Το Τζαμαϊκανό ρούμι αποκτά αυστηρά καθορισμένα πρότυπα παραγωγής – Η νέα γεωγραφική ένδειξη

Οριστικό (;) τέλος φαίνεται πως μπαίνει στην υπόθεση της γεωγραφικής ένδειξης του Τζαμαϊκανού ρουμιού με την απόφαση που δημοσιεύτηκε την προηγούμενη εβδομάδα. Ο κυβερνητικός οργανισμός Jamaica Intellectual and Property Office (JIPO), ως ο απόλυτα αρμόδιος-ρυθμιστής για ζητήματα πνευματικής ιδιοκτησίας και εμπορικών σημάτων, έπειτα από διαβούλευση που διήρκεσε έξι ολόκληρα χρόνια, ανακοίνωσε τις νέες προδιαγραφές παραγωγής για τη γεωγραφική ένδειξη ‘’Jamaica Rum’’. Το Τζαμαϊκανό ρούμι, γνωστό ήδη για την χαρακτηριστική του γευστική «χροιά» και τις ιδιαιτερότητες στον τρόπο παραγωγής, φαίνεται πως αποκτά πλέον ακόμη πιο αυστηρές προδιαγραφές βάσει γεωγραφικής ένδειξης, οι οποίες στο αναθεωρημένο πλέον πλαίσιο, σύμφωνα με τους ιθύνοντες, θα προστατεύσουν αυτή την ξεχωριστή του ταυτότητα.

Το 2016 θεσμοθετήθηκαν για πρώτη φορά κανονισμοί στην παραγωγή και ορίστηκε η γεωγραφική ένδειξη «Τζαμαϊκανό Ρούμι» και πιστώθηκε στην ένωση Τζαμαϊκανών παραγωγών Spirits Pool Association Limited, νομική οντότητα με μετόχους αρκετούς παραγωγούς του νησιου, μεταξύ αυτών και… τη National Rums of Jamaica Limited, ίσως τον μεγαλύτερο. Η διαμάχη για την οριοθέτηση του νομικού πλαισίου της γεωγραφικής ένδειξης προσβλήθηκε από τη National Rums of Jamaica Limited, η οποία έχει νόημα να αναφέρω πως είναι μερικώς κρατική εταιρεία, στη μετοχική σύνθεση της οποίας όμως βρίσκονται μέσω άλλων θυγατρικών και διεθνείς εταιρείες -όπως η ευρωπαϊκή Maison Ferrand και η Demerara Distillers Limited από τη Γουιάνα.

Σε έγγραφο που δημοσίευσε η JIPO στις 2 Οκτωβρίου ανακοινώθηκε πως πλέον η γεωγραφική ένδειξη «Τζαμαϊκανό Ρούμι» αποκτά ορισμένες αυστηρές προδιαγραφές-οδηγίες για την παραγωγή του. Ας τις δούμε συνοπτικά:

Ζύμωση
Στη ζύμωση επιτρέπεται πλέον η χρήση του muck, ενός μοναδικού συστατικού, ενός παχύρευστου μείγματος βακτηρίων, πλούσιο σε καρβοξυλικά οξέα, που προστίθεται στη ζύμωση για την ενίσχυση της τόσο χαρακτηριστικής παραγωγής εστέρων στο Τζαμαϊκανό ρούμι. Από την παραγωγή αποκλείονται όμως γενετικά τροποποιημένες ζύμες.

Το ζυμωμένο γλεύκος ρουμιού μπορεί να περιέχει, εκτός από νερό, και:

• Μελάσσα ζαχαροκάλαμου
• Χυμό ζαχαροκάλαμου
• Κρυσταλλική ζάχαρη από ζαχαροκάλαμο
• Σιρόπι ζάχαρης από ζαχαροκάλαμο
• Μείγμα ή συνδυασμό από τα παραπάνω

Σαφώς και η ζύμωση και η απόσταξη οφείλουν να πραγματοποιούνται στην Τζαμάικα.

Ωρίμαση και εμφιάλωση
Τεράστια αλλαγή, πλέον και η ωρίμαση και η εμφιάλωση, οφείλει να πραγματοποιείται στη Τζαμάικα, κάτι που δεν ίσχυε μέχρι τώρα, γι’ αυτό άλλωστε και αρκετά ρούμια, ωρίμαζαν ή εμφιαλώνονταν εκτός της χώρας.

Μέγεθος βαρελιών
Ορίζεται ως συγκεκριμένο μέγεθος για την ωρίμαση αυτό των 250 λίτρων. Δεν επιτρέπεται πλέον η χρήση μεγαλύτερων, όπως στο παρελθόν. Και βέβαια θα πρέπει να γίνεται η κατάλληλη συντήρηση στα βαρέλια, ώστε να ανταποκρίνονται στην καταλληλότητα για αποθήκευση τροφίμων και ποτών.

Πρόσθετα
Απαγορεύεται η προσθήκη οποιουδήποτε συστατικού, πριν την εμφιάλωση, πλην του νερού και του καραμελοχρώματος. Άρα, απαγορεύεται η ζάχαρη και οποιοσδήποτε γλυκαντικός παράγοντας. Ουφ…

Ανάμειξη
Αν ένα Τζαμαϊκανό ρούμι αναμειχθεί με κάποιο μη-Τζαμαϊκανό, τότε αυτόματα χάνει τη γεωγραφική του ένδειξη. Λογικό; Σαφώς.

Περίοδος χάριτος
Ρούμια που μέχρι τώρα ωρίμαζαν εκτός Τζαμάικα, θα μπορούν για τα επόμενα δύο χρόνια, μέσω αίτησης, να κατέχουν την εν λόγω γεωγραφική ένδειξη. Μετά το πέρας των δύο αυτών χρόνων, αν συνεχίσουν να παράγονται εκτός, τότε θα χάσουν την ένδειξη.

Όπως αντιλαμβάνεστε, χαμός με τους νέους κανονισμούς, οι οποίοι ήδη έχουν πυροδοτήσει συζητήσεις και αρκετές αντιδράσεις. Η National Rums of Jamaica (NRJ) -υπενθυμίζω Maison Ferrand/Planteray– η οποία αντιπροσωπεύει το 40% της παραγωγής ρουμιού στην Τζαμάικα, εξέφρασε λίγες μέρες αργότερα, μέσω μιας ανακοίνωσης στον τύπο, τις ανησυχίες της για τους περιορισμούς στην ωρίμαση στο εξωτερικό.

Η NRJ υποστήριξε ότι η μακροχρόνια πρακτική της στο ρούμι διπλής παλαίωσης (μερικώς στην Καραϊβική, μερικώς στην Ευρώπη) έχει συμβάλει στην ενίσχυση του διεθνούς προφίλ και των εξαγωγών για το Τζαμαϊκανό ρούμι. Φοβούνται ότι ο περιορισμός στην ωρίμαση εντός Τζαμάικας θα μειώσει τις ευκαιρίες της αγοράς και θα ανακόψει την ανάπτυξη για ορισμένους παραγωγούς, ειδικά εκείνους με διεθνείς συνεργασίες, όπως η Maison Ferrand. Αλλά και άλλοι παραγωγοί θα έχουν πρόβλημα, θα πρέπει να τροποποιήσουν τα προϊόντα τους ή απλά… να αφαιρέσουν την ταυτότητα «Τζαμαϊκανό ρούμι».

Πάντα όμως, κάπως έτσι γίνεται, για να λέμε και την αλήθεια, όταν προκύπτουν συζητήσεις για την αυστηροποίηση των κριτηρίων παραγωγής. Όταν διευρύνεται η αγορά μιας κατηγορίας προϊόντων, όταν αυξάνεται ο ανταγωνισμός μεταξύ παραγωγών, πάντα προκύπτουν ανησυχίες και ζυμώσεις γύρω από τον ορισμό και το μέλλον της κατηγορίας.

Η αλήθεια είναι πως το ρούμι, ανέκαθεν χαρακτηριζόταν ως μια κατηγορία με ελάχιστες προϋποθέσεις παραγωγής. Ένα απόσταγμα με ελάχιστη διαφάνεια στην παραγωγή, αλλά και τεράστια διείσδυση στην παγκόσμια αγορά.

Οι νέοι περιορισμοί στην παραγωγή όντως θα προσθέσουν εμπόδια σε συγκεκριμένους παραγωγούς, οι οποίοι θα αναγκαστούν να τροποποιήσουν την παραγωγή τους, βάσει των νέων προτύπων, προκαλώντας τους ζημιά πολλών εκατομμυρίων, αλλά και να στραγγαλίσουν τη δημιουργικότητα και την καινοτομία αυτών των παραγωγών, πλην όμως μακροπρόθεσμα μπορεί να λειτουργήσουν ευεργετικά για την ίδια την κατηγορία, αναβαθμίζοντας το προφίλ και την ποιότητα των αποσταγμάτων της, όπως εδώ χρόνια έχει κάνει η Μαρτινίκα.

Η διασφάλιση πως όλα τα στάδια της παραγωγής θα πραγματοποιούνται στην Τζαμάικα, δεν προστατεύει απλώς την πολιτιστική κληρονομιά της χώρας, αλλά και δίνει την ευκαιρία στους Τζαμαϊκανούς να ορίζουν οι ίδιοι τις τιμές στα εθνικά τους προϊόντα. Οι τιμές του τελικού προϊόντος λογικά θα αυξηθεί, χρήματα που όμως μπορούν να επενδυθούν στην παραγωγή, η οποία σίγουρα θα γίνει πιο αειφόρα, αφού το μοντέλο της θα αλλάξει πλήρως.

Βεβαίως και οι μικρομεσαίοι παραγωγοί θα δυσκολευτούν, όχι μόνο εκείνοι που έχουν καλά δικτυωθεί στην παγκόσμια αγορά. Κι αυτό καθώς οι έλεγχοι και οι απαιτήσεις θα αυξηθούν, τα πρότυπα θα γίνουν πιο αυστηρά, κάτι που εκ των πραγμάτων απαιτεί μεγαλύτερο κόστος και καλύτερη οργάνωση.

Όμως κακά τα ψέματα, η χώρα αναβαθμίζεται, μαζί με αυτή και το εθνικό της προϊόν, το ρούμι, η ιστορία του οποίου γυρίζει σελίδα. Το Τζαμαϊκανό ρούμι ευθυγραμμίζεται με τα διεθνή πρότυπα, θεωρητικά προστατεύεται η παράδοση της χώρας και βέβαια ανοίγει ο δρόμος και για άλλες παραγωγικές χώρες να κάνουν το ίδιο.