Χορεύοντας με την Πράσινη Νεράιδα

Όλα ξεκίνησαν το 1863 όταν το παράσιτο της φυλλοξήρα Phylloxera vastatrix εισέβαλε στην Ευρώπη και κατέστρεψε περισσότερα από τα 2/3 των αμπελώνων όλης της Γηραιάς Ηπείρου. Ο κόσμος όμως έπρεπε κάτι να πίνει και με την απουσία του κρασιού το έριξε στα «σκληρά» ποτά και δη στο αψέντι που ήταν ήδη πολύ διαδεδομένο στην Γαλλία και την Ελβετία.

Και φυσικά για την διάδοση του αψεντιού ευθύνεται και ο γαλλικός στρατός που κυρίως κατά τη διάρκεια του γαλλικού πολέμου στην Αλγερία (1830-1834) το χορηγούσε στους στρατιώτες σαν φάρμακο κατά της ελονοσίας. Κάτι αντίστοιχο δηλαδή που έκανε και το Βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό με το ρούμι και το τζίν.. Έτσι, η γευστική παλέτα των αστών της μπουρζουαζίας αλλά και των προλετάριων της εργατικής τάξης επηρεάζεται από αυτό το πικρόγλυκο, γλυκανισούχο απόσταγμα που πλέον γίνεται κομμάτι της καθημερινότητας των Γάλλων. Η γαλλική ώρα για απεριτίφ (17:00) θα αποκαλείται  και l’heure verte (η πράσινη ώρα).

Όμως οι συντηρητικές οργανώσεις της Γαλλίας (παρόμοιες με αυτές που αργότερα θα διαδηλώνουν υπέρ της Αμερικανικής ποτοαπαγόρευσης) αλλά και μεγάλοι οινοποιοί που βλέπουν πως χάνουν το μερίδιο της αγοράς έναντι του αψεντιού θα αρχίσουν έναν Ιερό Πόλεμο εναντίον του.. Θα το κατηγορήσουν σαν αιτία επιληψίας και φυματίωσης και όχι μόνο. Θα το θεωρήσουν αιτία δύο εγκλημάτων μέθης που πήραν τα φώτα της δημοσιότητας το 1905. Η πρώτη αφορούσε έναν Γάλλο χωρικό που διέμενε στην Ελβετία και που το προαναφερθέν έτος πυροβόλησε την έγκυο γυναίκα του, τα δύο παιδιά του και μετά προσπάθησε να αυτοκτονήσει. Ο τύπος της εποχής αλλά και οι τοπικές Αρχές έριξαν το φταίξιμο στο αψέντι. Άσχετα αν ο εν λόγω κύριος είχε πιει δύο ποτήρια αψέντι το πρωί, ένα Stinger (μπράντι με λικέρ μέντας) πριν τη δουλειά, τουλάχιστον 6 ποτήρια ισχυρού κρασιού στο μεσημεριανό του γεύμα, ένα ποτήρι κρασί με το τσάι του, καφέ με μπράντι μετά τη δουλειά, ένα λίτρο κρασί με το δείπνο του και καφέ με σπιτικό μπράντι λίγο πριν τρελαθεί τελείως και αρχίσει να πυροβολεί!

Το δεύτερο περιστατικό δολοφονίας αφορούσε έναν άνδρα που μετά από μεγάλη κατανάλωση αψεντιού πυροβόλησε την γυναίκα του και την τεμάχισε σε πολλά κομμάτια. Ήταν και το περιστατικό που οδήγησε τις κυβερνήσεις της Βραζιλίας και του Βελγίου να απαγορεύσουν το αψέντι. Ακολούθησε η Ελβετία το 1907 και η Ολλανδία το 1909. Και η κατανάλωση αψέντι σχεδόν εξαλείφθηκε για τον «πολιτισμένο» κόσμο με την αμερικανική απαγόρευση το 1912 και την γαλλική το 1914. Αυτή η τελευταία ήταν που ανάγκασε τον οίκο Pernod (τον μεγαλύτερο παραγωγό αψεντιού) να μετακομίσει τις εγκαταστάσεις του στην ισπανική Καταλονία, όπου η κατανάλωση αψεντιού ήταν ακόμα νόμιμη.

Κάποιοι άλλοι οίκοι παραγωγής τροποποίησαν τις συνταγές τους, αποκλείοντας τον άψινθο που μέχρι τότε ήταν το κύριο συστατικό τους και χαμηλώνοντας το αλκοολικό ποσοστό σύμφωνα με τις νέες νομοθετικές ρυθμίσεις. Και εκείνη τη στιγμή θα ερχόταν ένα νέο ποτό να καλύψει την ανάγκη των Γάλλων για γλυκανισούχα γεύση, το Pastis!

Ένα ποτό που ξεκίνησε σαν σπιτική συνταγή – ο κόσμος αγόραζε απόσταγμα σταφυλιού από τους τοπικούς οινοποιούς ή από τα φαρμακεία και το αρωμάτιζε με σπόρους γλυκάνισου. Το ίδιο έκαναν και τα τοπικά μπαρ ή καφέ. Διαγωνίζονταν μεταξύ τους για το ποιο είχε την καλύτερη συνταγή Pastis, και φυσικά αυτό με την καλύτερη είχε και την περισσότερη πελατεία! Και βέβαια τα πιο καλά μαγαζιά το σέρβιραν με λίγο νερό στο πλάι, αντζούγιες και ελιές! Όνειρο..

Μέχρι που το 1932, χρονιά που οι νομοθετικές ρυθμίσεις για την παρασκευή γλυκανισούχων αποσταγμάτων άλλαξαν, ο νεαρός τότε Paul Ricard, αποφάσισε να παρασκευάσει ένα τυποποιημένο προϊόν που θα καλύπτε τις ανάγκες των Γάλλων για Pastis. Με δάνειο αγοράζει 600 λίτρα αλκοόλ και έναν μεταχειρισμένο αποστακτήρα, μερικά μπουκάλια και 3 δεξαμενές από τον πρώην παραγωγό αψέντι Pernod. Αποστάζει σπόρους και αστεροειδή γλυκάνισο, γλυκόριζα, βότανα από την Προβηγκία. Σχεδιάζει μόνος του την ετικέτα του μπουκαλιού και κυκλοφορεί τα πρώτα του προϊόντα! Και φυσικά δίνει σαφείς οδηγίες για την κατανάλωση του: 1 μέρος Ricard, 10 μέρη κρύο νερό και τέλος ένα παγάκι.

Αυτό ήταν.. Η επιτυχία του νεαρού Paul ήταν πέρα από κάθε φαντασία. Και παρόλο που το 1940 η κυβέρνηση απαγόρεψε την παραγωγή Pastis γιατί το θεώρησε υπεύθυνο για την ήττα των Γάλλων και την Γερμανική κατοχή(!) αυτό δεν κράτησε πολύ.. Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο ο Ricard εδραιώθηκε σαν ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς λικέρ στον κόσμο…

Όσο για το ξαδερφάκι του, το αψέντι, αξιολογήθηκε υπό διαφορετικό πρίσμα και βρέθηκε πως πραγματικά υπεύθυνη για τις επιβλαβείς συνέπειες του στον εγκέφαλο είναι μία χημική ένωση ονόματι Θουζόνη που βρίσκεται και σε πολλά άλλα βότανα εκτός του άψινθου. Σταδιακά ελέγχθηκε η ποσόστωση της στα προϊόντα αψεντιού και αυτό οδήγησε στην ολική άρση της απαγόρευσης του στις ΗΠΑ το 2007 και πολύ πρόσφατα στη Γαλλία, το 2011!