Αλκοόλ στην κουζίνα: Pasta alla vodka
Γιαννης Κοροβεσης•Articles
Πώς συνδέεται το αλκοόλ με το φαγητό; Ναι, σίγουρα στο τραπέζι, αλλά πριν φθάσουμε σε αυτό, υπάρχουν περιπτώσεις που το αλκοόλ τρυπώνει μέσα στην κουζίνα και συνδυάζεται με τις πρώτες ύλες του φαγητού, ώστε να ετοιμάσει τις πιο νόστιμες και comfort συνταγές. Μια από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις πιάτου, στη συνταγή του οποίου το αλκοόλ αποτελεί αναπόσπαστο συστατικό, είναι και η διάσημη -ή κακόφημη- Pasta alla vodka, αυταπόδεικτα στην κορυφή των προτιμήσεων των Αμερικανών -και όχι μόνο- από της ιταλοαμερικανικής μαγειρικής παράδοσης. Τελευταία μάλιστα, έχει επανέλθει στην επικαιρότητα με τη βοήθεια των σόσιαλ μίντια.
Ξεκινώ με δυο δεδομένα, τα οποία επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τη ζωή μου, σταθερά τα τελευταία, αρκετά χρόνια· διατελώ μέγας λάτρης του (ιταλικού) φαγητού και πιστός φαν του κινηματογραφικού έπους του Μάρκο Φερέρι ‘’La Grande Bouffe’’ -στα ελληνικά «Το Μεγάλο Φαγοπότι». Η ταινία που συμβολικά πραγματεύεται την παρακμή της αστικής τάξης και τη ματαιότητα της ζωής εν γένει, βάζει τέσσερις φίλους να φάνε μέχρι θανάτου, κατά τη διάρκεια ενός bromantic Σαββατοκύριακου σε μια ιταλική βίλα. Τέσσερις θρύλοι του γαλλοιταλικού κινηματογράφου, ο Φιλίπ Νουαρέ και ο Μισέλ Πικολί, ο Μαρτσέλο Μαστρογιάννι και… ο Ούγκο Τονιάτσι.
Ο Ούγκο Τονιάτσι στο Μεγάλο Φαγοπότι
Αυτός ο τελευταίος, που δε βρίσκεται βεβαίως εν ζωή, στην ταινία υποδύεται έναν εστιάτορα και στη βίλα παρασκευάζει τα περισσότερα από τα φαγητά που καταναλώνει σε τεράστιες ποσότητες η ομήγυρη. Ήταν δε τόσο έντονη η επιρροή της ταινίας στον Τονιάτσι, ώστε μετά την κυκλοφορία της, αποφάσισε να εκδώσει… και ένα βιβλίο μαγειρικής! L’abbuffone (λογοπαίγνιο με τις λέξεις abbuffarsi – τρώγω λαίμαργα και buffone – μπουφόνος) Storie da ridere e ricette da morire (Αστείες ιστορίες και θανάσιμες συνταγές!) -φυσικά, μια ευθεία αναφορά και στον τίτλο της ταινίας!
Βότκα σε σάλτσα ζυμαρικών;
Σε εκείνο το βιβλίο, εν έτει 1974, ο Τονιάτσι εμφανίζει για πρώτη φορά μια ιταλική συνταγή ζυμαρικών με σάλτσα η οποία περιέχει βότκα! Την τιτλοφορεί ‘’pasta all’infuriata’’, μια «έξαλλη πάστα» -λογικό μέχρι ενός σημείου, αφού η συνταγή περιέχει βότκα και τσίλι, ενώ ο ίδιος την προτείνει με μια συγκεκριμένη πολωνική βότκα αρωματισμένη με καυτερή πιπεριά. Πρακτικά, είναι μια arrabbiata με ένα σφηνάκι βότκας και δυο φύλλα δάφνης.
Ξέρετε όμως πως γίνεται με τις συνταγές· χρησιμοποιεί κάποιος ένα συστατικό, προσθέτει κάποιος άλλος ένα δεύτερο και τελικά, δημιουργείται μια συνταγή η οποία εξαιτίας πολύ συγκεκριμένων λόγων και συγκυριών γίνεται τόσο διάσημη ώστε αρχίζει να αποτυπώνεται στα μαγειρικά κατάστιχα, αλλά και στη συνείδηση του κόσμου. Κάποια στιγμή φυσικά, αρκετά χρόνια αργότερα, κανείς δε μπορεί να είναι σίγουρος για το ποιός είχε πρώτος τη φαεινή ιδέα να ανακατέψει τομάτα, τσίλι, βότκα και… κρέμα! Ναι, άφησα το «καλύτερο» για το τέλος. Διότι, μπορεί η συνταγή του Τονιάτσι να μην είχε κρέμα, πλην όμως, οι Ιταλοί στην Αμερική τη δεκαετία του ’80, προφανώς προτίμησαν την πιο κρεμώδη υφή, έναντι της καθαρότητας των υπόλοιπων υλικών -ίσως να μην είχαν διαθέσιμες και ποιοτικά υλικά, τομάτες, φερ’ ειπείν.
Άλλωστε, και σε ποιά πάστα δεν έβαλαν κρέμα γάλακτος τα εστιατόρια τη δεκαετία του ’80; Την είδαμε στην Alfredo, την είδαμε μέχρι και στην Carbonara, όλοι ζητούσαν αυτό το ινσταγκραμικό εφέ -before it was cool- της πλούσιας σος που δημιουργούσε η κρέμα. Αλλά προσέφερε και ευκολία, αντία να κάθονται να ανακατεύουν τα ζυμαρικά ή να γυρίζουν το βαθύ τους τηγάνι μέχρι να σχηματιστεί η ονειρεμένη σάλτσα που δημιουργείται με τα έλαια και το άμυλο. Σε κάθε περίπτωση, η Pasta alla vodka καθιερώθηκε με κρέμα! Και έτσι έκανε τεράστια επιτυχία, ειδικά στις ΗΠΑ.
Η τεράστια επιτυχία της Pasta alla vodka
Κάποια στιγμή, η Pasta alla vodka βρέθηκε ΣΕ ΚΑΘΕ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ DINER, δεν υπήρχε περίπτωση να βρεθεί κάποιος σε εστιατόριο το οποίο να μην είχε το εν λόγω πιάτο στο μενού του. Πώς ήταν μέχρι πριν κάποια χρόνια τα «Μακαρόνια με κιμά» στη χώρα μας; Τα έβρισκες στο πλοίο, στα Goody’s, σε όλα τα τουριστομάγαζα των νησιών, σε ταβέρνες στα βουνά, παντού! Κάπου διάβασα μάλιστα πως η Pasta alla vodka αυτή τη στιγμή έρχεται δεύτερη στις αναζητήσεις του google, πίσω μόνο από την Bolognese! Αυτό κι αν είναι κατόρθωμα!
Η κρεμώδης υφή της Pasta alla vodka και όλο αυτό το comfort που βγάζει η κρέμα την έκανε ιδανική και για μετά τα ξενύχτια στις ΗΠΑ, όταν βέβαια ήταν της μόδας οι ντίσκο και στα 90’s τα κλαμπ. Επέστρεφε σπίτι ο νυκτόβιος από τη ντισκοτέκ και χτύπαγε μία τέτοια πριν πάει για ύπνο. Του έστρωνε το στομάχι (θεωρητικά), τον ζέσταινε και του θύμιζε ενδεχομένως και τη μαμά του, ενώ κονσεπτικά (βότκα) δεν απείχε πολύ από ό,τι μπορεί να έπινε όσο χόρευε. Μάλιστα σε όλο τον αγγλοσαξονικό κόσμο δεν είναι καθόλου απίθανο να σερβιριστεί κάποιος Pasta alla vodka και σε τσίγκινο κεσεδάκι, εν είδει street food από κάποια καντίνα του δρόμου.
Αν νομίζετε όμως πως η Pasta alla vodka αποτελεί απλώς και μόνο κάποιο παρωχημένο μπιχλιμπίδι των Millennial, λυπάμαι, πλανάστε πλάνην οικτρά! Η δημοτικότητά της τα τελευταία χρόνια έχει επανέλθει από τους καλοφαγάδες πιτσιρικάδες και τρεντάρει ασταμάτητα στα σόσιαλ μίντια, τόσο στο Instagram όσο και στο Tik Tok. Εντελώς συμπτωματικά μάλιστα και πριν αποφασίσω να γράψω ετούτο το κείμενο, είδα το βίντεο ενός από τους πλέον επιτυχημένους πιτσιρικάδες σεφ που ακολουθώ, του Joshua Weissman, ο οποίος στο τελευταίο του βίντεο φτιάχνει Pasta alla vodka -ο ίδιος χρησιμοποιεί και γκουαντσάλε. Γενικά όμως θα βρείτε δεκάδες συνταγές παντού.
Το 2023 τώρα, η εταιρεία Heinz αποφάσισε να συνεργαστεί με την εταιρεία Absolut και να κυκλοφορήσουν μια έτοιμη σάλτσα alla vodka, η οποία μάλιστα κατά δήλωσή τους ξεπούλησε μέσα σε τέσσερις μέρες! Γι’ αυτό και αποφάσισαν πριν μερικές εβδομάδες να επανακυκλοφορήσουν.
Τέλος, στο πλαίσιο της έρευνάς μου για το παρόν, παρακολούθησα και το εκπληκτικό ντοκιμαντέρ ‘’Disco Sauce: The True Story of Penne Alla Vodka’’, στο οποίο ο Roberto Serrini συναντιέται με ειδικούς, προκειμένου να μάθει τα πάντα για τη συνταγή, από τις ρίζες της και τα μέρη που πρωτοσερβιρίστηκε, μέχρι το τι προσφέρει ακριβώς η βότκα στο πιάτο -μιλά και με τον Hervé This- , αλλά και σε τί παραλλαγές μπορεί να την φτιάξει.
Εδώ κάπου οφείλω να παραδεχθώ πως αν και λάτρης της ιταλικής κουζίνας, δεν έχω φτιάξει ποτέ Pasta alla vodka. Μετά το παρόν βέβαια, απέκτησα μια καλή δικαιολογία για να το κάνω. Κι ας απαιτεί εξ ορισμού κρέμα, η οποία, θεωρητικά, δεν έχει καμία δουλειά σε μια αυθεντική ιταλική συνταγή για ζυμαρικά. Αν όμως όλα τα υλικά είναι ποιοτικά και αναδεικνύονται μέσα από τη συνταγή, τότε δε μπορεί να πάει τίποτα στραβά.
Σα να ετοιμάζω ήδη τη λίστα μου:
Πέννες Pastificio dei Campi – ό,τι καλύτερο κυκλοφορεί σε ζυμαρικό στην Ελλάδα
Καυτερή πιπεριά, φρέσκια ή αποξηραμένη – μπούκοβο, πουλ μπιμπέρ, ό,τι κάνετε κέφι
Βότκα – ή και τσίπουρο
Τοματίνια San Marzano σε κονσέρβα ή και Σαντορίνης
Καλή σας όρεξη!
ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΥΤΟ ΕΓΡΑΨΕ
