Τι είναι το Día de Muertos και γιατί γιορτάζεται με άφθονη τεκίλα και μεσκάλ;

Γιορτάζεται με κάθε επισημότητα στο κεντρικό και νότιο -κυρίως- Μεξικό αλλά και σε χώρες με σημαντική μεξικανική παρουσία. Με την τεκίλα και το μεσκάλ να διάγουν μέρες δόξας στη χώρα δεν είναι διόλου απίθανο να έχετε ήδη πέσει επάνω σε κάποιο σχετικό θεματικό πάρτι στα αγαπημένα σας μπαρ, με πρόσωπα βαμμένα νεκροκεφαλές, κιτρινωπά άνθη καλέντουλας σκορπισμένα στη μπάρα και κεράσματα τεκίλας. Ξεχάστε το Halloween, αναφερόμαστε σε κάτι εντελώς διαφορετικό, την Día de Muertos, την Ημέρα των Νεκρών.

Η ιστορία της Día de Muertos

Η Día de Muertos -ή Día de los Muertos όπως είναι περισσότερο γνωστή στις αγγλόφωνες χώρες- είναι ουσιαστικά ένας διήμερος εορτασμός, ο οποίος αποτελεί μια από τις σπουδαιότερες γιορτές της μεξικανικής κουλτούρας. Οι ρίζες της εντοπίζονται στις δοξασίες των Αζτέκων, οι οποίοι τιμούσαν τη θεά Mictēcacihuātl, την Κυρά των Νεκρών και Βασίλισσα του Κάτω Κόσμου, για τριάντα ολόκληρες ημέρες, προς το τέλος του καλοκαιριού, την εποχή που συνέπιπτε με τον ένατο μήνα του ημερολογίου των Αζτέκων.

Πολύ αργότερα, οι Μεξικανοί προσωποποίησαν την Κυρά των Νεκρών διά της φιγούρας της La Calavera Catrina, που σκιτσογράφησε ο José Guadalupe Posada στις αρχές του 20^ου αιώνα και που έμελλε να χαρίσει έμπνευση στους σύγχρονους τιμητές του διημέρου εορτασμού της Día de Muertos.

La Calavera Catrina

Μετά τον ισπανικό αποικισμό η Día de Muertos μεταφέρθηκε στις αρχές του Νοεμβρίου ώστε να συμπίπτει με τον τριήμερο εορτασμό της καθολικής εκκλησίας που περιλαμβάνει το Halloween, την Ημέρα των Αγίων Πάντων και την Ημέρα των Ψυχών. Όσο όμως κοντά κι αν ήρθε, το νόημα των εορτασμών παρέμεινε διαχωρισμένο.

Τι γιορτάζουν τελικά στη Día de Muertos;

Πρόκειται για έναν διήμερο εορτασμό που ως σκοπό έχει την επανένωση των νεκρών με τους ζωντανούς. Η κάθε οικογένεια δημιουργεί κατ’ οίκον βωμούς, τους επονομαζόμενους ofrendas, για να τιμήσουν τους συγγενείς τους που έφυγαν από τη ζωή. Αυτοί οι βωμοί διακοσμούνται με κιτρινωπά άνθη καλέντουλας, τα οποία συμβολίζουν την ομορφιά, αλλά ταυτόχρονα και το εύθραυστο της ζωής μας. Τα ‘’Flor de Muerto’’, όπως αποκαλούνται, έχουν σκοπό να προσελκύσουν με το χρώμα και την ευωδιαστή μυρωδιά τους τους νεκρούς.

Οι βωμοί όμως διακοσμούνται και με φωτογραφίες των νεκρών, όπως και με προσφορές από τα αγαπημένα τους φαγητά και ποτά, αυτά που απολάμβαναν όταν βρίσκονταν εν ζωή. Οι ζωντανοί μοιράζονται ένα γεύμα μαζί με τις ψυχές των νεκρών και τους τιμούν, γιορτάζοντας και όχι θρηνώντας, μαζί τους.

Ο εύθυμος χαρακτήρας των εορτασμών αποτυπώνεται γλαφυρά στους σχεδιασμούς των κρανίων, επάνω σε πήλινες κατασκευές ή και στο ίδιο το πρόσωπο των συμμετεχόντων. Τα ζωγραφισμένα κρανία χαμογελούν και διακοσμούνται με φανταχτερά αντί για πένθιμα χρώματα. Ένα χαμόγελο στον ίδιο τον θάνατο, ο οποίος για τους Μεξικανούς συνυπάρχει δίχως φόβο με την ζωή.

Στο νεκροταφείο

Ο εορτασμός της Día de Muertos χωρίζεται σε τρία μέρη: τα μεσάνυχτα της 1^ης Νοεμβρίου και για ένα 24ωρο τιμώνται οι ψυχές των παιδιών που έφυγαν από τη ζωή, τα μεσάνυχτα της 2^ης Νοεμβρίου οι ψυχές των ενηλίκων, ενώ οι εορτασμοί κορυφώνονται το μεσημέρι της 2^ης Νοεμβρίου με δημόσιες παρελάσεις και συνευρέσεις ολόκληρων οικογενειών και χωριών, επισκέψεις σε νεκροταφεία και στολισμούς των βωμών τους.

Όπως πολλοί μπορεί να υποψιάζεστε, η τεκίλα και ειδικά το μεσκάλ δε μπορούν να απουσιάζουν από τους εορτασμούς αυτούς. Καταναλώνονται σε όλη τη διάρκεια του διημέρου, παρέα με συνταγές από τη μεξικανική κουζίνα. Άλλωστε εκτός από αγαπημένα ποτά των νεκρών, αποτελούν και την πρώτη επιλογή των ζωντανών!