Μπορεί ο specialty coffee να γίνει mainstream;

Αυτό το άρθρο είναι διαθέσιμο επίσης στα: Αγγλικα

Η έννοια του mainstream αποτελεί συχνά ευχή και κατάρα για κάθε επαγγελματία της εστίασης που αγαπά την ποιότητα. Σχεδόν πάντα ξεκινά από ένα πρότζεκτ σε πολύ μικρή κλίμακα και με θέληση για επιτυχία. Αν ξεκινήσει σωστά, τότε σιγά σιγά, αρκετοί μιμητές του θα μπουν στο παιχνίδι. Και στο τέλος, η αρχική ιδέα μετατρέπεται σε μια ταχύτατα αναπτυσσόμενη και επικερδής επιχείρηση, ώσπου και οι μεγάλες εταιρείες βγαίνουν μπροστά, ώστε να αποσπάσουν και το δικό τους «κομμάτι από την πίτα» ή και… ολόκληρη την πίτα!

Σχετικά με τον specialty coffee, έχουμε φθάσει σε αυτό το σημείο. Κάθε μεγάλη πόλη έχει πλέον το δικό της μικρό roastery που το ενδιαφέρει ο ποιοτικός καφές. Και «οι μεγάλοι παίκτες» θέλουν να μπουν στο παιχνίδι…

Ενώ λοιπόν οι μεγάλες αλυσίδες καφέ αντέδρασαν σχετικά γρήγορα, παρέχοντας πλέον καφέδες single origin και πιο «έντονα» ροφήματα, όπως αυτό του coldbrew, στους πρόσφατα εκπαιδευμένους πελάτες του, φαίνεται πως οι μεγάλες εταιρείες παραγωγής καφέ χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να αλλάξουν τη σειρά από προϊόντα τους. Παρόλα αυτά, στη ζούγκλα της απόλαυσης του καφέ όπου μέχρι σήμερα την εξερευνούσαν παθιασμένοι barista και roaster, μόλις μπήκε και ένας «παίκτης» παγκόσμιου βεληνεκούς. Η γερμανική εταιρεία καφέ Tchibo μόλις κυκλοφόρησε τον πρώτο της καφέ ελαφριού καβουρδίσματος με το όνομα ‘’Blonde Roast’’. Ένας καφές με τον οποίο προσπαθούν να μπουν στην αγορά των coffee connoisseur ή τουλάχιστον αυτών που θέλουν να γίνουν τέτοιοι…

Πως αποτυπώνεται το mainstream;

Αν ρίξετε μια ματιά στη συσκευασία του καφέ αυτού, θα διαπιστώσετε πως η εταιρεία προσπαθεί να συμβαδίσει με την ποιοτική εικόνα και την έννοια της αειφορίας των specialty coffee. Επίσης, σε αυτήν παρουσιάζονται όλες τις βασικές πληροφορίες που χρειάζεται κάποιος, ώστε να αποκτήσει μια σφαιρική εικόνα σχετικά με αυτό που κρατά στα χέρια του. Ή τουλάχιστον, σχεδόν όλες. Διότι μια από τις σημαντικότερες πληροφορίες, αυτή της ημερομηνίας καβουρδίσματος, απουσιάζει. Έτσι, δεν μπορούμε να κρίνουμε τη φρεσκάδα του καφέ, ο οποίος πάντα προτείνεται να καταναλώνεται 8-12 εβδομάδες μετά το καβούρδισμά του. Αν βέβαια λάβουμε υπόψη το ότι αυτός ο καφές προορίζεται για τα σουπερμάρκετ, κατά συνέπεια χρειάζεται και μεγαλύτερη διάρκεια στο ράφι, τότε όλο αυτό είναι απολύτως κατανοητό.

Παρόλα αυτά, όσους κόκκους εξέτασα ήταν σε πολύ καλή κατάσταση. Η ποιότητα τους ήταν μια χαρά, με ελάχιστους ή και κανέναν κατεστραμμένο, ανομοιόμορφα ψημένο ή μολυσμένο από ζιζάνια.

Επίσης, η γεύση του ‘’Blonde Roast’’, ενός χαρμανιού καφέ από την Κολομβία και την Ανατολική Αφρική, ήταν αρκετά καλύτερη από ό,τι περίμενα. Η συνολική εντύπωση ήταν ολίγον τι πλαδαρή και χωρίς έμπνευση. Κάτι όμως που εν μέρει μπορεί να δικαιολογηθεί και από την ηλικία του καφέ (την οποία δεν κατάφερα να εξακριβώσω). Θα μπορούσε κάποιος να πει μάλιστα, πως υπάρχει ακόμα ένας ελαφρύς φρουτένιος χαρακτήρας, η αλήθεια βέβαια είναι, σε σχετικά μικρή αρωματική και γευστική συγκέντρωση. Όπως και πικρές «νότες». Στην επίγευση θα βρείτε και νότες από ταμπάκο και ζαχαροκάλαμο, ενδείξεις συνήθως πολύ έντονου ψησίματος. Φυσικά ο καφές δεν ήταν αποκάλυψη, αλλά μπορεί ίσως να αποτελέσει την αφετηρία για κάποιον που θέλει να πειραματιστεί με λίγο διαφορετικά αρώματα από αυτά των καμένων καφέδων που συνήθως συναντάμε στα σουπερμάρκετ. Κάποιος βέβαια που γνωρίζει από καφέδες ελαφριού καβουρδίσματος, δε θα εντυπωσιαστεί, αλλά, ας μη γελιόμαστε, το κοινό που απευθύνονται οι μεγάλες εταιρείες, δεν είναι αυτό των coffee connoisseur. Για την ακρίβεια, ποτέ κάτι mainstream δεν απευθύνεται σε αυτούς.

Και βέβαια, με την τιμή του να είναι 4,69 € για 250γρ. προϊόντος, εκ των πραγμάτων αναφερόμαστε σε κάτι οικονομικά προσιτό, που σίγουρα θα βρει χώρο στην αγορά.

Παρόλα αυτά, αν αποφασίσετε να παραγγείλετε τον καφέ από την ιστοσελίδα της Tchibo, θα αντιμετωπίσετε ένα σημαντικό πρόβλημα που όλοι οι μεγάλοι παραγωγοί καφέ θα πρέπει να αντιμετωπίσουν: «Προς το παρόν, μη διαθέσιμο». Ο specialty coffee είναι ένα εποχιακό προϊόν, πολύ περιορισμένης ποσότητας. Μερικές από τις πιο εξαιρετικές ποιότητες του είναι διαθέσιμες σε μερικές μόνο συσκευασίες. Κάτι που επιδεινώνεται περαιτέρω από την κλιματική αλλαγή, η οποία ξεγυμνώνει ολοένα και περισσότερες περιοχές από την ένδειξη της καταλληλότητας για καλλιέργεια. Και αυτό, μοιραία αποτελεί πρόβλημα, για τις επιχειρήσεις που τους ενδιαφέρει περισσότερο η τιμή και η ποσότητα. Και στην περίπτωση που ακόμη περισσότερες μεγάλες εταιρείες όπως η Tchibo, ενδιαφερθούν για τους specialty coffee, τότε το πρόβλημα με τη διαθεσιμότητα του καφέ θα γιγαντωθεί. Ειδικά για τους μικρούς roaster. Πολλοί από τους εισαγωγείς κορυφαίου καφέ αποτελούν παρακλάδια μεγαλύτερων εισαγωγέων, οι οποίοι, με τη σειρά τους, προμηθεύουν τις εταιρείες. Κατά συνέπεια, μπορείτε να υποθέσετε πως αν το θελήσουν, μπορούν να εξαγοράσουν την αγορά των ποιοτικών καφέδων ανά πάσα στιγμή και να κλείσουν την κάνουλα εκροής αυτού του καφέ στους «μικρούς». Και φυσικά, συνήθως αυτό ακολουθείται από τη συμπίεση και της τιμής, κάτι που όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, επιβαρύνει κατά κύριο λόγο τους παραγωγούς του καφέ.

Και βέβαια, το ότι οι μεγάλες εταιρείες θα φροντίσουν να συμπεριφερθούν σε αυτούς τους κόκκους καφέ με την ίδια φροντίδα που θα το κάνει και ένας μικρός roaster, είναι εξ ορισμού, εξαιρετικά αμφισβητήσιμο. Και συνδυαστικά, αυτό σημαίνει πως ο σωστά επεξεργασμένος καφές από μια μεγάλη εταιρεία, δε θα γίνει απλώς πιο σπάνιος αλλά και πιο ακριβός.

Όπως όμως έχει αποδείξει και το παρελθόν, μπορεί να υπάρχει και θετικός αντίκτυπος όταν οι «μεγάλοι παίκτες» αποφασίσουν να «παίξουν», όταν το mainstream χρησιμοποιηθεί διαφορετικά. Τα Starbucks είναι ένα πολύ επιτυχημένο παράδειγμα. Ο ελαφριά καβουρδισμένος καφές άλλωστε χρειάζεται ακόμα πολύ εκπαίδευση, αφού διαφέρει σημαντικά από τον καφέ που γνωρίζαμε όλες αυτές τις προηγούμενες δεκαετίες. Και αδιαμφισβήτητα, αυτή η μαζική εκπαίδευση μπορεί να πραγματοποιηθεί αποτελεσματικά μόνο από τις μεγάλες εταιρείες. Αν τώρα υπάρξει ισορροπία μεταξύ μικρών και μεγάλων, τότε όλοι μπορούν να επωφεληθούν.

Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε εμείς, είναι να ευχηθούμε οι μεγάλες εταιρείες να μη γίνουν πολύ άπληστες ώστε όλοι να έχουν από ένα κομμάτι από την πίτα.