Δοκιμάζοντας rakia μαζί με αποστάγματα και παρέα από όλον τον κόσμο

Στην καρδιά του φετινού Αυγούστου είχα την ευκαιρία να ταξιδέψω στη Βουλγαρία, γνωρίζοντας την τοπική γαστρονομία, κυρίως μέσα από το τοπικό της απόσταγμα, τη rakia, αλλά και δοκιμάζοντας εκατοντάδες άλλα αποστάγματα, από όλο τον κόσμο, στον πιο απαιτητικό και καταξιωμένο, ίσως, διαγωνισμό στον πλανήτη, το Spirits Selection, του Concours Mondial de Bruxelles.

Ο Βέλγικος διαγωνισμός παγκόσμιας εμβέλειας, που από το 2013 διαχωρίστηκε από τον Concours Mondial de Bruxelles που πλέον ασχολείται μόνο με το κρασί και που κάθε χρόνο διοργανώνεται σε διαφορετική πόλη του κόσμου, φέτος πραγματοποιήθηκε στο Πλόβντιβ της Βουλγαρίας και εγώ είχα την τιμή να είμαι ένας από τους 78 κριτές του.

Βουλγαρία και rakia

Η πόλη που έγινε γνωστή στη Δύση διατηρώντας για μερικές χιλιάδες χρόνια το ελληνιστικό της όνομα Φιλιππούπολη, αποτελεί έναν από τους πιο παλιούς οικισμούς της Ευρώπης. Το Πλόβντιβ αποτελούσε τον πυρήνα του πάλαι ποτέ θρακιώτικου πολιτισμού και συνθέτει ένα ιδιότυπο αμάλγαμα ρωμαϊκής, βουλγάρικης, σλάβικης και οθωμανικής κουλτούρας, της οποίας στοιχεία υπάρχουν ακόμα εμφανή εντός των ορίων της παλιάς της πόλης και όχι μόνο.

Λίγοι άνθρωποι, παρόλα αυτά, γνωρίζουν για την τεράστια παράδοση της Βουλγαρίας στην παραγωγή βιομηχανικής αιθυλικής αλκοόλης, που διατίθεται σχεδόν σε όλες τις βαλκανικές χώρες αλλά και σε κάποιες τις κεντρικής Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής. Η Βουλγαρία παράγει 180 εκατομμύρια λίτρα αποσταγμάτων το χρόνο και 120 κρασιού, με το παραδοσιακό της απόσταγμα, τη rakia να αποτελεί σύμβολο παράδοσης και φιλοξενίας στη γείτονα χώρα.

Τι είναι όμως η rakia;

Η rakia ερμηνεύεται ως ένας πολυσυλλεκτικός όρος μπράντι από φρούτο που συναντάται στις περισσότερες βαλκανικές χώρες και, όπως είναι φυσικό, κάθε μία από αυτές τις χώρες τη θεωρούν εθνικό τους ποτό. Και ενώ πάνω κάτω πρόκειται για το ίδιο ποτό, η διαδικασία και η ποιότητα παραγωγής διαφέρουν από χώρα σε χώρα. Αυτές εξαρτώνται από την εκάστοτε εθνική νομοθεσία, τη διαθεσιμότητα των φρούτων και τη μέθοδο απόσταξης.

Η rakia στη Βουλγαρία χωρίζεται σε δύο βασικές κατηγορίες: τη rakia από σταφύλι και αυτήν από τα υπόλοιπα φρούτα, με κυριότερο το δαμάσκηνο. Όσο για τις rakia σταφυλιού, που αποτελούν τον μεγαλύτερο όγκο τους, αυτές χωρίζονται σε αποστάγματα οίνου, αποστάγματα σταφυλής και αποστάγματα στεμφύλων. Και αν ψάχνετε παραλληλισμούς με τα ελληνικά αποστάγματα, θα ήταν σκόπιμο να αναφέρω πως το 80% της παραγωγής τους αφορούν αποστάγματα οίνου. Εμείς γιατί άραγε δεν παράγουμε, αντίστοιχα, αρκετά αποστάγματα οίνου;

Τυπικά, η rakia οίνου αποστάζεται σε χάλκινο άμβυκα με κρασί και οινολάσπες αρωματικών ποικιλιών σταφυλιού, με κυριότερη αυτή του Μοσχάτου. Ως εκ τούτου, διαθέτει πλούσιο αρωματικό προφίλ, με φρουτώδη αρώματα μήλου, φυτικά γρασιδιού και ανθικά τριαντάφυλλου, ανάλογα και με την ποικιλία που χρησιμοποιείται. Αρκετά παρόλα αυτά είναι και τα παραδείγματα rakia που ωριμάζουν σε βαρέλι, κυρίως βουλγάρικης δρυός.

Είχαμε την ευκαιρία, εκτός από τις rakia που δοκιμάσαμε στο διαγωνιστικό πλαίσιο της διοργάνωσης, να απολαύσουμε και άλλες, με φαγητό ή χωρίς, στις επισκέψεις μας σε σημαντικούς τοπικούς παραγωγούς γύρω από την ευρύτερη περιοχή του Πλόβντιβ.

Spirits Selection στο Πλόβντιβ

Στα της διοργάνωσης τώρα, εκτός από τις επισκέψεις μας στους παραγωγούς και στα αξιοθέατα της πόλης, παρακολουθήσαμε εξαιρετικά σημαντικές παρουσιάσεις από ειδικούς του χώρου, παρουσιάσεις που σκοπό είχαν να ανοίξουν το μυαλό και τους γευστικούς μας ορίζοντες, όχι μόνο για τον ίδιο το διαγωνισμό αλλά και για την «αποθήκη» γνώσεων και εμπειριών μας.

Όσο για το τριήμερο γευσιγνωσίας, αυτό πραγματοποιήθηκε αφού χωριστήκαμε σε επιτροπές των έξι ατόμων, μέσα από τις οποίες δοκιμάζαμε τυφλά και ανά κατηγορίες αποσταγμάτων, τα δείγματα που συμμετείχαν στον διαγωνισμό. Η βαθμολόγηση πρόκυπτε μέσα από ένα ιδιότυπο σύστημα με άριστα το 100 και με μέσους όρους ειδικά διαβαθμισμένους ώστε να αποκλείουν και την παραμικρή πιθανότητα λάθους ή/και αδικίας. Και όσο πίστευα πως οι παγκόσμιοι διαγωνισμοί στους οποίους πληρώνεις για τη συμμετοχή του δείγματός σου μοιράζουν αφειδώς μετάλλια, τόσο λάθος βγήκα με συμμετέχοντας στο Spirits Selection. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως μόλις το 20% των δειγμάτων απέσπασαν κάποιο μετάλλιο. Ένας αληθινά αξιοκρατικός διαγωνισμός για τα πιο εξαιρετικά αποστάγματα.

Μία μέρα πριν τη λήξη της διοργάνωσης ανακοινώθηκε και η πόλη που θα φιλοξενήσει το Spirits Selection 2019, ενώ οι διοργανωτές του παρείχαν γεύμα προς τιμήν του διαγωνισμού και των κριτών. Το Spirits Selection λοιπόν, μετακομίζει το 2019 στην Κίνα και πιο συγκεκριμένα στην πόλη Lyliang της επαρχίας Shanxi, Μέκκα της παραγωγής του τοπικού κινεζικού αποστάγματος Baijiu και… ήδη ανυπομονούμε για νέες περιπέτειες!