπίτι του.

Ο νεότερος γιος του William, Charles Lemp, κληρονόμησε την οικογενειακή έπαυλη -μέχρι και σήμερα αξιοθέατο του Σεντ Λουις- και έζησε εκεί μέχρι το 1949. Σαν μια οικογενειακή κατάρα, αυτοκτονεί και αυτός, αφού πρώτα σκοτώσει τον σκύλο του. Παραδόξως, φαίνεται πως υπήρχε κάτι σαν παράδοση αυτοκτονίας μεταξύ των ζυθοποιών του Σεντ Λουις, αφού και ο P. Ο H. Nolan, ο Otto Stifel και ο August Busch είχαν την ίδια μοίρα. Τουλάχιστον αυτό πίστευαν οι κάτοικοι του Σεντ Λούις για την οικογένεια των Lemp, μιλώντας για κατάρα και φαντάσματα.

Η έπαυλη των Lemp μετατράπηκε σε πανσιόν, με πολλές και διαρκείς αναφορές για ανεξήγητες συμπεριφορές, όπως κρότους, βήματα και μουγκρητά, περιστατικά που μέχρι το 1970 της έδιναν τον χαρακτηρισμό «στοιχειωμένη».

Ο Ντικ Πόιντερ και η οικογένειά του ανέλαβαν την πρόκληση να αναπαλαιώσουν το σπίτι και να το μετατρέψουν σε εστιατόριο και πανδοχείο. Οι εργάτες ανέφεραν τα πάντα, από ασυνήθιστους ήχους (όπως καλπασμό αλόγων), μέχρι ποτήρια που πετούσαν από το μπαρ. Άλλοι απλώς ένιωθαν ότι τους παρακολουθούν. Μέχρι το 1980, το περιοδικό LIFE αποκαλούσε την έπαυλη Lemp, «ένα από τα πιο στοιχειωμένα σπίτια στην Αμερική»!

Η οικογένεια Pointer συνεχίζει να διευθύνει την επιχείρηση μέχρι και σήμερα και δεν διστάζει να επωφεληθεί από τη φήμη του σπιτιού για παραφυσική δραστηριότητα.

Τι έγινε όμως με την μπίρα;

Το 1939 η Central Brewing Company of East St. Louis Illinois μετονομάστηκε σε Wm. J. Lemp Brewing Company, σε μια προσπάθεια να αναβιώσουν το θρύλο της μπύρας Lemp. Για έξι χρόνια λειτουργούσαν ως Lemp Brewery, πριν αλλάξουν και πάλι το όνομά τους, σε EMS Brewing Co., το 1945. Το 1987, ο ιστορικός μπίρας του Σεντ Λουις, Steven J. DeBellis, επανέφερε τη μπίρα Lemp στην αγορά.

Σήμερα η Lemp Brewing Co. παρασκευάζει μπίρα Lemp μέσω του Stevens Point Brewery στο Stevens Point του Ουισκόνσιν, αλλά όλες οι προσπάθειες αναβίωσης του ονόματος Lemp δεν έχουν (μέχρι στιγμής) μεγάλη επιτυχία.

Το παλιό και ομολογουμένως εντυπωσιακό ζυθοποιείο Lemp των 29 κτιρίων, παραμένει σε μεγάλο βαθμό άδειο, κρύβοντας άφθονες ιστορίες, αλλά και μυστικά και κατάρες, στα σκοτεινά υπόγεια που κάποτε ωρίμαζε η μπίρα του Γερμανού μετανάστη ζυθοποιού Johann ‘Adam’ Lemp.