Kosher, μια λέξη, χίλιες συζητήσεις… Αλλά και στα ποτά;

Για το ευρύ κοινό, η λέξη Kosher (Κοσέρ) ίσως είναι τόσο οικία, όσο και ξένη συνάμα. Είναι μια λέξη που κατά καιρούς έχει ερμηνευτεί, είτε από επαγγελματίες, είτε από καταναλωτές, με πολλούς διαφορετικούς τρόπους και εξακολουθεί να δημιουργεί διαλόγους. Τελικά όμως, είναι άραγε, τάση, μόδα, καινοτομία, τρόπος ζωής, θρησκευτικό κατάλοιπο, ή πλαστή μέθοδος πιστοποίησης τροφίμων και ποτών;

Τα δεδομένα γύρω από το Kosher

Η επίσημη ερμηνεία που δίνει ο koshercertification.org.uk, δηλαδή ο οργανισμός που πιστοποιεί τυποποιημένα προϊόντα με το σήμα Kosher προέρχεται από την εβραϊκή με την λέξη “Kashrus” από την ρίζα kasher, και υποδηλώνει την έννοια αγνό-κατάλληλο. Έτσι, τα προϊόντα με την εν λόγω ένδειξη είναι «κατάλληλα προς κατανάλωση», Kosher ουσιαστικά είναι το «πρέπον», το «σωστό», από θρησκευτική σκοπιά, αλλά και υπό ένα οριοθετημένο και αυστηρό σύστημα κανόνων.

Αυτό το σύστημα αρχικά προήλθε από το Λευϊτικόν (το 3^ο βιβλίο της Πεντάτευχου και ταυτόχρονα το 3^ο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης) και από το Δευτερονόμιο (το 5^ο και τελευταίο βιβλίο της Πεντάτευχου και της Παλαιάς Διαθήκης) και στη συνέχεια -επειδή πέρασαν 3.500 χρόνια από τότε- εξελίχθηκε για να καλύψει τις ανάγκες των σύγχρονων πιστών οι οποίοι αποφασίζουν να «ακολουθούν» διατροφικά ταμπού.

Πλέον υπάρχει ένα ξεκάθαρο νομοθετικό πλαίσιο γύρω από τα Kosher προϊόντα, το οποίο τα ορίζει σε «κατάλληλα» και «ακατάλληλα», αλλά ταυτόχρονα πλαισιώνει και τη διαδικασία επεξεργασίας τους, είτε σε βιομηχανικό, είτε σε οικιακό επίπεδο (πως τα μαγειρεύουμε και πώς τα τρώμε).

Τα Kosher προϊόντα στη ζωή μας

Κάπως έτσι ξεκίνησε και μια τάση η οποία τοποθετεί τα Kosher προϊόντα στην καθημερινότητά κάποιων ανθρώπων, από απλή επιλογή και όχι από θρησκευτική επιβολή.

Μέσα στα προϊόντα, λοιπόν, που κρίθηκαν κατάλληλα ή ακατάλληλα (δεν θα τα αναφέρουμε όλα, αφού αριθμούν περί τα 200.000…) υπάρχει και σχετική εκτενέστατη αναφορά στα αλκοολούχα ποτά, όλων των ειδών και κατηγοριών, και μάλιστα πολύ συγκεκριμένη και αναλυτική.

Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δούμε τώρα τις βασικές κατηγορίες αλκοολούχων ποτών, αλλά και πώς ορίζεται η κάθε μια από τους κανόνες του Kosher:

Whisk(e)y: το ουίσκι ορίζεται ως Kosher, χωρίς να χρειάζεται σχετική πιστοποίηση, εφόσον δεν έχει προσθήκη αρωματικών ουσιών μετά από την απόσταξη, και δεν έχει παλαιώσει σε βαρέλι στο οποίο νωρίτερα είχε μπει οτιδήποτε άλλο.

Vodka: η βότκα, όταν προέρχεται από σιτηρά, πατάτα, καλαμπόκι ή ζάχαρη, είναι Kosher χωρίς πιστοποίηση. Βότκα από σταφύλι, γαλακτοκομικά, ή αρωματισμένες, κατά βάση αποκλείονται, εκτός αν πιστοποιηθούν -πράγμα εξαιρετικά σπάνιο.

Gin: τα απλά τζιν δεν χρειάζονται πιστοποίηση, εκτός αν έχουν αποσταχθεί από σταφύλι ή γαλακτοκομικά, ή αν κυριαρχεί κάποιο φρούτο (sloe gin). Τα αρωματισμένα και τα παλαιωμένα σε βαρέλι, χρειάζονται ειδική πιστοποίηση.

Tequila & Mezcal: η αρωματισμένη τεκίλα ή μεσκάλ δεν χρειάζεται πιστοποίηση, αλλά η παλαιωμένη απαιτεί ειδικό έλεγχο. Οτιδήποτε εμπεριέχει σκουλήκι (σ.σ. Θου Κύριε!) δε θα γίνει ποτέ, μα ποτέ, Kosher.

Rum/ron/rhum: το ρούμι θα είναι πάντα «ασφαλές» εκτός αν είναι αρωματισμένο ή έχει παλαιώσει σε βαρέλια που πριν είχε παλαιώσει οτιδήποτε άλλο.

Μπίρα: η μπίρα είναι Kosher χωρίς να χρειάζεται πιστοποίηση. Υπάρχουν κάποιες ζυθοποιίες που φέρουν πιστοποίηση ακόμα και για αρωματισμένες μπίρες.

Κρασί, μπράντι, λικέρ και άλλα: οτιδήποτε άλλο χρειάζεται πάντα πιστοποίηση. Λικέρ με γαλακτοκομικά προϊόντα είναι απίθανο να πιστοποιηθούν. Πολύ σημαντικό είναι ότι ένα απόσταγμα κρασιού, για να φέρει το συγκεκριμένο όρο πρέπει πρώτα και πάντα το κρασί από το οποίο προέρχεται, να έχει κι αυτό την πιστοποίηση.

Τελικά, to Kosher or not to Kosher?

Οι μεγαλύτεροι οργανισμοί ελέγχου και πιστοποίησης προϊόντων ως Kosher συμβολίζουν τα προϊόντα που πιστοποιούν με τα σύμβολα: OU, Kof-K, OK, & Star-K. Κάθε πιστοποίηση αντιπροσωπεύει και διαφορετικό κοινό καταναλωτών και έχει διαφορετικά κριτήρια, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν και αυτοί που πιστεύουν πως ένα προϊόν μετατρέπεται σε Kosher με την ευλογία ενός ραβίνου! Επίσης, αν μας ζητούσαν να κάνουμε μια εκτίμηση, θα λέγαμε πως τα προϊόντα που χρήζουν «ειδικής πιστοποίησης», πιθανότατα δεν θα την λάβουν ποτέ…

Δικαίως λοιπόν ίσως απορεί κάποιος «Γιατί να κουράσω το μυαλό μου με τόσες λεπτομέρειες;». Αν ρίξει όμως μια ματιά στη λίστα που έχει εκδώσει το Chicago Rabbinical Council, μπορεί να βρει ποιο αλκοολούχο ποτό, με την ετικέτα του και όλες τις λεπτομέρειες είναι πιστοποιημένο, ποιο είναι υπό ένταξη και ποιο είναι απαγορευμένο.

Πέρα λοιπόν από την εβραϊκή κοινότητα που έχει εντεταγμένη αυτή τη μορφή διατροφής από πολύ μικρή ηλικία (Mom, is it kosher to take this bisquit?) υπάρχει και το κοινό που επιλέγει να την υποστηρίξει από άποψη γιατί θεωρεί τα εν λόγω προϊόντα ως «καθαρότερα», ή απλά πιο νόστιμα.

Rabbi Shimon Freundlich, right, checks a fish with chef Xiao Wei in the kitchen at Dini’s Kosher Restaurant in Beijing, Tuesday Jan. 29, 2008. (AP Photo/Greg Baker)

Σε τι βοηθούν τόσες πιστοποιήσεις, και αν όλη αυτή η δουλειά ξεκινά και καταλήγει στα διατροφικά ταμπού, ή απλά προσπαθεί να ενταχθεί σαν κίνημα, σαν τάση, σαν μόδα, ή αν όντως παίζει ουσιαστικό ρόλο στη ζωή και την υγεία μας, θα το αναλύσουμε σε επόμενο άρθρο, το οποίο θα περιλαμβάνει και “Kosher approved cocktails”. Για τώρα, ας μείνουμε με τη ζάλη που μας προκάλεσε η τόση ορολογία…

le’xayeem!