Αμπέλια και κρασιά στα «σύνορα» της Γης – Αγγλία

Από το Σταυρό του Νότου, περνάμε στον Πολικό Αστέρα, σχεδόν στο άλλο άκρο της γης, ξεπερνώντας παράλληλα και το όριο της αμπελοκαλλιέργειας, αυτό του 50^ου βόρειου παράλληλου. Φτάνουμε στην ομιχλώδη και υγρή Αγγλία, που διεκδικεί επάξια μια θέση, αν όχι ανάμεσα στα «παράξενα κρασιά», σίγουρα στα οινικά παράξενα του κόσμου. Μια χώρα, που λατρεύει το κρασί, το καταναλώνει σε μεγάλο βαθμό, το εμπορεύεται ανά τον κόσμο, «ευθύνεται» απόλυτα για την καθιέρωση ορισμένων μεγάλων εμπορικών ονομάτων της Ευρώπης, όπως τα Porto, Bordeaux, Rioja, Madeira, Sherry και άλλα, πλην όμως, μόλις πολύ πρόσφατα κατάφερε να δικαιώσει τον διακαή πόθο των κατοίκων της, να παράξουν με προδιαγραφές ποιότητας, το ευγενές αυτό ποτό που συχνά οι άνθρωποι παρομοίωσαν με το νέκταρ των θεών.

Στην οινική ιστορία του τόπου περιγράφεται πως το αμπέλι και το κρασί είναι κληρονομιά από την εποχή της κατοχής των Ρωμαίων. Κάποια ακραία αλλαγή καιρικών συνθηκών προς το τέλος του 1^ου μετά Χριστό αιώνα, περιόρισε πολύ την αμπελοκαλλιέργεια, καθιστώντας την σε κάποιες περιοχές σχεδόν αδύνατη. Μια μικρή παραγωγή όμως, φαίνεται να συνεχίζεται κατά τη διάρκεια των μεσαιωνικών χρόνων, αρχικά στα μοναστήρια, και στη συνέχεια στα «χέρια» μερίδας ευγενών. Μετά και την αποίκηση των Νορμανδών, κοντά στα 1000 μ.Χ. και για τα επόμενα 300 χρόνια, οπότε συντελέστηκαν και πάλι κλιματικές αλλαγές, φαίνεται πως η αμπελοκαλλιέργεια και η παραγωγή κρασιού, είχαν μια κάποια παρουσία στη χώρα.

Αμπελώνες στο Κεντ

Τα μοναστήρια ήταν οι κύριοι παραγωγοί, και όταν αυτά διαλύθηκαν το 1536, από τον βασιλιά Ερρίκο, το ντόπιο κρασί έχασε την υπόστασή του, αν και η αλήθεια είναι πως ήδη από την εποχή της πανούκλας (14^ος αιώνας) η παραγωγή του είχε σταδιακά αρχίσει να μειώνεται. Ο συνδυασμός της μεταστροφής του κλίματος σε πιο υγρό, επομένως και ευνοϊκό για μυκητολογικές ασθένειες, αλλά κυρίως η ενασχόληση των Άγγλων με τη μεταποίηση, και κυρίως την εμπορική εκμετάλλευση των εισαγομένων γαλλικών Μπορντό και -όταν οι σχέσεις με τους Γάλλους ήταν σε κρίση- των πορτογαλικών Πόρτο και των ισπανικών Σέρι και Ριόχα, καθόρισε για τα επόμενα χρόνια την οινική πορεία της χώρας.

Στην κάλυψη των αναγκών για κρασί από τα εισαγόμενα, σημαντικό ρόλο έπαιξε και η μείωση της φορολογίας κοντά στο ένα πέμπτο της τιμής, δίνοντας έτσι το τελικό χτύπημα στην εγχώρια παραγωγή, χωρίς να εκλείψουν οι πειραματισμοί για καλλιέργεια αμπελιών και παραγωγή κρασιών, τόσο στη νότια Αγγλία (Πένσιλ, Σάρεϋ), όσο και στη νότια Ουαλία (Καστέλ, Κοχ).

Η εκμετάλλευση όμως της γης, από περισσότερο αποδοτικές επενδύσεις, παραγκώνισε την αμπελουργία για σχεδόν 600 χρόνια. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, σιγά-σιγά και σταδιακά, η Αγγλία άρχισε να επιδίδεται στην αμπελοκαλλιέργεια και η παραγωγή κρασιών, και πολλά μικρά οινοποιεία άρχισαν να εμφανίζονται στο νότιο μέρος του χάρτη της Αγγλίας και της Ουαλίας.

Η φύση αλλάζει, και αυτή η αλλαγή επηρεάζει και τα παιδιά της. Η θερμοκρασία του πλανήτη αυξάνεται και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, θετικό αυτή τη φορά για το κρασί, να ευνοηθεί η καλλιέργεια της αμπέλου σε μέρη που μέχρι πρότινος έμοιαζε αδύνατη. Έτσι για την Αγγλία, η αύξηση της θερμοκρασίας, κάνει ευκολότερη την αμπελοκαλλιέργεια, δίνοντας την ευκαιρία στα σταφύλια να ωριμάσουν σωστά. Η παραγωγή υψηλής ποιότητας κρασιών, που κάποτε ίσως να φάνταζε πολύ δύσκολη, έως και αδύνατη, διαφαίνεται ήδη σαν προοπτική, αφού τα τελευταία χρόνια, τόσο στα αφρώδη όσο και στα γλυκά κρασιά, η Αγγλία έχει αρχίσει να αποσπά διεθνείς διακρίσεις.

Στον 21^ο αιώνα, οι αμπελώνες εξαπλώνονται σε περιοχές της Βόρειας Αγγλίας, όπως το Λάνκασιρ (Lancashire), ξεπερνώντας κάθε προσδοκία και υπερβάλλοντας τα όρια και τα άκρα που μέχρι τώρα η φύση έθετε στον άνθρωπο και στο φυτό. Οι ποικιλίες των σταφυλιών που καλλιεργούνται στην Αγγλία είναι το Σεβάλ μπλαν (Seval blanc), το Ρειχενστάινερ (Reichensteiner), το Μούλερ Τουργκάου (Müller-Thurgau), το Σαρντονέ, το Πινό νουάρ και το Πινό μενιέ, ενώ το Ρόταμ Πινό (Wrothham) είναι ποικιλία γηγενής, ταυτοποιημένος κλώνος του Πινό νουάρ, με 2000 χρόνια ιστορίας και μεγάλη αντοχή σε αρρώστιες.

Βέβαια, παρά τις προσπάθειες των Άγγλων οινοπαραγωγών και την υπέρβαση σε ακραίες συνθήκες καλλιέργειας, στο βιβλίο Γκίνες, τη θέση για τη βορειότερη καλλιέργεια αμπέλου στον κόσμο κατέχει η Λετονία, με μια μικρή παραγωγή, που σίγουρα προκαλεί την προσοχή της αμπελοοινικής κοινότητας.