Βόλτα στο καφέ του Μουσείου Ισλαμικής Τέχνης

«Φαντασιώσεις» και πραγματικότητα στο καφέ του Μουσείου Ισλαμικής Τέχνης

Αποφεύγω επιμελώς, στα πέντε χρόνια λειτουργίας του Bitterbooze.com, να γράφω για ελληνικά μπαρ, είτε κριτικές, είτε απλές παρουσιάσεις. Στις ελάχιστες φορές που το έχω κάνει, πιστεύω πως έχει γίνει υπό συγκεκριμένη οπτική γωνία και φροντίζω να ξεκαθαρίζω ότι αναφέρομαι σε προσωπικά συναισθήματα και εμπειρίες, κάνοντας έτσι τα κείμενα αυτά, “not your everyday bar guide”.

Πως μπορεί να είναι λοιπόν το καφέ ενός μουσείου; Πως μπορεί η εστίαση να σχετιστεί απόλυτα με την τέχνη και τον πολιτισμό;

Στο καφέ του Μουσείου Ισλαμικής Τέχνης

Βρέθηκα στο ολοκαίνουριο καφέ του Μουσείου Ισλαμικής Τέχνης, που στεγάζεται στο κτηριακό συγκρότημα του Μουσείου Μπενάκη, επί των οδών Αγίων Ασωμάτων 22 και Διπύλου 12. Αυτό έγινε στο πλαίσιο μιας μίνι εξερεύνησης που ξεκίνησα τελευταία προς αναζήτησης αγνώστων σε μένα περιοχών, γειτονιών και σημείων της Αθήνας. Το νεοκλασικό διατηρητέο κτηριακό συγκρότημα στην περιοχή του Κεραμεικού αποτελεί δωρεά στο Μουσείο Μπενάκη από τον ευεργέτη Λάμπρο Ευταξία και ξεκίνησε η ανακατασκευή του το 1996. Ενδιαφέρον μάλιστα παρουσιάζουν τα ευρήματα κατά τη διάρκεια των εργασιών: ένα τμήμα του αρχαίου τείχους των Αθηνών και ένας αρχαίος τάφος! Τα ευρήματα αυτά παρέμειναν στη θέση τους και πλέον είναι επισκέψιμα στο υπόγειο του συγκροτήματος.

Η κύρια συλλογή του μουσείου, που ο ίδιος ο Αντώνης Μπενάκης ξεκίνησε στις αρχές του 20^ου αιώνα στην Αίγυπτο, σας προσκαλεί να βουτήξετε στην κυριολεξία σε 13 αιώνες ιστορίας της τέχνης του ισλαμικού κόσμου.

Η (σύγχρονη) αποκάλυψη όμως του Μουσείου, ας μου επιτραπεί να πω, αποτελεί το ολοκαίνουριο καφέ του στον τελευταίο όροφο. Το όνειρο της ιδιοκτήτριας του, Δέσποινας Μεντεσίδου, πήρε σάρκα και οστά πριν μερικούς μόνο μήνες. Ταυτόχρονα, έδωσε πνοή στην ταράτσα του Μουσείου που παρέμενε ανενεργή για αρκετά χρόνια.

Μπαίνοντας στο διαμπερή χώρο του καφέ το πρώτο πράγμα που αντικρίζει κάποιος είναι η μοναδικά υπέροχη τοιχογραφία που έχει «αγκαλιάσει» όλο το εσωτερικό του, ακόμα και τις τουαλέτες. Η δημιουργός της, Navine G. Khan – Dossos, έχοντας μετοικήσει πρόσφατα στην Αθήνα, έγινε αυτήκοος μάρτυρας ενός αστικού μύθου που πλανιόταν στην Αθήνα. Έμαθε πως υπήρξε μια συντονισμένη προσπάθεια, που ξεκίνησε μετά την επανάσταση του ’21 και κορυφώθηκε την εποχή της δικτατορίας, για να απομακρυνθούν τα φοινικόδεντρα από το αστικό τοπίο της Αθήνας. Με αυτή την απομάκρυνση, πίστευαν πως θα αποκτούσε η Αθήνα και το ευρωπαϊκό προφίλ που της αρμόζει, αφού τα φοινικόδεντρα θύμιζαν Ανατολή.

Τα φοινικόδεντρα στο καφέ του Μουσείου Ισλαμικής Τέχνης

Σε πείσμα αυτών που ξερίζωσαν τα φοινικόδεντρα από την Αθήνα, αλλά και των άλλων που τα ξαναέφεραν μαζικά το 2004 με τους Ολυμπιακούς, φέρνοντας μαζί τους και την μεγαλύτερη μάστιγα τους, το κόκκινο σκαθάρι, η δημιουργός εμπνεύστηκε και τα ζωγράφισε, «προστατευμένα» πλέον, στο εσωτερικό του καφέ του Μουσείου Ισλαμικής Τέχνης. Εκεί, με το έργο της «Φαντάσου ένα Φοινικόδεντρο», καταφέρνει και ενοποιεί, μέσω της παράστασης αυτής, την δυτική διακοσμητική τέχνη με την ισλαμική αρχιτεκτονική και την σύγχρονη ζωή στην πόλη. Και όλα αυτά, αγναντεύοντας από τη μία μεριά τον Παρθενώνα και από την άλλη τα μνημεία του Κεραμεικού!

Όσο για το διά ταύτα, μπορεί οι επιλογές στα ποτά να είναι περιορισμένες και να μην ακούτε καθόλου μουσική (η ιδιοκτήτρια ήθελε να «ακούγεται» μόνο η γαλήνη του μέρους), αλλά πραγματικά, ποιος νοιάζεται όταν έχει τη θέα της βορειανατολικής κλιτύος της Ακρόπολης ή του νεκροταφείου και της πύλης του Κεραμεικού στο πιάτο του;

Το υπέρκομψο αυτό καφέ δυστυχώς λειτουργεί μόνο τις ημέρες λειτουργίας του Μουσείου, δηλαδή Πέμπτη με  Κυριακή από τις 11:00 έως τις 19:00, με μοναδική εξαίρεση το Σάββατο που μένει ως τις 23:00. Σερβίρει μυρωδάτους και καλοφτιαγμένους καφέδες μαζί με λουκουμάκια και γλυκά του κουταλιού, παραδοσιακά παγωτά, βανίλια υποβρύχιο (!), κρασί, μπίρα και κάποια αποστάγματα.

Η διεύθυνση έχει κι άλλα σχέδια στο μυαλό της ως προς τη (περαιτέρω) ανάπτυξη του καφέ. Εν αναμονή αυτών ας το στηρίξουμε. Δεν έχουμε δα και πολλούς τέτοιους χώρους στην Αθήνα, «προφυλαγμένους» από τη μιζέρια και μακριά από το μιμητισμό και την κακογουστιά. Αφήστε δε που είναι γεμάτος με… φοινικόδεντρα! Και ενδείκνυται για τον πρωινό σας καφέ παρέα με την εφημερίδα ή το βιβλίο σας, το μεσημεριανό σας σνακ ή το απογευματινό σας κρασί.

«Δεν μπορώ να κάνω έρωτα μαζί σου εάν δεν φανταστώ ένα φοινικόδεντρο»

-Lawrence Durrell, Αλεξανδρινό Κουαρτέτο