Amer Picon: Αυθεντικά γαλλικό, διαχρονικά αγαπημένο

Δεν γίνεται να έχει κάποιος μυηθεί στον κόσμο των κλασικών κοκτέιλ και να μη γνωρίζει το Amer Picon, ένα ακόμη από τα διαχρονικά εκείνα ποτά που κατέχουν τις δικές τους σελίδες στο μεγάλο βιβλίο της ιστοριογραφίας του αλκοόλ. Ετούτο όμως το κείμενο δεν αφορά μόνο αυτούς· αφορά και όλους όσοι γοητεύονται από την ιστορία εν γένει, αλλά και από την κουλτούρα των παριζιάνικων καφέ και την Γαλλία του περασμένου αιώνα, βεβαίως και τους ζυθόφιλους, όπως και για τους λάτρεις… της αστυνομικής λογοτεχνίας, πρωτίστως του neopolar ιδιώματος. Πως μπορούν όλα τα παραπάνω να συνδεθούν με ένα γαλλικό απεριτίφ; Η ιστορία του εκτείνεται και αναμειγνύει διαφορετικούς αιώνες, ηπείρους και κουλτούρες. Συνεχίστε την ανάγνωση και θα το αντιληφθείτε.

Μεταφερόμαστε στις αρχές του 19^ου αιώνα, όπου με φόντο τις πολιτικές αναταράξεις στη Γαλλία και την επεκτατική και αποικιοκρατική της πολιτική, ένας στρατιώτης, για την ακρίβεια, ιππέας στο πεζικό των αποικιακών δυνάμεων της Γαλλίας του Ναπολέοντα, σταθμεύει στην Αλγερία. Ο Gaétan Picon, περί ου ο λόγος, κόλλησε στο Αλγέρι ελονοσία και όπως θεράπευαν τις περισσότερες ασθένειες της εποχής, του χορηγήθηκε κινίνη.

Δε γνωρίζουμε πως του ήρθε του μεσιέ Γκαετάν, αν και κάποιοι ισχυρίζονται πως έβγαζε τη θητεία του ως ο προσωπικός σεφ του Γάλλου στρατάρχη του πυροβολικού Sylvain Charles Valée που αλώνιζε στην Αφρική, πάντως προσπάθησε να μετατρέψει την κινίνη σε κάτι πιο εύπεπτο. Κατέχοντας ήδη κάποιες γνώσεις στην απόσταξη, δημιούργησε το 1837 το Amer Africain, ένα εκχύλισμα κινίνης αρωματισμένο με πορτοκάλι, το οποίο μάλιστα κέρδισε την πρώτη του αναγνώριση στην Παγκόσμια Έκθεση Εμπορίου στο Λονδίνο, το 1862.

Ο Gaétan Picon έφτιαξε το πρώτο ποτοποιείο στη Φίλιπβιλ της Αλγερίας -σήμερα Σκικντά- ενώ λίγα χρόνια αργότερα, έφτιαξε τρία ακόμη στο Αλγέρι, στην Κωνσταντίνη και στην Ανάμπα -και οι τρεις στην Αλγερία. Η επιτυχία στο Λονδίνο το 1862 ουσιαστικά του έδωσε και το διαβατήριο για να περάσει τη Μεσόγειο θάλασσα και να δημιουργήσει εγκαταστάσεις παραγωγής και στη Μασσαλία, πόλη με την οποία συνέδεσε το όνομά του. Εκεί μετονομάστηκε και σε Amer Picon, από τη γαλλική λέξη για το «πικρό» (amer) και το όνομά του.

Μη νομίζετε πως η δημιουργία του Amer Picon ήταν τόσο απλή όσο ακούγεται. Πορτοκάλια και νεράντζια, ρίζα γεντιανής και κινίνη μουλιάζουν μέσα σε ουδέτερη αλκοόλη και όλο το μείγμα στη συνέχεια αποστάζεται. Στο απόσταγμα προστίθεται καραμέλα και ζάχαρη για τη ρύθμιση του χρώματος και της γλυκύτητας και το αποτέλεσμα είναι ένα βοτανικό, γλυκόπικρο απεριτίφ, σήμερα με 18% αλκοολικούς βαθμούς -τότε 39%. Ο Gaétan Picon λέγεται πως για την αρχική συνταγή ανακάλεσε προσωπικές γευστικές και αρωματικές αναμνήσεις από τα γιατροσόφια που του έφτιαχνε η γιαγιά του όταν ήταν άρρωστος.

Κάποιοι άλλοι ευχαριστούσαν τον θεό που ο Gaétan Picon δημιούργησε το Amer Picon, καθώς ως ένα γαλλικό εξαγώγιμο στις αποικίες ποτό, ενίσχυσε το πατριωτικό ηθικό -αλλά και την προπαγάνδα- μεταξύ των στρατευμάτων.

Το Amer Picon, μεταξύ άλλων, αποτέλεσε και μια από τις πρώτες περιπτώσεις brand που αυτολογοκρίθηκαν! Στην αυθεντική ετικέτα, μαζί με τον έφιππο Gaétan Picon, υπάρχει και μια μελαψή γυναίκα με τσεμπέρι, υπό την προστατευτική (αποικιοκρατική) αγκαλιά του, στοιχείο που η εταιρεία πρόλαβε να αφαιρέσει πριν προλάβει να καταπλακωθεί από τη σημερινή χιονοστιβάδα της κουλτούρας ακύρωσης. Προφανώς και υπό σημερινό πρίσμα, μια τέτοια οπτική αποτύπωση θα θεωρείτο άκρως ρατσιστική και σεξιστική.

Η αυθεντική ετικέτα του Amer Picon

Σε κάθε περίπτωση, εκεί προς τα τέλη του 19^ου αιώνα, λίγο μετά την παρασημοφόρηση και τον θάνατο του Gaétan Picon, το Amer Picon αρχίζει και μπαίνει σε ολοένα και περισσότερα κλασικά κοκτέιλ και σε αντίστοιχα βιβλία συνταγές. Το πιο γνωστό ίσως κοκτέιλ είναι το Picon Punch, το οποίο δημιούργησαν Βάσκοι μετανάστες στη… Νεβάδα των ΗΠΑ! Για την παρασκευή του θα χρειαστείτε Amer Picon, γρεναδίνη, μπράντι και ανθρακούχο νερό. Εσείς, γιατί στις ΗΠΑ πλέον δε μπορούν να το φτιάξουν -απαγορεύεται η εισαγωγή Amer Picon από τη Γαλλία! Καλό; Έχει ένα συστατικό στη συνταγή του, το Calamus, το οποίο έχει αποκλειστεί από τον FDA.

Picon Punch όμως πίνει και ο επιθεωρητής Μαιγκρέ, του Βέλγου συγγραφέα αστυνομικής λογοτεχνίας Ζορζ Σιμενόν. Μη σας κάνει εντύπωση· αφενός οι ιστορίες του διαδραματίζονται κυρίως στο γαλλικό Νότο, αφετέρου ο Σιμενόν, ως Βέλγος, ήταν συνηθισμένος στην κατανάλωση Amer Picon. Θα πρέπει μάλιστα να τονίσω πως κάποια χρόνια το βασικό εργοστάσιο παραγωγής του Amer Picon -ίσως και η έδρα της εταιρείας- βρισκόταν στο Βέλγιο.

Οι πιο μάστορες σίγουρα θα γνωρίζετε το θρυλικό Brooklyn, ένα κοκτέιλ με αμερικανικό ουίσκι -κατά προτίμηση από σίκαλη- ξηρό, γαλλικό βερμούτ, λικέρ Μαρασκίνο και Amer Picon. Πρώτη γραπτή αναφορά για το Brooklyn το σωτήριο έτος 1908.

Η πιο τρελή και περίεργη όμως παράδοση που σχετίζεται με το Amer Picon είναι αυτή με τη μπίρα. Δεν γνωρίζουμε μετά βεβαιότητας πότε ξεκίνησε αυτή η παράδοση, η ανάμειξη δηλαδή μιας μικρής ποσότητας Amer Picon με ξανθιές, ελαφριές μπίρες, κυρίως στη βόρειο Γαλλία. Πάντως αποκαλούσαν την εν λόγω «συνήθεια» Picon Bière. Έτσι μετονομάστηκε το βασικό προϊόν της εταιρείας το 1995, όταν δημιουργήθηκε και μια παραλλαγή του, το Picon Club. Διαχωρίστηκε μάλιστα και η χρήση τους· το Picon Bière προτείνεται σε ανάμειξη με μπίρα, ενώ το Picon Club σε ανάμειξη με τόνικ, με λευκό κρασί ή σε κοκτέιλ.

Λέγεται πως το Picon Bière χαράχθηκε στο συλλογικό ασυνείδητο μέσα από μια ταινία του 1962, το ‘’A Monkey in Winter’’. Σε εκείνη ο πρωταγωνιστής, αγαπημένος Ζαν Πολ Μπελμοντό, σε μια σκηνή σε ένα καφέ μεθάει με Picon Bière, χορεύει φλαμένκο, τσακώνεται και τον πετούν έξω. Ο ιδιοκτήτης του καφέ ξεφωνίζει το αμίμητο «Το Picon Bière δε συγχωρεί! Από αυτό πέθανε ο μπαμπάς μου. Δεν υπάρχει τίποτα πιο ύπουλο!»

Σήμερα το Amer Picon έχει περάσει στο στάδιο της καλτ αθανασίας. Ένα απεριτίφ που ξεκίνησε όπως προανέφερα ως φαρμακευτικό τονωτικό ποτό και εξελίχθηκε σε σπουδαίο ποτό, απαραίτητο για την παρασκευή αρκετών κλασικών, αλλά και σε ένα αλκοολούχο που ρίζωσε βαθιά μέσα στη γαλλική -και όχι μόνο- παράδοση.

Εδώ και πολλά χρόνια το Amer Picon ανήκε παγκοσμίως στον πολυεθνικό κολοσσό Diageo, ενώ πολύ πρόσφατα, το Μάιο του 2022, εξαγοράστηκε από τη Gruppo Campari, με το 80% περίπου της παραγωγής του να απορροφάται ακόμη από τη Γαλλία και τις χώρες της Μπενελούξ.