Τορπιλόζουμο: Το πιο τρελό hack του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου

Ο πόλεμος, λένε, πως μπορεί και έχει γεννήσει τις πιο τρελές ιστορίες. Ιστορίες που περιλαμβάνουν άλλοτε σπουδαία ανδραγαθήματα και άλλοτε μεγάλες καφρίλες, με πρωταγωνιστές εκείνους τους πιο θαρραλέους ή/και τρελούς, που αγνοούν τα συμβατικά, τα καθιερωμένα και δημιουργούν στιγμές και καταστάσεις που υπό φυσιολογικές συνθήκες, δε θα φανταζόμασταν ούτε στα πιο τρελά μας όνειρα. Μία από αυτές τις καφρίλες ήταν και να πιεί κάποιος αιθυλική αλκοόλη… μέσα από το θάλαμο μιας τορπίλης, από εκείνες που χρησιμοποιούσε το Αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ε, ναι λοιπόν, το κάνανε κι αυτό. Ναύτες που δεν είχαν τότε σταθερή πρόσβαση σε αλκοόλ, λίγο τρελαμένοι προφανώς από την όλη κατάσταση, άδειαζαν το υγρό από τις τορπίλες, το ανακάτευαν με κάποιον χυμό και το έπιναν. Το τορπιλόζουμο έμεινε στην ιστορία ως η πιο τρελή περίπτωση κατανάλωσης αλκοόλ από τον περασμένο αιώνα!

Μη νομίζετε πάντως πως το συγκεκριμένο hack ήταν κάτι καινούριο για τους στρατιωτικούς του Ναυτικού. Οι πάλιουρες πριν τον Β’ Παγκόσμιο είχαν ήδη δοκιμάσει να αντλήσουν κι εκείνοι υγρό από τις τορπίλες. Ήταν εύκολα προσβάσιμο και αρκετά δυνατό για να ανακατευτεί με οποιοδήποτε χυμό, ο οποίος χάριζε την αντίστοιχη γεύση. Στον Β’ Παγκόσμιο όμως, με την άνοδο της ναυτικής δύναμης της χώρας, η δημοτικότητά του ξέφυγε, ιδίως κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων στα Αλεούτια νησιά της Αλάσκας, από όπου έχουν διασωθεί και αρκετές χαρακτηριστικές φωτογραφίες, με Αμερικανούς ναύτες να τα πίνουν με τορπιλόζουμο (torpedo juice ή torpedo tassies).

Φανταστείτε πως κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου, η Αμερική παρέταξε 263 τορπιλοφόρα υποβρύχια στον Ειρηνικό και στον Ατλαντικό. Κάθε ένα από αυτά κουβαλούσε περίπου 24 ΜΚ-14 τορπίλες και εξήντα έως ενενήντα άνδρες ως πλήρωμα, πολλοί εξ αυτών, γιοί moonshiners, ανθρώπων δηλαδή που κατά τη διάρκεια της Αμερικανικής Ποτοαπαγόρευσης, έφτιαχναν αλκοόλ στο σπίτι τους… Συνεχίστε την ανάγνωση και θα αντιληφθείτε γιατί το τονίζω.

Υγρό-καύσιμο για τις τορπίλες ή τορπιλόζουμο

Πριν χρησιμοποιηθεί το πετρέλαιο ως καύσιμο για τις τορπίλες του Πολεμικού Ναυτικού, το πιο ευρέως διαδομένο υλικό υπήρξε η αιθυλική αλκοόλη, καθαρό οινόπνευμα δηλαδή, συνήθως 90% αλκοολικών βαθμών. Σε συνδυασμό με πεπιεσμένο αέρα ή οξυγόνο, προκαλούσαν την καύση, την κίνηση και την (αυτό)καθοδήγησή τους. Οι ναύτες που δεν έβρισκαν τόσο συχνά όσο θα ήθελαν ουίσκι, αφαιρούσαν μια ποσότητα από τον θάλαμο ρυθμιστών τορπίλης, αφού όπως έλεγαν «ποτέ δε χρειαζόταν ολόκληρη», την ανακάτευαν με χυμό γκρέιπφρουτ ή ανανά, έκρυβαν αυτό το ιδιότυπο κοκτέιλο – τορπιλόζουμο σε παλιά μπουκάλια ουίσκι και το έπιναν όταν χαλάρωναν.

Όσοι είχαν βάρδια στον χώρο αποθήκευσης των τορπιλών, απέκτησαν το παρατσούκλι ‘’juice men’’, για ευνόητους λόγους· ήταν οι άμεσοι υπεύθυνοι τόσο για την άντληση-κλοπή του ζουμιού από τις τορπίλες, όσο και για την προμήθεια των λοιπών συστατικών, χυμών, αναψυκτικών, οτιδήποτε μπορούσε να αραιώσει το αλκοόλ.

Ένας Αμερικανός γερουσιαστής, ο Russell B. Long, είχε κάποια στιγμή δηλώσει πως «το πρώτο πράγμα που έπρεπε να κάνει ένας σοβαρός κυβερνήτης σε υποβρύχιο, τορπιλάκατο και οποιοδήποτε τορπιλοφόρο πλοίο ήταν να βεβαιωθεί πως δε λείπει αλκοόλ από το σύστημα διεύθυνσης της τορπίλης.» Και ναι, κάποια στιγμή, οι υψηλόβαθμοι αξιωματικοί άρχισαν να παίρνουν χαμπάρι τους ναύτες που κατανάλωναν το καύσιμο των τορπιλών και αποφάσισαν να προσθέτουν στον θάλαμό του ένα μείγμα από κόκκινη μπογιά και μεθανόλη, η οποία ως γνωστόν, προκαλεί τύφλωση ή/και θάνατο. Το μείγμα αυτό απέκτησε το παρατσούκλι ‘’Pink Lady’’.

Σταμάτησαν οι ναυτικοί να χρησιμοποιούν τορπιλόζουμο; Όχι βέβαια. Ο θρύλος λέει πως τότε είναι που έβαλαν στην εξίσωση καρβέλια ψωμιού, τα οποία τα χρησιμοποιούσαν εν είδει φίλτρου (!), προκειμένου να συγκρατήσει -όπως έλπιζαν- τις τοξικές ουσίες της μεθανόλης. Εις μάτην, φυσικά. Το μόνο που άλλαζε περνώντας το οινόπνευμα μέσα από την ψίχα του καρβελιού ήταν το χρώμα του, το οποίο γινόταν πορφυρό.

Το moonshine στο πολεμικό ναυτικό

Και πάλι όμως δεν το έβαλαν κάτω. Σκάρωναν αυτοσχέδιους αποστακτήρες (τους επονομαζόμενους ‘’Gilly stills’’), που κατασκεύαζαν και χρησιμοποιούσαν σε ορισμένες μονάδες -πόσο ελεύθερο χρόνο πια; – άλλοτε από σκραπ που περιμάζευαν, άλλοτε από καρυδότσουφλα, προκειμένου να διαχωρίσουν, τόσο τις τοξικές ουσίες της μεθανόλης, όσο και το κροτονέλαιο που αργότερα πρόσθεταν οι ανώτεροι, ένα έλαιο από ένα φυτό της οικογενείας των κροτώνων, το οποίο προκαλούσε διάρροια στους ναύτες, κράμπες και γαστρορραγία. Και βέβαια, το τορπιλόζουμο και όλοι οι τρόποι επεξεργασίας του, αποτελούν ένα μόνο κεφάλαιο από προχειροφτιαγμένα, «σπιτικά» και παράνομα προφανώς ποτά που παρασκευάζονταν στον στρατό. Σταφίδες μετατρέπονταν μέσω της αυθόρμητης ζύμωσης στο περίφημο ‘’Raisin Jack’’, λοσιόν ξυρίσματος ανακατευόταν με φρουτοχυμούς, ενώ μια από τις πλέον επικές ιστορίες, αναφέρει μια ομάδα στρατιωτών σε κάποιο απομακρυσμένο νησί που είχε παρασκευάσει ένα αλκοολούχο ποτό αφήνοντας καραμέλες μέσα σε καρυδότσουφλα στον ήλιο. Υπάρχουν μάλιστα καταγεγραμμένες δηλώσεις της Πρώτης Κυρίας Έλινορ Ρούσβελτ κατά τη διάρκεια επίσκεψής της στον Ειρηνικό «Χθες το βράδυ, τέσσερεις άνδρες πέθαναν πίνοντας απεσταγμένη γομαλάκα (shellac)». Η επιτομή του DYI.

Οι ελπίδες των ναυτών για διαθέσιμο αλκοόλ εν πλώ άρχισαν να σβήνουν το 1943, όταν και εισήχθη για πρώτη φορά η ηλεκτροκίνηση στις τορπίλες του πολεμικού ναυτικού. Λίγα χρόνια αργότερα, έσβησαν οριστικά. Το τορπιλόζουμε, παρ’ όλα αυτά, παρέμεινε ως συνώνυμο των αυτοσχέδιων ποτών που παρασκευάζονταν στον στρατό ή στην φυλακή ή σε οποιοδήποτε μέρος η φαντασία καλπάζει και η ανάγκη για αλκοόλ είναι μεγαλύτερη από οπουδήποτε αλλού…