Μια πολύ γλυκιά κάθετη δοκιμή με… Vinsanto!

Πρώτα έπεσε η ιδέα να κάνουμε μια κάθετη δοκιμή σε κάποιο καλό γλυκό κρασί. Ύστερα ακολούθησε η επαφή με τους ανθρώπους της SantoWines, οι οποίοι άνοιξαν την κάβα, το κελάρι, αλλά και τις προσωπικές τους συλλογές, για να μου βρουν εννέα διαφορετικές εσοδείες Βινσάντο, που πήγαιναν πίσω μέχρι και 20 χρόνια. Στη συνέχεια μάζεψα την ομάδα του BitterBooze στο σπίτι μου, το θρυλικό Atelier TeLeGourmet, για να κάνουμε τη δοκιμή. Και εκεί, δοκιμάζοντας τα διαφορετικά Βινσάντο, μετά τρώγοντας πεϊνιρλί και στο τέλος απολαμβάνοντας και πάλι τα Βινσάντο, συνοδεύοντάς τα με εκλεκτά σοκολατένια επιδόρπια, ολοκληρώσαμε μία -χωρίς υπερβολή- ιστορική δοκιμή που παίζει να μην έχει ξαναγίνει.

Το Βινσάντο είναι, όπως ίσως ήδη γνωρίζετε, το γλυκό κρασί της Σαντορίνης. Μην σας παρασύρει το βαθύ κεχριμπαρένιο χρώμα του -παράγεται από το ίδιο χαρμάνι λευκών ποικιλιών που μας δίνει και τα ξηρά Σαντορινιά ΠΟΠ κρασιά (Ασύρτικο, Αθήρι, Αηδάνι), μόνο που στην προκειμένη περίπτωση τα σταφύλια τρυγούνται υπερώριμα και έπειτα λιάζονται κάτω από τον καυτό ήλιο του Αιγαίου, για περίπου δύο εβδομάδες. Με τον τρόπο αυτό, αφυδατώνονται, οπότε τα σάκχαρα, σε σχέση με το νερό του καρπού, αυξάνονται κατακόρυφα. Στη συνέχεια ο, λιγοστός, πια, μούστος θα οινοποιηθεί και θα παλαιώσει σε δρύινο βαρέλι για τουλάχιστον δύο χρόνια, βάσει νομοθεσίας.

Αυτό που κάνει το Βινσάντο μοναδικό είναι το απαράμιλλο παιχνίδι της οξύτητας με την γλυκύτητά του. Χάρη στην ποικιλιακή του σύνθεση (και κυρίως στο Ασύρτικο), το Βινσάντο έχει το προνόμιο να μην είναι «λιγωτικό», παρά την υψηλή περιεκτικότητά του σε σάκχαρα. Αυτό συμβαίνει γιατί η εκρηκτική του οξύτητα, του προσδίδει μια απίστευτη ζωντάνια, ενώ καταφέρνει να διατηρεί το στόμα μας φρέσκο και καθαρό σε κάθε γουλιά.

Το Βινσάντο, λοιπόν, είναι οίνος επιδόρπιος. Είναι δηλαδή γλυκό κρασί, που πίνεται μετά το φαγητό, την ώρα του γλυκού. Το σερβίρουμε σε μικρό κολωνάτο ποτήρι, ειδικό για γλυκά κρασιά ή αποστάγματα, και πάντα δροσερό, δηλαδή σε θερμοκρασία περίπου 10 βαθμών Κελσίου. Με αυτό θα συνοδεύσουμε επιδόρπια με σοκολάτα, αποξηραμένα φρούτα και ξηρούς καρπούς, αλλά και σιροπιαστά γλυκά ταψιού. Αν είμαστε πιο τολμηροί, μπορούμε να το δοκιμάσουμε δίπλα σε ώριμα κίτρινα ή μπλε τυριά, καθώς και φουαγκρά. Τέλος, μπορούμε πάντα να σερβίρουμε το Βινσάντο μόνο του, όχι ακριβώς σαν απεριτίφ, καθώς παραείναι γλυκό για να ανοίξει την όρεξη, αλλά σαν ένα κέρασμα, αντί, δηλαδή, για ένα οποιοδήποτε λικέρ ή ποτό.

Η κάθετη γευσιγνωσία

Οποιοσδήποτε ίσως μπορεί να θεωρήσει ότι ένα κρασί σαν το Βινσάντο έχει μεγάλα περιθώρια παλαίωσης. Κι αυτό γιατί διαθέτει σε αφθονία δύο πολύ ισχυρά συντηρητικά: το αλκοόλ και την οξύτητα. Αυτό που έχει σημασία, ωστόσο, να εντοπίσουμε είναι πώς ακριβώς εξελίσσεται ένα τέτοιο κρασί, καθώς παλαιώνει, σε επίπεδο τόσο αρωμάτων και γεύσεων, όσο και δομής, αλλά και γενικότερης κατάστασης.

Με την πολύτιμη βοήθεια των ανθρώπων της SantoWines, είχαμε το προνόμιο να συγκεντρώσουμε εννέα εσοδείες Βινσάντο, ξεκινώντας από αυτήν του 2006 και πηγαίνοντας πίσω μέχρι το 1995! Εννοείται ότι κάποια (τα περισσότερα) από αυτά τα κρασιά, είναι πλέον εξαντλημένα και εκτός κυκλοφορίας. Τα συμπεράσματα από αυτό το ταξίδι στο χρόνο ήταν πολύ ενδιαφέροντα και δεν έλειψαν οι εκπλήξεις. Ας δούμε την κάθε χρονιά ξεχωριστά:

2006

Το πιο «νεαρό» Βινσάντο της δοκιμής ήταν ακόμα σχετικά κλειστό, σε σχέση με τα υπόλοιπα. Αν όμως και κάπως χαμηλής αρωματικής έντασης, η μύτη ήταν όμορφη και περίτεχνη και τα αρώματα που υπερίσχυαν παρέπεμπαν σε αγριολούλουδα, ειδικά σε χαμομήλι, καθώς και σε μέλι και κερήθρα. Το στόμα είχε γλυκύτητα που θύμιζε γλυκό του κουταλιού ελιά, πλαισιωμένη από έντονη οξύτητα. Η διάρκεα ήταν ικανοποιητική. (αλκοολικός τίτλος 11%)

2005

Δύσκολα μπορεί κανείς να φανταστεί πιο τυπική μύτη για Βινσάντο. Αρώματα γλυκών μπαχαρικών, καφές και κακάο είναι μόνο λίγα από το συνολικό «μπουκέτο» που έχει να μας χαρίσει. Η οξύτητα στο στόμα είναι πολύ καλή, το ίδιο και η διάρκεια, που καταλήγει σε όμορφη επίγευση με νύξεις από καβουρντισμένους ξηρούς καρπούς. Εντύπωση προκαλεί το χαμηλό του αλκοόλ, που δείχνει να ευθύνεται για το σχετικά ελαφρύ του σώμα (αλκοολικός τίτλος 10.5%)

2004

Σε αυτή τη χρονιά το Βινσάντο μας έδειξε γιατί το αγαπάμε τόσο πολύ. Αν πρέπει να το χαρακτηρίσουμε με μία λέξη, αυτή είναι η «ισορροπία» που επιδεικνύει σε όλα τα επίπεδα. Είναι ωστόσο αξιοθαύμαστο το γεγονός ότι η μύτη του είναι εκφραστική και πλούσια και το στόμα πολύπλοκο και πλήρες. Από τα κρασιά της δοκιμής που ξεχώρισαν (αλκοολικός τίτλος 11%)

2003

Ήταν μια ζεστή χρονιά και αυτό φάνηκε και σε αυτή την περίπτωση. Το Βινσάντο έχει «ανοίξει» αρωματικά και μας χαρίζει γενναιόδωρα αρώματα αποξηραμένων φρούτων και καραμέλας στη μύτη, ενώ στο στόμα είναι κρεμώδες, έχει υποδειγματικά γεμάτο σώμα και αναδύει μια απαράμιλλη θέρμη. Ένα απολαυστικό, πολύπλοκο κρασί με άριστη διάρκεια. (αλκοολικός τίτλος 11%)

2001

Η συγκεκριμένη χρονιά δείχνει να έχει αρχίσει να νιώθει το πέρασμα του χρόνου κάπως πιο έντονα. Από τη μύτη κιόλας αρχίζουμε να διακρίνουμε εξέλιξη, στα όρια της οξείδωσης, αυτό ωστόσο μεταφράζεται σε μια ενδιαφέρουσα αρωματική πολυπλοκότητα που παραπέμπει σε βότανα (μέντα, αρμπαρόριζα, κ.α.). Στο στόμα η οξύτητα παραμένει έντονη, αν και η επίγευση στο τέλος φαίνεται κάπως κοντή. (αλκοολικός τίτλος 11%)

2000

Από τα Βινσάντο που δύσκολα χορταίνονται! Έχει περίπλοκη μύτη, στην οποία διακρίνουμε αρώματα όπως μέλι, σταφίδα, καραμέλα, ως και λιβάνι, ενώ στο στόμα η γεύση παραπέμπει σε αποξηραμένο σύκο. Η οξύτητα είναι ιδανική, ενώ η μεγάλη διάρκεια δεν σε αφήνει να το ξεχάσεις εύκολα. Από τις επιλογές της δοκιμής. (Αλκοολικός τίτλος 11%)

1999

Ένα κορυφαίο Βινσάντο από κάθε άποψη! Το Ασύρτικο έχει αρχίσει να εξελίσσεται και να αποκαλύπτει την «ορυκτή» πλευρά του στην πυκνή μύτη του κρασιού, πλαισιωμένη από αρώματα καφέ και γλυκών μπαχαρικών. Το στόμα είναι λιπαρό, αλλά απόλυτα ευγενές με σωστή οξύτητα και ιδανική διάρκεια. Χωρίς δεύτερη κουβέντα, ο «νικητής» της δοκιμής! (Αλκοολικός τίτλος 11%)

1998

Η μύτη είναι τυπική, αλλά αρκετά κλειστή, ίσως και λόγω… προχωρημένης ηλικίας. Στο στόμα, όμως, βρίσκουμε εξαιρετική πολυπλοκότητα, με αρώματα και γεύσεις που παραπέμπουν σε ώριμα φρούτα και καπνό πίπας, αίσθηση που θυμίζει μαρμελάδα, αλλά και μια πολύ ενδιαφέρουσα υποψία τανινών. Η τελευταία εντύπωση που αφήνει είναι «αμαρτωλά» γλυκιά. (φιάλη 375ml, αλκοολικός τίτλος 10%)

1995

Ένα Βινσάντο που μας δείχνει αμέσως ότι είναι… κάποιας ηλικίας, σίγουρα όμως δεν το κάνεις 20 ετών! Η μύτη θέλει λίγη ώρα για να ανοίξει και να καθαρίσει, όταν όμως γίνει αυτό, μας χαρίζει υπέροχα αρώματα καφέ, μπαχαρικών και μαρμελάδας σύκου. Το στόμα είναι ευχάριστο, ισορροπημένο και απόλυτα κομψό. Η οξύτητά του, που παραμένει σωστή μετά από τόσα χρόνια, εντυπωσιάζει. (φιάλη 375ml, αλκοολικός τίτλος 10.5%)