Μικροζυθοποιία στην Ελλάδα: Έχει τελικά μέλλον; – Μέρος 2ο

Εδώ το 1ο μέρος

Μετά και από τα πρόσφατα ταξίδια μου στην καρδιά της “επανάστασης” της μπίρας στις Η.Π.Α και με όλα αυτά τα δεδομένα που έγραψα στο πρώτο μέρος να τριγυρίζουν στο μυαλό μου, παραμένει πάντα η ίδια ερώτηση: έχει μέλλον η μικροζυθοποιία και η «σκηνή» της στη χώρα μας και ποιο μπορεί να είναι αυτό ή καλύτερα ποιο θα πρέπει να είναι;

Η μικροζυθοποιία στις ΗΠΑ

Η επανάσταση της μπίρας στις ΗΠΑ βασίστηκε κυρίως στο κομμάτι της γεύσης και της καινοτομίας. Αυτό ενέπνευσε οικοζυθοποιούς και ζυθοποιούς σε ολόκληρο τον κόσμο, όπως και στην Ελλάδα, να ασχοληθούν επαγγελματικά με τη συγκεκριμένη βιομηχανία. Με όπλο το μεράκι για δημιουργία ζυθοποιήθηκαν έντονες, γευστικά και αρωματικά, συνταγές, οι οποίες δεν είχαν ανάγκη την προώθηση από διαφημιστικά κόλπα ή στερεότυπα της δεκαετίας του ‘90, όπως μοντέλα με μπικίνι και γρήγορα αυτοκίνητα. Πρακτικές marketing αρκετά συνηθισμένες για τις «μεγάλες» εταιρείες εκείνης της εποχής.

Εκείνη η επανάσταση υπήρξε ειλικρινής προς το κοινό που απευθυνόταν, γι’ αυτό και γιγαντώθηκε κι εξελίχθηκε σε κουλτούρα. Όσο όμως μεγάλωνε, μεγάλωνε κι ο ανταγωνισμός, έτσι το μάρκετινγκ μπήκε για τα καλά και στην craft σκηνή μπίρας, όπου δυστυχώς πρωταγωνιστεί μέχρι και σήμερα, παραμερίζοντας το ίδιο το προϊόν. Αλήθεια πόσες NEIPA με τους ίδιους λυκίσκους με διαφορετικές πολύχρωμες ετικέτες θα δοκιμάσουμε ακόμα;

Στην Ελλάδα, τι μέλλει γενέσθαι; 

Στην Ελλάδα τώρα, χάσαμε ή δεν κατανοήσαμε το αρχικό κομμάτι εκείνης της επανάστασης, το οποίο είναι και το πιο βασικό. Αναφέρομαι στην ειλικρίνεια προς το κοινό και κυρίως την εστίαση στην ποιότητα· αυτό που ανέκαθεν ξεχώριζε μια βιομηχανοποιημένη μπίρα εμπορίου, από μια μικροζυθοποιίας.

Ξεκινήσαμε ανάποδα, εκμεταλλευόμενοι την δημοφιλία που είχε ο όρος μικροζυθοποιία ή οι διάφορες συνταγές ζύθου, όπως για παράδειγμα οι I.P.A, χωρίς να δώσουμε την απαραίτητη βαρύτητα στην διαδικασία και στο ίδιο το προϊόν. «Κόψαμε δρόμο», παραπλανώντας τον καταναλωτή και στο τέλος της ημέρας, πιστεύω, τον ίδιο μας τον εαυτό. Σωστή παραγωγή, ποιοτικός έλεγχος, εμφιάλωση, διανομή και αποθήκευση μοιάζουν πολυτέλεια μπροστά στην εφήμερη φήμη και το κέρδος. Το αποτέλεσμα; Ξαφνικά η αγορά πλημμύρισε με ακριβές, άγευστες, βαρετές και σε κάποιες περιπτώσεις επιμολυσμένες μπίρες, με όμορφη συσκευασία, με τους παραγωγούς να αναρωτιούνται εκ των υστέρων για τις χαμηλές πωλήσεις, ενώ οι καταναλωτές πλέον γυρνάνε την πλάτη τους στην ελληνική μπίρα. Όχι προς όλες προφανώς, αλλά δυστυχώς προς ένα μεγάλο ποσοστό.

Αποδιοπομπαίος τράγος δεν μπορεί να συνεχίσει να είναι για πάντα οι κακές πολυεθνικές -έχουν παίξει κι αυτές τον ρόλο τους- όταν ίντριγκες, κλίκες, αποκλεισμοί και πρακτικές, οι οποίες δεν έχουν καμία σχέση με αυτά που πρεσβεύει αυτή η κουλτούρα, είναι πλέον φαινόμενο στο χώρο μας.

Θα το ξαναγράψω κι ας γίνομαι κουραστικός, η λογική πίσω από την μικροζυθοποίηση είναι η ποιότητα. Και σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, η ποσότητα δεν μπαίνει καν στην εξίσωση. Δεν υπάρχει το αντίστοιχο κοινό ούτε καν τα καταστήματα να το υποστηρίξουν.

Επόμενο για τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα ήταν η λύση των εξαγωγών, ή η δημιουργία χώρων (διαστρεβλώνοντας την έννοια και τον σκοπό του “taproom“) που θα διοχετεύουν απευθείας τα προϊόντα τους, όπως επίσης πρακτικές μάρκετινγκ, που στοχεύουν σε κοινό όχι απαραίτητα ζυθόφιλο, με σκοπό καθαρά το κέρδος.

Τελευταία, αυτές οι πρακτικές μου θυμίζουν ένα μικρό ποδοσφαιρικό σωματείο του Αμβούργου με εξαιρετικό μάρκετινγκ, το οποίο είναι περισσότερο γνωστό για τις πολιτικές και σεξουαλικές πεποιθήσεις της διοίκησης και των οπαδών του, παρά για τις αθλητικές διακρίσεις των ποδοσφαιριστών του ή της ομάδας του ως σύνολο στον αγωνιστικό χώρο. Θησαυρίζει από αυτό και ίσως για κάποιους αυτό να έχει μόνο σημασία.

Αλήθεια, για ποιο κέρδος όμως μιλάμε, όταν από τα δεδομένα, κάποια από τα «μεγάλα» μικροζυθοποιεία δεν μπορούν καν να σταθούν από μόνα τους στην αγορά κι έχουν αποκτήσει μια σχέση εξάρτησης από τους νομάδες ζυθοποιούς και τα φασόν. Όλα αυτά θυμίζουν βαρύτατα άρρωστο ασθενή με μηχανική υποστήριξη.

Αν δεν ασχοληθούμε με σοβαρότητα, επαγγελματισμό, επενδύοντας σε τεχνογνωσία, σε νέες τεχνολογίες, στον σωστό εξοπλισμό, προσλαμβάνοντας προσωπικό με γνώση και όραμα, αλλά και αν δεν δείξουμε τον απαραίτητο σεβασμό στην πρώτη ύλη, στο τελικό προϊόν και, πάνω απ’ όλα, στον καταναλωτή, αν με λίγα λόγια δεν αντιμετωπίσουμε την μικροζυθοποιία και τη ζυθοποίηση με το βάρος της ιστορίας που της αξίζει, αλλά και επιτέλους, αν δε γίνουμε λίγο περισσότερο ειλικρινείς προς τα προαναφερθέντα, δυστυχώς τα πράγματα δε θα γίνουν καλύτερα, παρά μόνο ακόμη χειρότερα.