Απόλαυσε την μυρωδιά του καφέ!

Πριν να ‘ναι πια αργά…

Από τα 124 καταγεγραμμένα είδη καφέ, μόνο δύο αποτελούν τις πιο εμπορικές καλλιέργειες: η αράμπικα (Arabica) και η ρομπούστα (robusta). Η δεύτερη αποτελεί το 30% της παγκόσμιας παραγωγής, η οποία τροφοδοτεί δύο δισεκατομμύρια φλιτζάνια καφέ που καταναλώνονται καθημερινά. Τα τελευταία είκοσι χρόνια μάλιστα, η κατανάλωση διπλασιάστηκε και πλέον αναμφισβήτητα ο καφές αποτελεί το πιο δημοφιλές ρόφημα σε ολόκληρη την υφήλιο, από την έρημο μέχρι τους παγετώδεις πόλους της.

Σχεδόν όλες οι εμπορικές ποικιλίες καφέ έχουν προσαρμοστεί σε πολύ συγκεκριμένες κλιματικές συνθήκες. Συνεπώς, ακόμη και η παραμικρή άνοδος της θερμοκρασίας στους τόπους παραγωγής, μπορεί να έχει μεγάλες επιπτώσεις στην ανάπτυξη και την παραγωγικότητα των φυτών. Η ολοένα αυξανόμενη συχνότητα των ακραίων και εκτός εποχής βροχοπτώσεων, συμβάλλει εξίσου στη μείωση των αποδόσεων των καλλιεργειών. Για παράδειγμα, μεταξύ του 2002 και του 2011, η παραγωγή καφέ στην Ινδία μειώθηκε κατά σχεδόν το ένα τρίτο, λόγω των ασταθών κλιματικών συνθηκών.

Την ίδια στιγμή, η αύξηση της θερμοκρασίας έχει επεκτείνει το ενδιαίτημα και συνεπώς το εύρος της ζημιάς που προξενούν διάφορα παράσιτα και μύκητες που επιτίθενται στα φύλλα των φυτών. Πριν μερικά χρόνια, αυτοί οι θηρευτές δεν ευδοκιμούσαν στα δροσερά ορεινά μικροκλίματα που αποτελούν τις κύριες παραγωγικές ζώνες των φυτειών καφέ. Στην Κόστα Ρίκα, που βρίσκεται ανάμεσα στους δεκαπέντε κορυφαίους παραγωγούς παγκοσμίως, παρατηρούνται ήδη δραματικές μειώσεις των ετήσιων αποδόσεων. Το ίδιο συμβαίνει και στην πατρίδα του καφέ, την Αιθιοπία.

Εκείνη τη χρονιά, παρατηρήθηκε μία μείωση της τάξης του 21% στις αρχικά προβλεπόμενες σοδειές, και υπολογίζεται  ότι εξαιτίας αυτού του ασυνήθιστου καιρικού φαινομένου χάθηκαν 14 εκατομμύρια σάκοι καφέ! Με τη Βραζιλία να είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός καφέ του κόσμου, αυτό αναλογεί σε μείωση της ποσότητας που έφτασε στην παγκόσμια αγορά κατά 10%, μέσα σε ένα διάστημα λίγων εβδομάδων.

Όλες αυτές οι μεταβολές, απειλούν άμεσα την επιβίωση των 25 εκατομμυρίων οικογενειών, που ζουν από την καλλιέργεια του καφέ. Μπορεί αυτούς τους ανθρώπους να μην τους φέρνουμε στο νου μας όταν απολαμβάνουμε ανέμελα το εσπρέσο, το λάτε ή τον ελληνικό μας, όμως είναι τα δικά τους χέρια αυτά που φροντίζουν για την ανάκτηση της πρωινής μας εγρήγορσης, την διευκόλυνση της μεσημεριανής μας πέψης ή της απογευματινής μας χαλάρωσης.

Photo by Konstantin Zamkov

Αυτό που αντιλαμβανόμαστε πιο εύκολα, ως καταναλωτές, είναι η αστάθεια στην παγκόσμια αγορά του καφέ. Κάτι τέτοιο δεν σημαίνει απλώς ότι οι τιμές ανεβαίνουν, που δεν είναι απαραίτητα κακό πράγμα. Αυτό με το οποίο πραγματικά παλεύουμε είναι οι πολύ άγριες αυξομειώσεις στην αγορά ενός προϊόντος, που έτσι κι αλλιώς είναι από τις πιο ασταθείς και απρόβλεπτες. Λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη στην παραγωγή, αυτή η αγορά θα εξακολουθήσει να είναι εξαιρετικά ασταθής. Και κανείς που πουλά ή αγοράζει οτιδήποτε στον χώρο του εμπορίου, δεν επιθυμεί οποιαδήποτε αστάθεια στις τιμές. Εκτός από τους κερδοσκόπους.

Οι αυξανόμενες θερμοκρασίες και οι έντονες βροχοπτώσεις, σε συνδυασμό με τις παρατεταμένες και απρόβλεπτες περιόδους ξηρασίας, νέα παράσιτα και ασθένειες, όλα, συνδέονται με την κλιματική αλλαγή. Αν είστε λοιπόν από εκείνους που χρειάζονται ένα φλιτζάνι καφέ για να πάρουν εμπρός το πρωί, τότε μάθετε ότι αυτή η συνήθειά σας μάλλον θα αλλάξει. Στην πραγματικότητα, ήδη αλλάζει. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να μας αφυπνίσει και να μας ενεργοποιήσει για την προστασία του κλίματος. Ποιός θέλει, άλλωστε, να έχει γύρω του φανατικούς θαυμαστές του καφέ, που δε μπορούν να πάρουν την πρωινή δόση τους;