Seefbier: ο αυθεντικός βέλγικος ζύθος από την Αμβέρσα

Ταξιδεύοντας με αφορμή και για χάρη των πιο αγαπημένων μου συνηθειών, πάντα διατηρώντας ενεργοποιημένες τις αισθήσεις μου, έχω την ευκαιρία να λαμβάνω τις πιο πολύτιμες εμπειρίες. Το πιο πρόσφατο ταξίδι μου με πήγε μέχρι την Αμβέρσα, μια ιστορική και σημαντική ευρωπαϊκή πόλη, όπου ανάτρεξα στην ιστορία της ίδιας της περιοχής, όσο και των αλκοολικών της συνηθειών και παραδόσεων, πάντα με γνώμονα την αγάπη μου για τον αυθεντικό ζύθο. Παρακάτω, μερικά στοιχεία τόσο για την Αμβέρσα, όσο και για το σπουδαίο της κληροδότημα, την Seefbier.

Η Αμβέρσα, είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Βελγίου και το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι της Ευρώπης. Βρίσκεται στο σταυροδρόμι όπου συναντώνται τέσσερις χώρες: η Ολλανδία, η Γερμανία, το Λουξεμβούργο και η Γαλλία, γι’ αυτό υπήρξε μία από τις πλουσιότερες και σημαντικότερες πόλεις της Ευρώπης. Επίσης είναι η πόλη όπου διακινείται ο μεγαλύτερος αριθμός διαμαντιών στον κόσμο.

Έλαβε το όνομά της -σύμφωνα με μια εκδοχή του μύθου- από την εποχή που ο γίγαντας Druon Antigoon φυλούσε μια γέφυρα πάνω από τον ποταμό Schelde (Σκάλδης). Κάθε άτομο που δεν πλήρωνε για την διέλευση ο Druon έκοβε από ένα χέρι (στα ολλανδικά hant) και το έριχνε (στα ολλανδικά werpen) στο ποτάμι. Κάποια στιγμή, ο Silvio Brabo, ένας νεαρός Ρωμαίος στρατιώτης, προκάλεσε τον Druon, κόβοντάς τελικά το χέρι του γίγαντα και πετώντας το στον ποταμό.

Έτσι, η πόλη απέκτησε την ονομασία Antwerpen από το hantwerpen (μετάφραση: ρίψη χεριών), ενώ η παραπάνω μυθική ιστορία απεικονίζεται στο σιντριβάνι μπροστά από το Δημαρχείο της Αμβέρσας.

Με την ανάπτυξη της Αμβέρσας, η ζυθοποίηση εξελίχθηκε από μια “οικιακή” δραστηριότητα σε μια εξειδικευμένη βιομηχανία. Πολλά ζυθοποιεία ιδρύθηκαν στην πόλη, ιδιαίτερα στην Kammenstraat (Kammer: παρωχημένη ονομασία του ζυθοποιού). Γύρω στο 1500 ο αριθμός των ενεργών ζυθοποιείων υπολογίστηκε στα 200. Σταδιακά η ‘’Seefbier’’ διαμορφώθηκε ως ένας νέος τοπικός τύπος ζύθου της Αμβέρσας.

Όταν η πόλη ανακαταλήφθηκε από τα ισπανικά στρατεύματα το 1585, οι ζυθοποιίες σχεδόν εξαφανίστηκαν, αφού για να χρηματοδοτήσουν τον πόλεμο οι Ισπανοί, επέβαλαν υψηλούς φόρους (έως και το 67% των φορολογικών εσόδων είχαν ως βάση τις ζυθοποιίες). Ως αποτέλεσμα αυτών των νέων φορολογικών κανονισμών, η χρήση του φαγόπυρου (ιστορικό και βασικό συστατικό της Seefbier) απαγορεύτηκε υπέρ άλλων σιτηρών, πιο αποδοτικών φορολογικά. Μετά από έντονες διαμαρτυρίες των κατοίκων της Αμβέρσας και εκτεταμένη λαθραία ζυθοποίηση, η φορολογούμενη απαγόρευση της χρήσης του φαγόπυρου καταργήθηκε. Ήταν αυτήν την περιόδο που αναδείχθηκαν μερικοί εκ των πλέον διάσημων ζωγράφων, όπως οι Rubens, Van Dyck και Jordaens, ενώ σε αυτήν την εποχή εντοπίζεται και η πρώτη γραπτή καταχώρηση του ονόματος ‘’ Seefbier ’’ και, πιο συγκεκριμένα, το 1677 στις αγορές ενός θεατρικού συλλόγου.

Η ιστορική ‘’ Seefbier ’’ είχε πλέον γίνει το στιλ ζύθου της πόλης και η πιο δημοφιλής μπίρα της Αμβέρσας.

Μια νέα συνοικία της πόλης, χτισμένη στο βόρειο άκρο της πόλης για τους πολλούς νέους λιμενεργάτες, λαμβάνει το όνομα ‘’Seefhoek’’. Ουσιαστικά, το όνομά της αναφέρεται στις πολλές παμπ της γειτονιάς, όπου η Seefbier ρέει ελεύθερα, ενώ περίπου 100 ζυθοποιίες μέσα και γύρω από την πόλη παρασκεύαζαν την Seef εκείνη την περίοδο. Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο είναι το παρατσούκλι που αποκτά η Seefbier· «η σαμπάνια του εργάτη»!

Όταν οι γερμανικές δυνάμεις καταλαμβάνουν την Αμβέρσα κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, ξεκινούν με την απαλλοτρίωση όλων των μικρών ζυθοποιείων· ο χαλκός των βραστήρων ήταν απαραίτητος για την κατασκευή των πυρομαχικών τους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την εξαφάνιση όλων των ζυθοποιείων της πόλης, όπως και της ιστορικής συνταγής της Seef.

Ο Johan Van Dyck -μεταξύ άλλων και λάτρης της ζυθοποίησης- διαβάζει στη βιβλιοθήκη της πόλης το βιβλίο με τίτλο ‘’Verdwenen brouwerijen in en rond Antwerpen’’ (εξαφανισμένα ζυθοποιεία μέσα και γύρω από την Αμβέρσα). Ο Van Dyck εργαζόταν ήδη μερικά χρόνια στον συγκεκριμένο τομέα και το βιβλίο γίνεται η αρχή μιας αναζήτησης που διαρκεί τρία χρόνια, προκειμένου να βρεθεί η εξαφανισμένη συνταγή μέσα από έρευνα σε αρχεία πόλεων, συζητήσεις με παλιούς ζυθοποιούς και την επαφή του με συγγενείς από οικογένειες παλαιών ζυθοποιών.

Για πρώτη φορά μετά από σχεδόν έναν αιώνα η Seefbier της Αμβέρσας αναβιώνει ξανά αφού ο Van Dyck και η σύζυγός του Karen, όχι μόνο αποφασίζουν να φέρουν πίσω την συνταγή, αλλά κυρίως να δώσουν στην Αμβέρσα τη δική της, τοπική ανεξάρτητη ζυθοποιία.

Η Seefbier κυκλοφόρησε στο δημαρχείο της Αμβέρσας στις 9 Μαρτίου 2012 παρουσία του δημάρχου με μεγάλο ενθουσιασμό, ενώ το 2017, στις παλιές εγκαταστάσεις του “Noorderpershuis” κοντά στο λιμάνι, εγκαινιάστηκε και η Antwerpse Brouw Compagnie, ένα πλήρες, τοπικό και ανεξάρτητο ζυθοποιείο στο κέντρο της Αμβέρσας, που έγινε πραγματικότητα χάρη στην υποστήριξη και τη χρηματοδότηση μέσω crowdfunding χίλιων εραστών του ζύθου!

Πως είναι τελικά αυτή η Seefbier;

Η Seefbier είναι μια blonde ale, θολή, αφιλτράριστη με φαγόπυρο, βρώμη, σιτάρι, κριθάρι και 100% βέλγικους λυκίσκους. Πικάντικη στη μύτη και στη γεύση, με νότες μπανάνας, γαρύφαλλου και βανίλιας.

Santé!