Ποτό και πολιτική: Οι αγαπημένες απολαύσεις του Ανδρέα Παπανδρέου

*της Ευδοκίας Λελεδάκη

Πολλά έχουν γραφτεί για τον Ανδρέα Παπανδρέου και την αγάπη του στο ποτό. Ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ είχε αδυναμία στο κρασί και στο ουίσκι, κάτι που δεν έκρυψε ποτέ άλλωστε.

«Ο δικός μου κώδικας ζωής» είχε πει κάποτε ο σερ Ουίνστον Τσώρτσιλ, «επιβάλλει ως απολύτως ιερή τελετή το κάπνισμα πούρων και επίσης την κατανάλωση αλκοόλ, πριν και εν ανάγκη στη διάρκεια όλων των γευμάτων… και στα διαστήματα μεταξύ τους».

Κανείς δεν ξαφνιάζεται από την εν λόγω φράση του αείμνηστου πολιτικού, γνωστού και ως «Πατέρα της Νίκης», καθώς ο ίδιος δεν έκρυψε ποτέ την μεγάλη αγάπη του για τις παραπάνω «ατασθαλίες». Όπως και ακόμη ένας πρώην πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, ο Τόνι Μπλερ, ο οποίος στην αυτοβιογραφία του «Ένα ταξίδι», που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Ψυχογιός, παραδέχεται πως κατέφευγε στο αλκοόλ για να αποφορτιστεί από τις πρωθυπουργικές ευθύνες, υποστηρίζοντας ωστόσο ότι η κατανάλωσή του δεν ήταν ποτέ υπερβολική. Ένα «σκληρό ουίσκι ή ένα τζιν με τόνικ πριν από το δείπνο, δυο ποτήρια κρασί ή ακόμα και μισό μπουκάλι», αποκάλυπτε για τις «κακές» συνήθειές του ο 68χρονος σήμερα πολιτικός.

Όμως σε αυτό το κείμενο δεν θα ασχοληθούμε με τους πρώην ηγέτες της Μεγάλης Βρετανίας και τις μικρές απολαύσεις τους, αλλά με τον πρώην πρωθυπουργό και ιδρυτή το ΠΑΣΟΚ, Ανδρέα Παπανδρέου και τον ρόλο που είχε το αλκοόλ στην δική του καθημερινότητα. Μπορεί ο ίδιος να μην ήταν μεγάλης πότης, όπως ο Ουίνστον Τσώρτσιλ, όμως απολάμβανε ένα-δυο ποτήρια ουίσκι μαζί με την πίπα του.

Ο Βασίλης Κεραμάς, που υπήρξε στην προσωπική ασφάλεια του Ανδρέα Παπανδρέου, είχε εξιστορήσει για την επίσκεψη του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ στην Μόσχα το 1984: «Παρακολουθήσαμε στην Κόκκινη Πλατεία την κηδεία (σ.σ. του Σοβιετικού ηγέτη Γιούρι Αντρόπωφ) καθηλωμένοι δυόμισι περίπου ώρες. Ο Πρωθυπουργός έπινε κάθε λίγο και λιγάκι ουίσκι, με προσοχή όμως να μην γίνει αντιληπτός. Είχε πάρει μαζί του δύο μικρά μπουκαλάκια από αυτά που προσφέρει η Ολυμπιακή στους επιβάτες».

Για την ακρίβεια, ο Ανδρέας Παπανδρέου έβλεπε ανέκαθεν την ώρα του ποτού σαν μία στιγμή χαλάρωσης και αποσυμπίεσης, πριν καν αποφασίσει να επιστρέψει στην Ελλάδα για να ασχοληθεί με την πολιτική. Johnnie Walker Black Label, Dewar’s ή Dimple ήταν συνήθως οι ετικέτες που προτιμούσε να διατηρεί στην κάβα του. Δεν είχε άλλωστε ποτέ «ακριβά γούστα», όπως λένε άνθρωποι από το στενό του περιβάλλον.

Αυτό φαινόταν και από το αγαπημένο του κρασί, το «Δεμέστιχα» της Achaia Clauss, ένα φθηνό οινολογικό προϊόν, που πλέον δεν κυκλοφορεί στην αγορά. Αυτό το λευκό κρασί -το πρώτο εμφιαλωμένο στην χώρα μας, από το 1899- επέλεγε ο Ανδρέας Παπανδρέου για να συνοδεύσει το φαγητό του, μεσημεριανό ή βραδινό.

Πηγή: Ίδρυμα Ανδρέα Παπανδρέου

Δεν έλεγε όχι και σε ένα ποτήρι ούζο, όμως όχι συχνά. Το αγαπημένο του ποτό παρέμενε το ουίσκι. Κάποιες φορές έπινε λίγο πριν το φαγητό ή τις ώρες που βρισκόταν παρέα με τον πεθερό του, Ντάγκλας Τσαντ, πατέρα της τότε συζύγου του Μαργαρίτας Τσαντ, την περίοδο που διέμενε στις ΗΠΑ μαζί με την οικογένειά του. Επίσης, του άρεσε να καταναλώνει μερικές φορές ένα-δυο ποτήρια κατά την διάρκεια του λεγόμενο «μετεργασιακού Happy Hour». Σε πολλές χώρες του κόσμου είθισται για τους εργαζόμενους ακόμη και στον πολιτικό στίβο να καταναλώνουν αλκοόλ το απόγευμα, μετά τη δουλειά τους. Έτσι και με τον Ανδρέα Παπανδρέου. Το ποτό άλλωστε τον χαλάρωνε, του έβγαζε τον ευδιάθετο, χαρισματικό του χαρακτήρα.

Στα του καπνίσματος τώρα, πολλοί έχουν στο μυαλό τους την εικόνα του Ανδρέα Παπανδρέου με μία πίπα στο στόμα, ή στο χέρι. Πράγματι, ο ηγέτης του ΠΑΣΟΚ δεν δίσταζε να καπνίσει, τόσο ιδιωτικά όσο και δημόσια. Στον Ανδρέα Παπανδρέου δεν άρεσε το πούρο, παραδόξως όμως του άρεσε πολύ το τσιγάρο. Προτιμούσε το άφιλτρο Pall Mall, αν και είχε τη συνήθεια τα τσιγάρα να τα καπνίζει μέχρι την μέση.

Με τα παιδιά του πάντως, ήταν αυστηρός. Τα προέτρεπε να μην καπνίσουν, προειδοποιώντας τα για τις συνέπειες του τσιγάρου στην υγεία τους. Οι Νίκος, Σοφιά, Ανδρίκος και Γιώργος Παπανδρέου φαίνεται πως τον άκουσαν, με τον τελευταίο να γίνεται μάλιστα φανατικός αντικαπνιστής. Ενίοτε θα απολαύσει και λίγο κρασί, ενώ σημειώστε πως η κόρη του και εγγονή του Ανδρέα Παπανδρέου, Μαργαρίτα, ασχολείται μεταξύ άλλων και με τον χώρο του κρασιού.

* Η Ευδοκία Λελεδάκη είναι δημοσιογράφος πολιτικού ρεπορτάζ. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα, ενώ σπούδασε πολιτικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης. Σήμερα εργάζεται στο thecaller.gr και συνεργάζεται με τα Ιδρύματα Γεωργίου και Ανδρέα Παπανδρέου.