Πες μου το ποτό σου, να σου πω ποιός είσαι.

Πέρασαν κιόλας 15 μέρες από τότε που γύρισα από το ταξίδι μου στην Ιταλία(ναι, έλειπα αν δεν το κατάλαβες). Ένα πολύ εποικοδομητικό αλλά και κουραστικό ταξίδι. Κι αυτό γιατί γύρισα σχεδόν όλη την Ιταλία by car.

Έχει πλάκα όταν κάνεις roadtrip. Ειδικά σε μία χώρα όπως η Ιταλία, που έχει μεγάλη γεωγραφική έκταση, διότι συνειδητοποιείς ότι οι βόρειοι ιταλοί με τους νότιους δεν έχουν καμία σχέση. Καμία είπα; Ε λοιπόν έχουν κοινά σημεία: τα ποτά τους.!

Είναι η πρώτη μου νύχτα στο Μιλάνο και μιλάω στο τηλέφωνο με τον καλό μου φίλο Luca, μπαρτέντερ στο μπαρ ‘’Luca e Andrea’’:

-Τι θα κάνεις Γιάννη;

-Λέω να πάω για ένα ποτάκι. Έχεις κάτι να προτείνεις;

-Αμέ. Πάμε πρώτα για ένα απεριτίφ και μετά βλέπουμε.

Απεριτίφ λοιπόν! Η λέξη που ακούς ίσως συχνότερα από κάθε άλλη όταν πέφτει στο τραπέζι η ιδέα του να πιείς κάτι στην Ιταλία. Bellini, Negroni, Martini (όχι η εταιρεία for God’s sake αλλά το cocktail),  Aperol Spritz, Campari, Cinzano, Prosecco, Carpano. Πρόκειται για κοκτέιλ ή straight ποτά που περιέχουν ή είναι βερμούτ ή/και πικρά λικέρ. Επίσης, μιλάμε συνήθως για χαμηλής περιεκτικότητας σε αλκοόλ ποτά (εκτός από λίγες εξαιρέσεις) έτσι ώστε να μπορούν να καταναλωθούν όλη τη μέρα χωρίς πρόβλημα όπως ακριβώς και το κρασί ή η μπύρα. Τέλος, ο αρχικός σκοπός των απεριτίφ ήταν/είναι να διεγείρουν την όρεξη ώστε μετά να πας για φαγητό ή να συνεχίσεις με περισσότερο ποτό!!

Φωτογραφία : Γιάννης Κοροβέσης

Αφού πιουν λοιπόν τα απεριτίφ τους, οι Ιταλοί συνεχίζουν τη βόλτα τους σε διαφορετικά μαγαζιά, μπαρ, παμπ και σπανίως μεγάλα κλαμπ. Κι εκεί, είτε μιλάμε για πιτσιρικάδες είτε για λίγο μεγαλύτερους πελάτες οι πιο συχνές επιλογές τους πέρα από τις κλασσικές βότκες λεμόνι είναι οι εξής δύο: Sambuca και Fernet.

Την Sambuca την ξέρεις σίγουρα. Είναι αυτή με την οποία έχεις ερωτοτροπήσει αρκετές φορές στα νιάτα σου συνήθως σε σφηνάκι και συνήθως παγωμένη. Είναι λοιπόν ένα ιταλικό λικέρ το οποίο, έχεις δίκιο, μοιάζει με το δικό μας ούζο στο πιο γλυκό. Κι αυτό γιατί είναι αρωματισμένο με αστεροειδή γλυκάνισο ή στο λατινικό του :Illicium verum.

Από την άλλη, το Fernet πρέπει να σου πω ότι δεν είναι μάρκα άλλα ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ λικέρ με γνωστότερο φυσικά εκπρόσωπο το Fernet Branca. Πρόκειται για ένα πικρό λικέρ με κύρια συστατικά τον κρόκο(saffron), το ραβέντι(rhubarb), τη σμύρνα(myrrh), τη γεντιανή(gentian) και πολλά άλλα. Επίσης λέγεται ότι πολλές συνταγές Fernet περιέχουν φύλλα κόκας, το ναρκωτικό κωδεΐνη καθώς και το βότανο βάλσαμο, γνωστό για τις αντικαταθλιπτικές του ικανότητες.!! Επίσης, πολύ διαδεδομένο στην Ιταλία είναι και το ξαδερφάκι του Fernet Branca, το Branca Menta που είναι η εκδοχή του Fernet με μέντα – τόσο απλά! Και μπορώ να σου πω ότι παγκοσμίως το Fernet πίνεται ΚΑΙ κατά του hangover! Επισκέφτηκα το μουσείο του Branca στο Μιλάνο όπου ένιωσα δέος μπροστά σε ιστορικά αντικείμενα και χώρους 200 σχεδόν χρόνων!

Φωτογραφία : Γιάννης Κοροβέσης

Γενικά οι Ιταλοί φημίζονται για τα λικέρ τους. Οπότε, αν ποτέ τύχει να πας, φρόντισε εκτός από το γνωστό στην Ελλάδα Amaretto(λικέρ με βάση τα αμύγδαλα) να δοκιμάσεις και Limoncello, Fragolino(λικέρ φράουλας), Marasquino(λικέρ κερασιού), Nocino(λικέρ καρυδιού), Strega(λικέρ αρωματικών βοτάνων), Zucca(λικέρ από ραβέντι) και Genepi(λικέρ βοτάνων).

Κι από κρασί; Από κρασί άλλο τίποτα! Είναι δυνατόν να παράγει η Ιταλία βερμούτ (ενισχυμένος και αρωματισμένος οίνος) και να μην παράγει και βέβαια καταναλώνει κρασί; Για την ακρίβεια είναι δεύτερη χώρα σε παραγωγή κρασιού πίσω από την Γαλλία, πρώτη χώρα σε εξαγωγές κρασιού και τρίτη χώρα σε κατανάλωση κρασιού πίσω από την Γαλλία και την Πορτογαλία. Και τι δεν δοκίμασα. Από το συνηθισμένο Frascati της Ρώμης και το Montepulciano της Σιένα, μέχρι το αφρώδες Lambrusco, το παραδοσιακό Chianti και το ακριβό Barolo από το Πιεμόντε.

Άφησα το πιο παραδοσιακό ποτό της Ιταλίας για το τέλος. Η grappa είναι για τους Ιταλούς ότι για μας το τσίπουρο και η τσικουδιά. Ίσως και κάτι παραπάνω.Κι αυτό γιατί όλη η Ιταλία είναι γεμάτη με περιοχές παραγωγής grappa οι οποίες δίνουν και το όνομα τους στο στυλ του παραγόμενου προιόντος. Έτσι έχουμε grappa di Veneto, grappa di Torino, κ.ο.κ. Η grappa πρέπει να ξέρεις ότι έχει και τον ίδιο τρόπο παρασκευής με το τσίπουρο και την τσικουδιά. Είναι δηλαδή προϊόν απόσταξης των στέμφυλων που απομένουν αφού πατηθούν τα σταφύλια για να κάνουμε κρασί. Στην Ιταλία την πίνουν και σαν απεριτίφ αλλά και σαν χωνευτικό ή μαζί με τον εσπρέσο τους!

Οι δύο κυριότεροι παραγωγοί grappa στην Ιταλία είναι οι Nonino και οι Nardini. Οι Nonino διαφοροποιούνται από τους άλλους αποστάζοντας στέμφυλα ΜΙΑΣ ΜΟΝΟ ποικιλίας σταφυλιών αλλά και ΟΛΟΚΛΗΡΑ σταφύλια ΜΙΑΣ ΜΟΝΟ ποικιλίας και πάλι αποκλίνοντας έτσι από την ιταλική παράδοση που θέλει την grappa να παράγεται από συνδυασμό ποικιλιών στέμφυλων. Ο οίκος των Nardini πάλι, θεωρείται ο πιο παραδοσιακός οίκος παραγωγής grappa σε ολοκληρη την Ιταλία. Όχι μόνο επειδή η διαδικασία παραγωγής παραμένει η ίδια εδώ και εκατοντάδες χρόνια αλλά και επειδή βρίσκεται στο χωριουδάκι Bassano del Grappa, το πρώτο μέρος σύμφωνα με την ιταλική παράδοση όπου αποστάχθηκε grappa τον 13^ο αιώνα. Επισκέφτηκα το χωριό και το αποστακτήριο του οίκου Nardini και θα σου το παρουσιάσω μαζί με τον φίλο μου και συνταξιδιώτη Σπύρο Πατσιαλό σε επόμενα άρθρα.

Έτσι, όταν βρεθείς στις παραδοσιακές γέφυρες της Βενετίας ή στα στενά της Νάπολης και σου προτείνει κάποια ή κάποιος να πάτε για ένα απεριτίφ κλείνοντας σου το μάτι, να ξέρεις ότι πιθανότατα θα  εννοεί ένα Bellini στο Harry’s Bar χωρίς βέβαια να αποκλείει τα περαιτέρω…