Πρώτος στο χωριό ή δεύτερος στη Ρώμη;

« Καλύτερα πρώτος στο χωριό, παρά δεύτερος στη Ρώμη »

 Ιούλιος Καίσαρας

– του Αλπέρ Ντελή

Στα 33 του, ο Ιούλιος Καίσαρας εξελέγη ταμίας (quaestor) και στάλθηκε στην Ισπανία. Κι όταν περνούσε από ένα φτωχό κι ολιγάνθρωπο χωριό των Άλπεων και οι επιτελείς τού αναρωτιόνταν γελώντας, αν υπήρχαν κι εκεί φιλοδοξίες κι ανταγωνισμοί των δυνατών, ο Καίσαρ είπε «Θα ήθελα να είμαι πρώτος σ’ αυτούς, παρά δεύτερος στη Ρώμη».

Κάπου στα τέλη Απριλίου λοιπόν, και αφού δουλεύω μέσα μου την κάθοδο στην σύγχρονη Ρώμη της Ελλάδας, κουβεντιάζω με έναν υπεύθυνο καφέ-μπαρ στην Ξάνθη για την απόφασή μου. Και μέσα σε όλη τη συζήτηση πέφτει η κλασσική παραφρασμένη ατάκα «Ναι ρε φίλε, αλλά καλύτερα πρώτος στο χωριό, παρά τελευταίος στην πόλη»

Μέχρι να τελειώσω τη βάρδιά μου στο μπαρ, τολμώ να πω πως γυρνούσε συνέχεια στο μυαλό μου η συγκεκριμένη κουβέντα. Όχι τόσο πολύ το αν θα ήμουν τελευταίος –ή πιο σωστά δεύτερος- στην πόλη, αλλά το τι είναι αυτό που σε κάνει πρώτο στο «χωριό». Και το μόνο πράγμα που σκεφτόμουν, ήταν η μέχρι τώρα πορεία μου στον τιμημένο χώρο της εστίασης.

Πολύ περιληπτικά, σαν σημείο αναφοράς, δέκα κουβέντες για την αφεντιά μου. Η ιστορία αρχίζει στην Πάτρα την πόλη όπου με έστειλε η μανούλα μου, για να γίνω γιατρός. Κλασσικά σχεδόν όπως όλοι οι μπάρτενερ λάντζα, κουζίνα, σέρβις και κάπου εκεί τρούπωμα πίσω από το μπαρ. Μεγάλη η αίγλη, πιο εύκολο παιχνίδι με τα «κορίτσα» και σαφώς καλύτερα τα νυχτοκάματα από τα μεροκάματα. Όμως μέσα σ’ αυτό τον χορό που μπήκα να χορέψω, αρχίζει και γεννιέται το μεράκι (που παρεμπιπτόντως, έχει διαφορετική σημασία απ’ ότι το χρησιμοποιούμε, αφού προέρχεται εκ του τουρκικού “merak” που σημαίνει απορία, αγωνία) και αναζήτηση του κάτι περισσότερο.

Για μεγάλη μου τύχη, βρίσκω δουλειά σε ένα από τα καλύτερα -κατά τη γνώμη μου, πάντα- μπαρ που έχω δουλέψει ποτέ. Τζαζ-μπαρ το οποίο συνεχίζει να κρατάει τον συγκεκριμένο χαρακτήρα από το 1989, απίστευτα ενημερωμένη κάβα, με αποστάγματα που ούτε καν μπορούσα να καταλάβω το πως προφέρονται και ένας καταπληκτικός μηχανισμός εργασίας, που απλά σου έδινε την ευκαιρία να ασχοληθείς αποκλειστικά, με τους πελάτες.

Ύστερα από 13 χρόνια στη Πάτρα και έχοντας αποκομίσει τρομερή γνώση από αυτή τη συνεργασία, έρχεται η απόφαση το 2010 να επαναπατριστώ. Ξάνθη λοιπόν και πρωινή δουλειά σε ένα καταπληκτικό μαγαζί tattoo φίλων μου, αλλά το σαράκι του μπαρ δε λέει να φύγει. Με τον καιρό, βρίσκω μια «φωλιά» σ’ ένα αγαπημένο ροκ μπαρ των εφηβικών μου χρόνων. Για μεγάλη μου τύχη και πάλι, μου δίνεται η απόλυτη ελευθερία να κάνω κυριολεκτικά ό,τι θέλω. Και ήταν ακριβώς αυτό που με βοήθησε να ακουστώ στο «χωριό». Παρ’ όλες τις δυσκολίες (μη ενημερωμένες κάβες, έλλειψη υλικών κ.α.) καταφέραμε μέσα από ομαδική δουλειά, να παράγουμε τίμια, αν όχι σοβαρά, ποτά. Και μην ξεχνάμε πως μιλάμε για περίοδο κρίσης και οι περισσότερες επιχειρήσεις απλά κόβουν τα πολλά-πολλά.

Κάπως έτσι φτάνουμε στο 2014, και στην αρχική μας συζήτηση, στην αρχική ερώτηση, αλλά όπως πραγματικά θα έπρεπε να είναι: Τι είναι αυτό που σε κάνει πρώτο, είτε στο χωριό είτε στην πόλη;

Photo by Venthesikymi Soukoulis

Ίσως είναι πιο εύκολο σ’ ένα «χωριό» να πουλάς χάντρες και καθρεφτάκια στους ιθαγενείς. Για πόσο καιρό όμως; Όπως και να το κάνουμε, ένα ψέμα είναι πολύ δύσκολα να κρατηθεί με το πέρασμα του χρόνου. Και αν όντως θεωρείς τον τόπο που ζεις «χωριό», αυτόματα θεωρείς τους πελάτες σου… χωριάτες. Μήπως αυτό αυτομάτως σε κάνει κι εσένα «πονηρό-βλάχο»; Φυσικά και σε κάνει. Στο κάτω-κάτω, αν βλέπεις τα πράγματα έτσι απλοϊκά και μηδενιστικά, τι σε εμποδίζει να πεις και για τους πρώτους της πόλης, ότι και αυτοί με τη σειρά τους πουλάνε φύκια για μεταξωτές κορδέλες, απλά σε ένα μεγαλύτερο χωριό;

Σίγουρα θα υπάρχουν πολλοί «χωριάτες» και εδώ στην πρωτεύουσα που μαγεύονται από τα διάφορα ταχυδακτυλουργικά κόλπα, καθώς και οι αντίστοιχοι «μάγοι» που τα εκτελούν. Αλλά υπάρχουν άλλοι τόσοι που έχουν να σου μεταδώσουν από απλή αγάπη, μέχρι και «τιτανοτεράστια» γνώση. Αρκεί να έχεις ανησυχία μέσα στην ψυχή σου και όχι μόνο μέσα στο βρακί σου!

Κυρίως όμως, μην ξεχνάμε πως δεν μιλάμε για αγώνα δρόμου. Δεν υπάρχουν ούτε πρώτοι, ούτε δεύτεροι. Το μόνο που μένει τελικά, είναι η σοβαρή δουλειά, να έχεις ανησυχία και κάπου εκεί να βρεις το δρόμο σου. Και αν όντως νιώθεις δεύτερος, δεν πειράζει. Θα μπορούσες να ήσουν και τελευταίος… Το θέμα είναι να υπηρετείς εσύ αυτό που κάνεις, και όχι αυτό που κάνεις να εξυπηρετεί την οποιαδήποτε ματαιοδοξία σου.

Photos by Venthesikymi Soukoulis and Stathis Kalligeris