Φέτος οικο-ζυθοποιούμε με Irish Stout! Διαβάστε και δηλώστε συμμετοχή!

Το Tinos Homebrew Challenge, που διοργανώνεται με μεγάλη επιτυχία εδώ και τρία χρόνια από την Μικροζυθοποιία Κυκλάδων επέστρεψε δριμύτερο, με ένα ακόμα ενδιαφέρον είδος μπίρας που προτρέπει τους Έλληνες οικοζυθοποιούς να ξεσκονίσουν τις γνώσεις τους και προφανώς να εφαρμόσουν τις καλύτερες τεχνικές τους! Έχοντας ήδη εξερευνήσει την αμερικανική, βελγική, γερμανική και αγγλική σχολή μπίρας, έφτασε η ώρα να καταπιαστούμε με ένα είδος που σε καθημερινή βάση καταναλώνεται ανελλιπώς σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη, την Irish Stout.

Έχοντας ρίζες στις porter που παράγονταν στην Αγγλία (και κυρίως στην περιοχή του Λονδίνου) από τις αρχές του 18^ου αιώνα, η stout ουσιαστικά αποτελούσε μια πιο ισχυρή εκδοχή τους. Ειδικά μετά την ανακάλυψη της πρώτης δεξαμενής καβουρδίσματος από τον Daniel Wheeler το 1817, η φήμη των porter πέρασε τα σύνορα της Αγγλίας και άρχισε να εξάγεται σε πολλές χώρες εντός και εκτός Ευρώπης. Για να αντέξουν το ταξίδι σε άλλες χώρες (που σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να κρατούσε αρκετούς μήνες) χωρίς να χάσουν τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά τους, οι ζυθοποιοί δημιούργησαν πιο ισχυρές εκδοχές των porter, ονομάζοντάς τες stout porter. Η λέξη stout προστέθηκε ως χαρακτηρισμός που σημαίνει «παχύς». Φθάνοντας λοιπόν μέχρι και τη γειτονική Ιρλανδία, έγιναν ανάρπαστες εν ριπή οφθαλμού και ενέπνευσαν τους εγχώριους ζυθοποιούς σε ιδιαιτέρως μεγάλο βαθμό, προτρέποντάς τους να παράγουν τις δικές τους εκδόσεις.

Ένας από τους εν λόγω ζυθοποιούς ήταν και ο Arthur Guinness. Ονομάζοντας τις πρώτες  εκδόσεις της γνωστής μας Guinness ως ‘’A stouter kind of porter’’, στην συνέχεια κατέληξε πώς είναι πιο εμπορικά εκμεταλλεύσιμη η σύντμηση σε σκέτο stout, διαχωρίζοντας την μπίρα που παρήγαγε από τις αντίστοιχες αγγλικές που διέθεταν ένα αρκετά πιο γλυκό προφίλ. Διαπιστώνοντας, επίσης πως πλήρωνε υψηλούς φόρους στην Αγγλία, πήρε την απόφαση (μαζί τότε με τον γιό του, Arthur Guinness II) να αντικαταστήσει ένα μεγάλο μέρος των βυνοποιημένων σιτηρών της συνταγής του με αβυνοποίητα, που φορολογούνταν σε σημαντικά χαμηλότερη κλίμακα. Οι αλκοολικοί βαθμοί της Guinness χαμήλωσαν, με αποτέλεσμα την δημιουργία της Irish Stout, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα. Σε αυτό φυσικά συνέβαλε και η ανακάλυψη της επίδρασης του αζώτου στη βαρελίσια Guinness, καθιερώνοντας ένα μείγμα αζώτου και διοξειδίου του άνθρακα (σε αναλογίες 70-30% αντίστοιχα) ως μέσο ανθράκωσης, δημιουργώντας το βελούδινο σώμα της που όλοι γνωρίζουμε. Η συγκεκριμένη κρεμώδης υφή μάλιστα, εντοπίζεται μέχρι και στα κουτάκια Guinness, με την προσθήκη μιας μπίλιας που βρίσκεται εκεί για να επιτελέσει ακριβώς αυτό τον σκοπό.

Δεν χωράει αμφισβήτηση πως όταν μιλάμε για Irish Stout, το μυαλό μας πάει αυτομάτως στην Guinness. Καθόλου παράλογο φυσικά το συγκεκριμένο γεγονός, μιας και είναι η μπίρα που έχει κάνει το είδος πασίγνωστο κυριολεκτικά παντού στον πλανήτη. Εάν νομίζατε πως αυτό ισχύει κυρίως σε χώρες του δυτικού πολιτισμού, μάλλον η επόμενη πληροφορία θα σας εκπλήξει – στην Αφρική καταναλώνονται κάθε χρόνο υπερπολλαπλάσιες ποσότητες Guinness συγκριτικά με τις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, ακόμα και από την ίδια την Ιρλανδία! Η ζήτησή της μάλιστα ήταν τόσο δύσκολο να καλυφθεί, που οδήγησε την Guinness  στην κατασκευή του πρώτου της ζυθοποιείου εκτός Ιρλανδίας και πιο συγκεκριμένα στη Νιγηρία, με την ετήσια παραγωγή να φθάνει ούτε λίγο ούτε πολύ, τις 75 εκατομμύρια φιάλες (το 40% της παγκόσμιας παραγωγής!). Όσο αναγνωρίσιμη κι αν είναι πάντως η Guinness, θεωρώ πως θα ήταν άδικο να μην αναφερθούν μερικές ακόμα χαρακτηριστικές Irish Stout, που διαθέτουν το δικό τους, ξεχωριστό γευστικό προφίλ. Η Murphy’s Stout είναι σημαντικά πιο γλυκιά (διατηρώντας πάντως τον ξηρό χαρακτήρα του είδους),η Beamish διατηρεί τις έντονα καβουρδισμένες νότες προσθέτοντας και στοιχεία που παραπέμπουν σε ξηρούς καρπούς, ενώ η O’Haras Stout είναι σαν να πίνεις Guinness με στεροειδή, με όλα τα χαρακτηριστικά της αρκετά  πιο έντονα.

Φθάνοντας στο ζητούμενο όμως του φετινού Tinos Homebrew Challenge, πώς οφείλει να είναι μια καλοφτιαγμένη Irish Stout; Ξεκινώντας με το προφανές, η όψη της οφείλει να είναι μαύρου χρώματος. Όχι τόσο βαρύ μαύρο, όσο μια Imperial Stout, μιας και εάν την παρατηρήσουμε με καλό φωτισμό, θα διακρίνουμε κάποιες καφέ ανταύγειες. Το χρώμα προέρχεται φυσικά από την σχετικά εκτεταμένη χρήση καβουρδισμένου κριθαριού, που προσδίδει επιπλέον γευστικές και αρωματικές νότες από καφέ και μαύρη σοκολάτα. Η παρουσία λυκίσκου βρίσκεται σε μέτρια προς χαμηλά επίπεδα μιας και στις Irish Stout, ο πραγματικός πρωταγωνιστής είναι τα σιτηρά μας. Η μαγιά που θα χρησιμοποιηθεί μπορεί να προσδώσει κάποιους φρουτώδεις εστέρες, αλλά όπως και στον λυκίσκο, μόνο ως γευστική πινελιά στο παρασκήνιο. Το ζητούμενο σε μια σωστή Irish Stout, που προφανώς αποτελεί και την πρόκληση στην παραγωγή της, είναι το χαμηλό αλκοόλ της (μεταξύ 4-4,5%) να βρίσκεται σε απόλυτη αρμονία με τον έντονο χαρακτήρα της, χωρίς όμως να υστερεί σε drinkability. Κοινώς, να σου επιτρέπει να πίνεις περισσότερες από μία μπίρες, χωρίς να μουδιάζει το στόμα σου από την πίκρα των καβουρδισμένων σιτηρών, διατηρώντας και το εξαιρετικά γευστικό προφίλ της. Μπορεί οι απλές συνταγές να φαντάζουν «εύκολες», τις περισσότερες φορές όμως, είναι αρκετά πιο δύσκολες για να εκτελεστούν σωστά και συνήθως φανερώνουν ουκ ολίγα τεχνικά λάθη… εξ’ ου και η επιλογή των Irish Stout για το φετινό Tinos Homebrew Challenge!

Καλή επιτυχία λοιπόν σε όλους τους συμμετέχοντες και όπως πάντα, μην ξεχνάτε πως το ζητούμενο στους διαγωνισμούς ζυθοποίησης είναι η γνώση, η εξέλιξη και η πρόοδος ως οικοζυθοποιοί μέσω των επιτυχιών, αλλά και (κυρίως) μέσω των σφαλμάτων που κάνουμε. Κάθε είδος μπίρας κρύβει τις παγίδες του, ειδικά αυτά που στην θεωρία δείχνουν εύκολα για να παραχθούν. Κλείνω με τον χαιρετισμό πρόποσης στα Γαελικά, τον θεωρώ πως αρμόζει καλύτερα στο θέμα του φετινού Tinos Homebrew Challenge, Gártha os ard, λοιπόν!