Οικιακή ζυθοποίηση και η συμβολή της στην craft μπίρα.

Ενδεχομένως να έχετε διαβάσει σε αντίστοιχα άρθρα, πως η έξαρση της craft μπίρας κατά τις τελευταίες δεκαετίες ήταν το φυσικό επακόλουθο της αντίστοιχης μαζικής ενασχόλησης διαφόρων ανήσυχων τύπων με την οικιακή ζυθοποίηση. Και φυσικά τίποτα δεν θα μπορούσε να είναι πιο κοντά στην αλήθεια: οι συγκεκριμένοι ανήσυχοι τύποι μαζεύονταν με φίλους και μη, σε υπόγεια, γκαράζ, κήπους, μπαλκόνια και ως σύγχρονοι αλχημιστές ανακάτευαν βύνες, λυκίσκους, μπαχαρικά, πρόσθετα και όποιο άλλο ευφάνταστο υλικό σκαρφίζονταν μέσα σε μια κατσαρόλα, περιμένοντας υπομονετικά για έναν σχεδόν μήνα (ίσως και περισσότερο) μέχρι να απολαύσουν τις δημιουργίες τους. Επίσημα στοιχεία δυστυχώς δεν διαθέτω, αλλά είναι κοινώς αποδεκτό πως τουλάχιστον το 90% όσων ασχολήθηκαν επαγγελματικά με την ζυθοποίηση άρχισαν με αυτό τον τρόπο. Η οικιακή ζυθοποίηση είναι η βάση, το σχολείο, τα «τσικό» για να χρησιμοποιήσω ποδοσφαιρική αργκό, μέχρι να πραγματοποιηθεί η μεταπήδηση στον επαγγελματικό χώρο.

Για να είμαι ακριβής πάντως, για πολλούς αιώνες δεν υπήρχε ‘οικιακή’ αλλά σκέτο «ζυθοποίηση». Όπως έχω αναφέρει σε προηγούμενα κείμενα μου, διαχρονικά η μπίρα παραγόταν σε σπίτια και αποτελούσε μια δραστηριότητα αντίστοιχη της μαγειρικής. Μάλιστα από την στιγμή που πέρναγε αρχικά από μια διαδικασία βρασμού, ήταν πολύ πιο ασφαλής η πόση της σε σύγκριση με το νερό που (σε αντίθεση με τις σύγχρονες κοινωνίες) δεν ήταν το ίδιο καθαρό. Φυσικά τότε δεν υπήρχαν ίντερνετ, βιβλία και podcast, όλες οι πληροφορίες για την ζυθοποίηση διοχετεύονταν από στόμα σε στόμα ή ακόμα και μέσω τραγουδιών! Πολλές σημαντικές προσωπικότητες του παρελθόντος αντιμετώπιζαν την οικιακή ζυθοποίηση με τον δέοντα σεβασμό – για παράδειγμα ο Thomas Jefferson όταν σχεδίασε το Monticello όπου διέμενε, τοποθέτησε ξεχωριστούς χώρους για παραγωγή & αποθήκευση μπίρας. Όταν φτάσαμε στον 19^ο αιώνα και η παραγωγή μπίρας πέρασε σε βιομηχανικό επίπεδο, η οικιακή ζυθοποίηση περιορίστηκε, μιας και πλέον ήταν ευκολότερο και φθηνότερο να αγοράσεις μια έτοιμη μπίρα. Όλα αυτά όμως μέχρι το έτος 1920…

…την χρονιά δηλαδή που ψηφίστηκε η ποτοαπαγόρευση. Για τα επόμενα 13 χρόνια (στην Αμερική τουλάχιστον) απαγορευόταν να παράγεις, πουλήσεις, καταναλώσεις το οποιοδήποτε αλκοολούχο ποτό. Στην Αγγλία επιτρεπόταν μεν (από το 1880) αλλά μόνο με άδεια από την κυβέρνηση, κάτι που άλλαξε με νόμο το 1963, οπότε και απελευθερώθηκε η οικιακή ζυθοποίηση. Αντιθέτως με την Αμερική όμως, που με το πέρας της ποτοαπαγόρευσης επιτράπηκε η οικιακή παραγωγή κρασιού, δεν έγινε το ίδιο για την μπίρα, για άγνωστο μέχρι στιγμής λόγο. Ευτυχώς επί προεδρίας Jimmy Carter το 1978  πέρασε νόμος που επιτράπηκε – η λέξη «ευτυχώς» που χρησιμοποίησα δεν ήταν τυχαία μιας και δεν είναι υπερβολή να πούμε πως τις τελευταίες 3 ή και 4 δεκαετίες, η αμερικάνικη craft σκηνή είναι αυτή που τρέχει τις εξελίξεις στην ανάπτυξη της μπίρας. Και όπως προανέφερα, όλη αυτή η σκηνή ξεκίνησε από οικοζυθοποιούς που επιτέλους μπόρεσαν να εξασκήσουν το αγαπημένο τους χόμπι χωρίς περιορισμούς! Φυσικά τα πρώτα χρόνια δεν ήταν εύκολα μιας και, όταν για παράδειγμα πήγαιναν να αγοράσουν βύνες από τους βυνοποιούς, έπαιρναν απαντήσεις του τύπου «ναι, βεβαίως, πόσους τόνους θέλετε;». Εν καιρώ η κατάσταση εξομαλύνθηκε, τα brew shops δημιουργήθηκαν λύνοντας σε όλους μας τα χέρια και πλέον η ιστορία συνεχίζει να γράφεται καθημερινά!

Στην Ελλάδα όμως που βρισκόμαστε; Σίγουρα δεν χωράει καμία αμφιβολία πως την τελευταία 10ετία έχουμε εκθετική αύξηση σε ανθρώπους που ασχολήθηκαν λίγο ή πολύ με την οικιακή ζυθοποίηση (μέσα σε αυτούς και ο γραφών). Κάποιοι, αποφάσισαν να κάνουν το επόμενο βήμα και να ασχοληθούν επαγγελματικά με τον χώρο. Τα αποτελέσματα θεωρώ πως τα βλέπετε σε εκατοντάδες εξαιρετικές Ελληνικές μπίρες που έχουν παραχθεί τα τελευταία χρόνια. Προφανώς έχουν χρησιμεύσει στην συγκεκριμένη αύξηση και τα brew shops που έχουν δημιουργηθεί (αυτή την στιγμή μόνο στην Αθήνα), οι χώροι δηλαδή που ο εκκολαπτόμενος οικοζυθοποιός θα προμηθευτεί τις πρώτες ύλες για να δημιουργήσει την μπίρα του, όπως επίσης και οι διάφοροι διαγωνισμοί ζυθοποίησης που κατά καιρούς πραγματοποιούνται μιας και εκεί διαπιστώνεις σε ποιο επίπεδο βρίσκεσαι…

Μιλώντας λοιπόν για Έλληνες οικοζυθοποιούς που πλέον κινούνται σε επαγγελματικό επίπεδο, σκέφτηκα να προσκαλέσω κάποιες εξέχουσες παρουσίες του χώρου για να μας πουν δύο λόγια πάνω στο θέμα του κείμενου. Τι ωραιότερο κλείσιμο λοιπόν από τα λόγια τεσσάρων καταρτισμένων επαγγελματιών: