Το ποτήρι Martini και γιατί πρέπει να εξαφανιστεί από τα μπαρ

Λυπάμαι που μπορεί να στεναχωρήσω αρκετούς φίλους με το παρόν κείμενο, αλλά θα γίνω ξεκάθαρος από την αρχή. Το σύμβολο μιας ολόκληρης κουλτούρας, αυτής των μπαρ και των κοκτέιλ, το ποτήρι Martini, είναι κατά τα άλλα ένα ποτήρι χωρίς καμία χρησιμότητα, χωρίς καμία πρακτικότητα, τόσο άσχημο και ατσούμπαλο, που συναγωνίζεται στα ίσια το φρικτό ποτήρι που χρησιμοποιούνταν τη δεκαετία του ‘80 για τη Margarita. Το ποτήρι Martini οφείλει να εξαφανιστεί από προσώπου γης το ίδιο ξαφνικά, όπως μπήκε και στη ζωή των προγόνων μας, φέρνοντας μας πίσω τις αγαπημένες καμπύλες ποτηριών από την πρώιμη περίοδο της κουλτούρας των κοκτέιλ. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Ποτήρι Martini. Η ιστορία του

Όπως συμβαίνει με τα περισσότερα κλασικά κοκτέιλ, η ιστορία και οι ρίζες του κοκτέιλ Martini δεν είναι καθόλου ξεκάθαρες. Φημολογείται πως πρωτοσερβιρίστηκε κάπου μεταξύ των τελευταίων δεκαετιών του 19^ου αιώνα, ενώ γύρω στο 1920 φέρεται να εμφανίστηκε το τριγωνικό βδέλυγμα που πήρε το όνομά του από το θρυλικό αυτό κοκτέιλ. Μέχρι τότε, οι θαμώνες των μπαρ απολάμβαναν το Martini τους στα υπέροχα μικρά ποτηράκια με πόδι και στρογγυλεμένο χείλος, τα επονομαζόμενα ποτήρια coupette, στα οποία απολάμβαναν και τη σαμπάνια τους και που λέγεται πως σχεδιάστηκαν από το αριστερό στήθος της Μαρίας Αντουανέτας! Ρομαντισμός εναντίον νεωτερισμού(!), σημειώσατε διπλό.

Μία «δικαιολογία» που βρίσκουμε σε ένα βιβλίο εποχής γράφει πως το ποτήρι Martini παρουσίασε τη χρησιμότητα του να χύνεις γρήγορα το περιεχόμενο του σε περίπτωση που, εν μέσω Ποτοαπαγόρευσης, μπουκάρει η αστυνομία στο παράνομο μπαρ που βρίσκεσαι και πρέπει να «ξεφορτωθείς» άμεσα τις αλκοολικές «αποδείξεις για το έγκλημα» που διέπραξες. Κουραφέξαλα, απαντάμε εμείς. Σάμπως αν σε πιάσουν στον τόπο του εγκλήματος και ξεφορτωθείς το μαχαίρι, δε θα έχεις αίματα επάνω σου;

Το ποτήρι τύπου coupette

Σε κάθε περίπτωση, το ποτήρι Martini ανέβαζε τις μετοχές του διαρκώς, για να φθάσει η δεκαετία του ’40, η οποία το υποδέχθηκε ως το απόλυτο σύμβολο του μοντερνισμού και των Αρ Ντεκό ουρανοξυστών της Νέας Υόρκης, το σύμβολο μιας νέας κοινωνικής τάξης, αυτή των χρηματιστών και των επιχειρηματιών που τα βράδια «κυμάτιζαν» το ποτήρι Martini ως λάβαρο για τα χρήματα που κέρδισαν την ημέρα που προηγήθηκε.

Ο καθαρός και εύκολος σχεδιασμός του ποτηριού έγινε σύμβολο και των ίδιων των ΗΠΑ και τόσο αναγνωρίσιμος όσο το σύμβολο του δολαρίου. Τα χρόνια που ακολούθησαν ενσωμάτωσαν το σχέδιο αυτό σε λογότυπα μπαρ, σε πινακίδες νέον, μέχρι και τατουάζ στα μπράτσα των απανταχού φαν του κλασικού κοκτέιλ και μη.

Το ποτήρι Martini αντιστέκεται στην παρακμή του κοκτέιλ

Στο τέλος όμως της δεκαετίας του ’70 και μέχρι τις αρχές του ’90 το κοκτέιλ Martini έπεσε σε παρακμή. Το ίδιο το ποτήρι όμως δεν επρόκειτο να φύγει από τα ράφια των μπαρ και τη συνείδηση των θαμώνων τους, είχε απάντηση και για αυτό. Μεγάλωσε ακόμη περισσότερο σε μέγεθος και χωρητικότητα και φιλοξένησε κάθε λογής «κοκτέιλ», είτε αυτό περιείχε φρούτα, είτε χρωματιστά λικέρ, είτε χυμούς, χαρίζοντας στο δεύτερο συνθετικό του ονόματός τους τη λέξη Martini, όπως το Pornstar Martini ή το Espresso Martini! Μοναδικό αντάλλαγμα που απαιτούσε από εκείνα, ήταν να σερβίρονται σε αυτό το ποτήρι, διαιωνίζοντας έτσι το είδος τους!

Η παγκόσμια συνωμοσία του ποτηριού Martini μάλιστα, σύναψε ειδική συμφωνία και με τους παραγωγούς της τηλεοπτικής σειράς Sex & the City, που μεσουράνησε στο τέλος των 90’s, και στην οποία το ποτήρι Martini φιγουράρει ΣΕ ΚΑΘΕ ΣΚΗΝΗ που οι κατά τα άλλα συμπαθέστατες πρωταγωνίστριές της βρίσκονται σε μπαρ, απολαμβάνοντας το Cosmopolitan ή το Martini-με-τρεις-ελιες-παρακαλώ. Διότι, παρέλειψα να σας γράψω πως ένας ακόμη από τους λόγους που οι υποστηρικτές του ποτηριού παρουσιάζουν είναι πως το σχήμα και το μέγεθός του επιτρέπουν να «χωράνε άνετα τρεις ελιές». Τα συμπεράσματα δικά σας.

Το υπέρκομψο ποτήρι Nick & Nora

Το μέγεθος μάλιστα είχε πλέον μεγαλώσει τόσο πολύ, που η μεταφορά των κοκτέιλ σε δίσκο από τους ήρωες-σερβιτόρους είχε γίνει αντίστοιχη με αυτή ελληνικού καφέ. Δεν υπήρχε περίπτωση να μη χυθούν μερικές γουλιές επάνω στο δίσκο!

Υπάρχει μέλλον;

Η τραγική ειρωνεία παρόλα αυτά, είναι πως το ίδιο στοιχείο που βοήθησε το ποτήρι Martini να γίνει το πιο δημοφιλές ποτήρι στα μπαρ, δηλαδή ο συμβολισμός του, είναι αυτό που φαίνεται πως θα αποτελέσει και την ταφόπλακά του. Οι σύγχρονοι μπαρτέντερ εδώ και αρκετά χρόνια έχουν αρχίσει να παραβλέπουν τις αξίες και τους συμβολισμούς των μέσων του 20^ου αιώνα και μελετούν την κουλτούρα του κοκτέιλ από τις ρίζες του, αποτινάσσοντας από πάνω τους το μαξιμαλισμό, το γκλίτερ και το Technicolor. Ο «ρομαντισμός της καμπύλης» δείχνει να επανέρχεται μέσα από σπουδαίους επανασχεδιασμούς ποτηριών, όπως του θρυλικού Nick & Nora, αλλά και του κλασικού coupette –πάντα σε μικρό μέγεθος. Αμήν.