Αντηχήσεις του παρελθόντος: Ανακαλύφθηκε ρωμαϊκό καπηλειό στην αρχαία Σικυώνα

Μια σημαντικότατη αρχαιολογική ανακάλυψη επί ελληνικού εδάφους, που παρουσιάστηκε πρόσφατα στο ετήσιο συνέδριο του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου της Αμερικής, φέρνει στο φως για ακόμη μια φορά απτές αποδείξεις οινοπαραγωγής, εμπορίας και κατανάλωσης οίνου στην αρχαία Ελλάδα. Ένα ρωμαϊκό καπηλειό, ένα οινοπωλείο ανακαλύφθηκε στην περιοχή της αρχαίας Σικυωνίας, με ηλικία 1600 χρόνων, προσφέρει μια γλαφυρή απεικόνιση του αρχαίου επαγγέλματος της οινοποίησης και της εμπορίας οίνου, αλλά και της οινοκατανάλωσης ως απόλαυση.

Η ανακάλυψη, υπό την σκέπη των επικεφαλής, Scott Gallimore του Πανεπιστημίου Wilfrid Laurier και Martin Wells του Austin College, αποκαλύπτει ένα ξεχασμένο κεφάλαιο στα χρονικά της οινοποίησης, σε μια περιοχή που μέχρι σήμερα παρουσιάζεται ενεργή οινοποιητικά. Ανάμεσα στα ερείπια, βρέθηκαν απομεινάρια που απεικονίζουν μια πολύβουη επιχείρηση κρασιού: μαρμάρινες επιφάνειες, θραύσματα αγγείων και περίπου 60 χάλκινα νομίσματα από την εποχή της βασιλείας του Ρωμαίου αυτοκράτορα Κωνστάντιου ΙΙ. Τα τεχνουργήματα που ανακαλύφθηκαν υποδηλώνουν ξεκάθαρα μια περίοδο έντονης ευημερίας και πολιτιστικής συνδιαλλαγής κατά την ύστερη Ρωμαϊκή εποχή.

Κοντά στο σημερινό Κιάτο, στην περιοχή που κάποτε βρισκόταν η Σικυώνα, και που είναι ούτως ή άλλως γνωστή για την οινοποιητική της παράδοση, μέχρι και σήμερα αρκετά δραστήρια, έρχεται η πρόσφατη ανακάλυψη για να προσφέρει μια νέα διάσταση στην κατανόησή μας για το αρχαίο εμπόριο και την καθημερινότητα χιλιάδες χρόνια πριν. Όπως όλα δείχνουν, το ρωμαϊκό καπηλειό – πανδοχείο αποτελούσε μέρος ενός μεγαλύτερου συμπλέγματος, όπου πιθανότατα πραγματοποιείτο το πάτημα των σταφυλιών και των καρπών ελιάς, κάτι που εκ των πραγμάτων αποδεικνύει μια ακμάζουσα τοπική βιομηχανία. Η παρουσία κλιβάνων και ανακαλυφθέντων εργαλείων στην ευρύτερη περιοχή υποστηρίζει ακράδαντα αυτή την θεωρία, υποδεικνύοντας πως δεν επρόκειτο απλώς για έναν χώρο «λιανικής πώλησης», αλλά τμήμα μιας μεγαλύτερης παραγωγικής μονάδας.

Τα αρχαιολογικά ευρήματα όμως δείχνουν και μια ξαφνική εγκατάλειψη του ανακαλυφθέντος καπηλειού, την ταχεία αναχώρηση των ατόμων που ζούσαν και εργάζονταν εκεί, ίσως εξαιτίας κάποιας μεγάλης φυσικής καταστροφής, ενός σεισμού ή ακραίων καιρικών φαινομένων, καθώς τα νομίσματα ευρέθησαν σκορπισμένα, σα να κατέρρευσε ξαφνικά το ταβάνι και να έσπασε το δοχείο που τα περιείχε.

Και ενώ πολλά στοιχεία σχετικά με το είδος του κρασίου που παρήγαγαν και πουλούσαν in situ δε μπορούν να αποκαλυφθούν, η ύπαρξη και μόνο του καταστήματος στη συγκεκριμένη τοποθεσία, στην πάλαι ποτέ εξέχουσα πόλη της Αρχαίας Ελλάδας, μας βεβαιώνει πως εξυπηρετούσε ένα ευρύ φάσμα, ετερόκλητης πελατείας, από ντόπιους πολίτες, έως ταξιδευτές κατά μήκους των εμπορικών οδών της αρχαίας Σικυωνίας.

Σε έναν κόσμο όπου πολύ συχνά το «παλιό» δίνει τη θέση του στο «νέο», ανακαλύψεις όπως το συγκεκριμένο ρωμαϊκό καπηλειό στη Σικυώνα της Ρωμαϊκής εποχής, μας θυμίζει τη διαχρονικότητα ορισμένων απολαύσεων. Το κρασί, με την πλούσια ιστορία και τις βαθιές πολιτιστικές του ρίζες, συνεχίζει να αποτελεί σύμβολο πολιτισμού και απόλαυσης. Έτσι, κάθε φορά που υψώνουμε το ποτήρι μας ψηλά, κάνουμε πρόποση όχι μόνο στις γεύσεις που δοκιμάζουμε την εκάστοτε στιγμή, στο τώρα, όχι μόνο στις εμπειρίες που εμείς οι ίδιο δημιουργούμε, αλλά και στους αιώνες παράδοσης και δεξιοτεχνίας που μας χαρίζουν όλα εκείνα που απολαμβάνουμε σήμερα.