James Ashley: Ο άνθρωπος που εκλαΐκευσε το κοκτέιλ

Μπορεί ο Jerry Thomas να θεωρείται ο πιο διάσημος μπαρτέντερ όλων των εποχών και ο πατέρας, από τους περισσότερους, των μπαρ, ο πρώτος του οποίου το διαμέτρημα στην τέχνη της αναμειγνυολογίας να έγινε γνωστό στα πέρατα του κόσμου, τόσο κατά τη διάρκεια της ζωής του, όσο και μετά το θάνατό του, ένας άλλος όμως, πρωτίστως bar-keeper και δευτερευόντως μπαρτέντερ -στην πρώιμη μορφή του- θεωρείται πως έθεσε τις βάσεις για το σύγχρονο μπαρ. Πιονέρος στην τέχνη της ανάμειξης των ποτών και καταλυτικός ως προς τη διάδοσή της στο ευρύ κοινό, ο James Ashley διατηρούσε το πιο διάσημο πρώιμου τύπου μπαρ επί 45 χρόνια στην καρδιά του Λονδίνου, αφήνοντας το στίγμα του σε μια ‘’before it was cool’’ εποχή.

Ο James Ashley γεννήθηκε το μακρινό 1698 στο Northamptonshire των εγγλέζικων Μίντλαντς και εν έτει 1720 βρέθηκε να εργάζεται στο Λονδίνο. Ασχολήθηκε αρχικά με το χονδρικό εμπόριο τυριού, κάτι που προφανώς δεν κάλυπτε τις φιλοδοξίες του, έτσι, κάποια στιγμή το 1731, νοίκιασε τις εγκαταστάσεις μιας παλιάς ταβέρνας στο Ludgate Hill και την ονόμασε ‘’The London Coffee House, Punch House, Dorchester Beer and Welch Ale Warehouse’’. Δεν άργησε πολύ μέχρι ο καφές και η μπίρα να μην αποτελούν πλέον βασικό κομμάτι των επιχειρήσεών του, έτσι το «μπαρ» του μετονομάστηκε σε ‘’London Punch House’’.

Υπενθυμίζω πως είχε προηγηθεί, εν έτει 1632, τουλάχιστον από ό,τι γνωρίζουμε από τις επίσημες καταγραφές, η γέννηση του punch, ενός αναμειγνυολογήματος που δημιούργησαν Άγγλοι ναυτικοί της East India Trading Company, στα εμπορικά ταξίδια τους στην Ινδία και στην Ινδονησία, και το έφεραν πίσω στην Αγγλία και στην Ευρώπη στα τέλη του 17^ου αιώνα. Το Punch περιείχε πέντε συστατικά (pāñć στα σανσκριτικά σημαίνει πέντε) – μια αλκοολούχα βάση, ζάχαρη, χυμό από κάποιο εσπεριδοειδές, νερό και τσάι ή μπαχαρικά. Ο James Ashley υιοθέτησε το κόνσεπτ του Punch και το σέρβιρε στο London Punch House του υπό το ξεχωριστό λονδρέζικο μπρίο.

Τι έκανε όμως ο James Ashley για να ξεχωρίσει;

Πριν την εποχή του Ashley το punch σερβιριζόταν σε σχετικά μεγάλες ποσότητες, σε σταθερές τιμές. Συνήθως ένα τέταρτο του γαλονιού (quart) punch με βάση το Batavia Arrack κόστιζε 8 βρετανικά σελίνια, ενώ αυτά με βάση το κονιάκ ή το ρούμι έξι. Εκείνη την εποχή η αμοιβή ακόμη και των πλέον ακριβοπληρωμένων εργατών δεν ξεπερνούσε τα δύο σελίνια τη μέρα, οπότε, όπως αντιλαμβάνεστε, η τιμή του punch ήταν απαγορευτική για την εργατική τάξη.

Το πρώτο πράγμα που έκανε ο James Ashley όταν άνοιξε το London Punch House του ήταν να χαμηλώσει τη νέτη τιμή στα έξι σελίνια, ενώ ξεκίνησε να διαφημίζει στον τύπο ότι προτίθετο να πουλάει μικρότερες ποσότητες και να χρεώνει ανάλογα. Έτσι, πουλούσε μια ποσότητα ίση με περίπου 180ml για περίπου τρεις πένες, ποσό πολύ μικρότερο ακόμη και από την τιμή μίας φιάλης από τις μπίρες Dorchester που εμπορευόταν. Και όχι μόνο αυτό, σε αντίθεση με άλλους «εμπόρους» παρασκεύαζε μπροστά στον πελάτη το punch, ώστε να μπορεί εκείνος να διαπιστώνει τόσο την ακριβή ποσότητα, όσο και την ποιότητα των συστατικών που χρησιμοποιούσε. Σας θυμίζει κάτι από σύγχρονο μπαρτέντερ;

Ο James Ashley περηφανευόταν πως «διέδωσε» με αυτόν τον τρόπο το punch στο ευρύ κοινό, αφού περισσότεροι μπορούσαν να έχουν πρόσβαση σε αυτό. Όσο για τις τιμές, κατάφερε να έχει μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους, ώστε να τις μειώσει, αφού κάτω από το London Punch House του διατηρούσε κελάρια μεγάλης χωρητικότητας. Εκεί όχι μόνο μπορούσε να αγοράζει μεγαλύτερες ποσότητες αποσταγμάτων σε καλύτερη τιμή και να τις αποθηκεύει, αλλά είχε τη δυνατότητα να κάνει και τη δική του ωρίμαση σε βαρέλια.

Και μπορεί η συνταγή για το punch του James Ashley να μην έγινε γνωστή, όμως έχοντας ως στοιχείο διαφημίσεις της εποχής γνωρίζουμε πως χρησιμοποιούσε ένα σιρόπι shrub που ονόμαζε ‘’Sherbett’’, το οποίο είχε αναμείξει και εμφιαλώσει από πριν και για το οποίο χρησιμοποιούσε τις φλούδες και το χυμό από ξινούτσικα πορτοκάλια Σεβίλλης. Αυτό επέτρεπε στους μπαρτέντερ του London Punch House, επικεφαλής των οποίων ήταν η κυρία Gaywood, να παρασκευάζουν τα punch τόσο γρήγορα, ‘’as soon made as a Gill of Wine can be drawn’’, όπως διαφήμιζε! Και ήταν όντως πολύ σημαντική η ταχύτητα στην παρασκευή, ειδικά για ένα μέρος όπως το London Punch House, όπου είχε γίνει γνωστή για την υψηλή ποιότητα και τις χαμηλές του τιμές. Σας θυμίζει επίσης κάτι από τα σύγχρονα, ποιοτικά κοκτέιλ μπαρ;

Και το London Punch House γέμιζε καθημερινώς από ένα ετερόκλητο κοινό· από πιτσιρικάδες όπως τον νεαρό τότε James Boswell -έχει καταγράψει στο ημερολόγιό του την κατανάλωση τριών μπολ punch των τριών πενών-, μέχρι σελέμπριτι της εποχής σαν τον Βενιαμίν Φρανκλίνο ή τον Όλιβερ Γκόλντσμιθ.

Δεν έγιναν περισσότερα γνωστά για τον James Ashley, πέρα από το αυταπόδεικτο του ότι όντως εκλαΐκευσε την κατανάλωση κοκτέιλ -τότε, ακόμη, punch-, στοιχείο που ανέγραφε μάλιστα και ο ίδιος σε επιγραφή στην είσοδο του London Punch House. Εκτός του ότι επρόκειτο για έξυπνο επιχειρηματία και ευχάριστο χαρακτήρα, όπως λέγεται άλλωστε είχε εμμονή τόσο με τη φήμη, όσο και με την υστεροφημία του –«Διέδωσε το punch Pro Bono Publico» έγραφε η επιγραφή, που ο ίδιος είχε αναρτήσει.

Κάποια στιγμή στη δεκαετία του 1750 ανέθεσε τη διεύθυνση του London Punch House στον γιό του κι εκείνος ασχολήθηκε με το εμπόριο αποσταγμάτων από τα κελάρια του. Το London Punch House συνέχισε να λειτουργεί μέχρι τα μέσα του 19^ου αιώνα, το κληροδότημα όμως του James Ashley είναι εμφανές σε ολόκληρο τον χώρο των μπαρ μέχρι και σήμερα.