Του κόσμου τα παράξενα κρασιά
Μαρια Τζιτζη•«Ἐν ἀρχῇ οιν-ο-λόγος»
Μαθητευόμενος μάγος μπροστά στο άγνωστο μεγαλείο της γνώσης ο άνθρωπος, παρατηρητής του σύμπαντος, αποδέκτης των καλών ή των κακών στιγμών του, παθαίνει και μετά μαθαίνει. Μαθαίνει και επαναλαμβάνει. Επαναλαμβάνει και τελειοποιεί. Τελειοποιεί και απολαμβάνει. Και ο κύκλος κλείνει κι αρχίζει ξανά.
Από τύχη και σύμπτωση, τις περισσότερες φορές, ο άνθρωπος ανακαλύπτει τα γεγονότα. Στην αρχή, αν και τηρεί μια στάση αναμονής τα αποδέχεται, μετά τα προσαρμόζει, όταν μπορεί τα τροποποιεί, για να φτάσει στις μέρες μας ακόμα και να τα μεταλλάξει.
Η ιστορία που περιγράφει τη διαδικασία του κρασιού, έχει τις ρίζες της από πολύ παλιά. Ο επιστημονικός ορισμός όμως του κρασιού, αρκετά πιο μοντέρνος, το περιγράφει σαν το αποτέλεσμα της αλκοολικής ζύμωσης των ζαχάρων των ώριμων σταφυλιών, που συγχρόνως οδηγεί και στην παραγωγή πολλών ακόμα δευτερογενών προϊόντων, σημαντικών και καθοριστικών της ποιότητας αυτού.
Τα σταφύλια για να ωριμάσουν και να αποκτήσουν ζάχαρα, χρειάζονται χρόνο. Μπορεί να είναι χρόνια πολλά, όσα δηλαδή χρειάζονται για την εξέλιξη του ίδιου του φυτού από τη στιγμή της φύτευσης, της πλήρους ωρίμανσης, μέχρι και τη γήρανση. Μπορεί όμως και ν’ αφορά σε ετήσιο ή και μικρότερο ακόμα κύκλο, που καθορίζει κάθε φορά με επαναληπτικότητα τη συσσώρευση των ζαχάρων για κάθε μία και μοναδική εσοδεία. Και καθώς ο χρόνος κυλά, η ζωή των αμπελιών και των κρασιών εξελίσσεται και ο καλλιεργητής, ο οινοποιός, ο οινολόγος, στέκεται αντίκρυ και παρακολουθεί τον κανόνα, αλλά και τις εξαιρέσεις, που στα χρόνια ή την στιγμή δημιουργούνται.
Τα παράξενα κρασιά του κόσμου, είναι αυτά που δημιουργήθηκαν τυχαία, απρόσμενα, επειδή η φύση, ξεπερνώντας τα όριά της, παρασύρθηκε και ξέφυγε από τον κανόνα. Κρασιά «όψιμου τρύγου» και «κρασιά του πάγου», της «ευγενούς σήψης», αλλά και ζυμωμένα «κάτω από πέπλο μυκήτων», είναι κάποια από τα πιο αντιπροσωπευτικά του είδους. Η εξαίρεση έχει μια μοναδικότητα, μια αλλοκοτιά και μερικές φορές, μια μαγεία.
Τα παράξενα κρασιά μπορούν και να γεννηθούν όταν η φαντασία συνδυάζεται με την ευρηματικότητα του ανθρώπινου νου. Τότε, τα κρασιά της «ανθρακικής αναεροβίωσης» ή τα «αφρώδη», τα «κρασιά λικέρ» αλλά και τα «λιαστά» ή τα «αχυρόκρασα», αποκτούν υπόσταση και προκαλούν να δοκιμαστούν.
Τα παράξενα κρασιά μπορούν να είναι ακόμα προϊόντα της επιστήμης, της έρευνας ή και της εφαρμογής της τεχνολογίας που ο άνθρωπος δημιούργησε χωρίς λόγο, από παραξενιά ή ζήλεια, ακόμα και σαν στοίχημα, ότι τάχα μπορεί να επιβάλλει στη φύση τους δικούς του όρους. Κρασιά «Νέου Γεωγραφικού πλάτους κρασιά» (New Latitude wines) από αμπέλια, σχεδόν τροπικά, μια ανάσα από τον Ισημερινό, αλλά κι από «ακραία γεωγραφικά πλάτη», στα όρια σχεδόν των δυο πόλων της Γης, μόνο αλαζονεία και ματαιοδοξία μπορεί να τα έχει δημιουργήσει.
Τα παράξενα κρασιά είναι όλα εκείνα τα διαφορετικά κρασιά που, στριμωγμένα στην απομόνωσή τους, επιβεβαιώνουν περίτρανα την ιδιόρρυθμη παράδοση και μοναδικότητα τους. Είναι κάπως ιδιαίτερα, πρωτότυπα, με ονόματα περίεργα όπως «γκρι», «μάτι της πέρδικας», «πράσινο», «ρετσίνα» ή «Κουμανταρία», που οφείλονται στην αντανάκλαση που κάνει το φώς όταν πέφτει πάνω τους, στην ποικιλία, στον τόπο ή τον τρόπο που φτιάχτηκαν. Μπορούν να είναι όμως απλά το αποτέλεσμα μιας μακράς παράδοσης, όπως τα «ευλογημένα» που εξακολουθούν να φτιάχνονται για να την συντηρούν και τη διαιωνίζουν.