Ροζ είναι, πιπέρι δεν είναι

Αν δοκιμάσεις για πρώτη φορά τους κόκκους που ονομάζουμε «ροζ πιπέρι» το άρωμα τους μπορεί να σου θυμίσει κάτι μεταξύ μαστίχας και πεύκου. Μπορεί κι η γεύση τους να σου φανεί κάπως ιδιόμορφη, με νότες φαρμακευτικές (τερεβινθίνης) και λίγο πιπεράτες, μπορεί και να τη βρεις εξωτική. Ό,τι κι αν πεις δεν θα το απορρίψω. Θα σκεφτώ αν έτυχε ποτέ να παρατηρήσεις τα δέντρα στις αλέες του Ζαππείου ή στα πεζοδρόμια της οδού Ρηγίλλης, όπου  υπάρχουν δεντροστοιχίες ολόκληρες από αυτούς τους σχίνους. Μάλλον δεν πρόσεξες τα παράξενα φύλλα τους, από όπου ξεπηδούν μικρότερα φυλλαράκια, λογχωτά και συνήθως πριονωτά. Μπορεί και να μην είδες ούτε και τα ροζ «πιπέρια» τούς που κρέμονται σαν τσαμπιά.

Τι είναι ροζ πιπέρι;

Δύο είδη σχίνου δίνουν καρπό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ροζ πιπέρι. Ο σχίνος ο τερεβινθόφυλλος (schinus terebinthifolius) που κατάγεται από το νότο της Βραζιλίας, αλλά ευδοκιμεί και στην Αργεντινή και στην Παραγουάη, και ο σχίνος μόλε (schinus molle) γνωστότερος κι ως «αμερικάνικο πιπερόδεντρο» Και αν δεν το καταλάβατε ήδη, ούτε το ένα, ούτε το άλλο είδος αυτής της οικογένειας των ανακαρδιιδών έχει την παραμικρή, βοτανολογική, σχέση με το πραγματικό μαύρο πιπέρι (piper nigrum)

Ο σχίνος ο τερεβινθόφυλλος είναι γιατί αυτός που εμπορεύονται συχνότερα ως μπαχαρικό, με το όνομα «ροζ πιπέρι» Κατά πάσα πιθανότητα αυτά τα δέντρα έφτασαν στην χώρα μας, ως καλλωπιστικά. Τα πιπερόδεντρα ή αλλιώς αρτυμαδιές τις καλλιέργησαν συστηματικά οι Άγγλοι στην Κύπρο, για να κοσμήσουν τους δρόμους με το κρεμοκλαδές τους φύλλωμα, από όπου ξεχωρίζουν οι κρεμαστές τους ταξικαρπίες με τους ροδοπορφυρούς, στίλβοντες καρπούς, που είναι σε μέγεθος ίσοι τους κόκκους του πιπεριού.

Η γευστική του ταυτότητα

Το άρωμα των ελαφρά σπασμένων καρπών του ροζ πιπεριού είναι ευχάριστα φρουτώδες, με έντονες νότες ρητίνης. Και στη γεύση ρετσίνι θυμίζουν, όπως κι οι κόκκοι του άρκευθου (κεδροκοκκούτσα) αλλά σε μικρότερη ένταση. Αυτό που τους δίνει τελικά την πιπεράτη νότα τους είναι η πιπερίνη, ένα έλαιο το οποίο στερείται της δυναμικής του αληθινού πιπεριού.

Πώς χρησιμοποιείται

Αν το μαζέψετε από τους δρόμους, θυμηθείτε πως η εποχή της συγκομιδής του είναι το φθινόπωρο, που ωριμάζουν οι κόκκοι τού. Χρησιμοποιείται πάντα αποξηραμένο κι ελαφρά κοπανισμένο, σε γουδί ή σπασμένο με τη φαρδιά λάμα ενός μαχαιριού για να αποδώσει καλύτερα το άρωμα τού.

 Πού χρησιμοποιείται

Πολύ συχνά το προσθέτουν στην άρμη των τουρσιών (λαχανικών ή ψαριών) Η γεύση του θεωρείται απαραίτητη για το σκουμπρί και τα ρολάκια των φιλέτων της ρέγκας (rollmops) σε άλμη. Το λεπτό άρωμα του ροζ πιπεριού ταιριάζει με τα θαλασσινά, τον αστακό, τα χτένια, τα ψάρια, αλλά και με τις μοσχαρίσιες μπριζόλες και το χοιρινό. Θα το δείτε σε μαρινάδες για κυνήγι ή για κρέατα με βαριές οσμές. Στο Περού το μουλιάζουν στο νερό και δημιουργούν ένα θερμαντικό και μεθυστικό ποτό. Πολλές φορές το τρίβουν και το χρησιμοποιούν ως υποκατάστατο του πιπεριού, στο σεβίτσε των ψαριών, αλλά και για να φτιάξουν σιρόπια και αναψυκτικά ποτά.

Συνδυάζεται

Με το μάραθο, το γκαλανγκάλ, τα φύλλα του καφίρ λάιμ, το λεμονόχορτο, τη μέντα, το δυόσμο, το μαϊντανό, αλλά δένει και με το πράσινο ή το μαύρο πιπέρι, για αυτό και το βλέπουμε συχνά στο μείγμα των τεσσάρων πιπεριών όπου συνυπάρχει με όλα αυτά συν το άσπρο πιπέρι. Δημιουργεί ενδιαφέροντα γευστικό συνδυασμό σε κοκτέιλ με ρούμι, όπως το Bacardi Superior με το οποίο το δοκίμασα, αλλά και σε κρασί. Ιδιαίτερος είναι ο τρόπος που αντιδρά όταν το ρίξεις στη σαμπάνια ή σε αφρώδη ποτά, όπου το ανθρακικό τους δυναμώνει την ένταση της πιπερίνης, οπότε καθώς φέρνεις το ποτήρι στο στόμα σου σε «πιάνει» από τη μύτη και νιώθεις πως το ροζ πιπέρι «κολυμπάει» στα ρουθούνια σου.

Πού θα το αγοράσεις

Σήμερα πια το πουλάνε σχεδόν παντού, σε όλα τα σουπερμάρκετ και τα καταστήματα μπαχαρικών.

Η άχρηστη πληροφορία

Στο Μεσαίωνα τα κορίτσια που αναζητούσαν μια νέα αγάπη, έδεναν χοντρό αλάτι και ροζ πιπέρι σε δυο κορδέλες και τις έδεναν μεταξύ τους, την πρώτη νύχτα της νέας σελήνης ευχόμενες να βρουν μια καινούργια αγάπη. Καθώς δεν διασώζεται το ενδεδειγμένο χρώμα κορδέλας, καλό θα ήταν να αποφύγετε το ξόρκι, μήπως τελικά αντί για αγάπη, βρείτε τίποτα άλλο…

All photos by Nikos Dais