Αλσατία, η περιοχή που μισείς να αγαπάς
Νικολας Γιαννοπουλος•Το ημερολογιο ενός σομελιε
Πριν περίπου 15 χρόνια, η μοναδική μου γνώση σε σχέση με την Αλσατία, προερχόταν από τα παιδικά μου αναγνώσματα αθλητικών εφημερίδων και τον προπονητή της Άρσεναλ, Αρσέν Βενγκέρ, ο οποίος, όπως γραφόταν από σύσσωμο τον ελληνικό αθλητικό τύπο, ήταν Αλσατός. Μα πού βρίσκεται τελικά αυτή η χώρα, η Αλσατία; Και τι το ιδιαίτερο έχει;
Η Αλσατία φυσικά δεν είναι χώρα -αν και θα μπορούσε. Παρόλα αυτά, παράγει κάποια από τα συναρπαστικότερα λευκά κρασιά, τα οποία είναι κρίμα να τα καταναλώσουμε πριν κλείσουν μια πενταετία ζωής. Η σύγχρονη ιστορία της είναι μοιρασμένη ανάμεσα στη σημερινή Γερμανία και τη Γαλλία, με τεράστιες επιρροές και από τις δύο χώρες, με τους περισσότερους ντόπιους να μιλούν και τις δύο γλώσσες.
Η περιοχή βρίσκεται στους πρόποδες της οροσειράς των Βόσγεων, γεγονός το οποίο δημιουργεί το γνωστό “rainshadow effect”, κατά το οποίο τα σύννεφα που κατευθύνονται προς μία οροσειρά, “σκοντάφτουν” και προκαλούν βροχές από τη μία πλευρά της οροσειράς, με αποτέλεσμα η άλλη πλευρά να έχει πολλές μέρες ηλιοφάνειας και περιορισμένες βροχοπτώσεις. Αυτό ακριβώς συμβαίνει στην Αλσατία. Το κλιματικό αυτό φαινόμενο βοηθάει τα σταφύλια που καλλιεργούνται στους αμπελώνες της περιοχής να ωριμάζουν αργά, και να δίνουν κρασιά με μεγαλύτερο «όγκο», και συχνά υψηλότερο αλκοόλ, σε σχέση με τα γειτονικά κρασιά της Γερμανίας.
Soil diversity (Εδαφική ποικιλομορφία)
Η Αλσατία παρουσιάζει έντονο γεωλογικό ενδιαφέρον, καθώς τόσο το έδαφος όσο και το υπέδαφος είναι ψηφιδωτά από διαφορετικούς τύπους, αποτέλεσμα τεκτονικής κινητικότητας εκατομμυρίων ετών, από άργιλο από την ιουράσια εποχή, μέχρι ηφαιστειογενή. Αυτή η ποικιλομορφία δίνει διαφορετικά χαρακτηριστικά στα κρασιά που παράγονται από αυτά τα εδάφη, καθένα απ’ αυτά με τη δική του γοητεία.
Grape varieties (Ποικιλίες σταφυλιού)
Η νομοθεσία της θεσπίστηκε σχετικά αργά, σε σχέση με τις άλλες γαλλικές περιοχές, την δεκαετία του 1970. Οι κύριες ποικιλίες είναι οι Ρίζλιν, Πινό Γκρι, Μουσκά, Γκεβούρτζ-τραμίνερ οι οποίες είναι και οι μόνες που μπορούν να δώσουν ένα από τα 51 Γκραν Κρυ, καθώς και τα περίφημα γλυκά κρασιά προσβεβλημένα από βοτρύτη V.T. (Vendange Tardive – Όψιμος Τρύγος) και S.G.N. (Selection de Grains Noble – Επιλογή από σταφύλια προσβεβλημένα από βοτρύτη). Επίσης, καλλιεργούνται οι ποικιλίες Σιλβάνερ, Πινό Μπλαν και Σασ(ε)λά. Από ερυθρές ποικιλίες στην περιοχή παράγονται κάποια εξαιρετικά Πινό Νουάρ, σε πολύ μικρές όμως ποσότητες.
Διάσημοι αμπελώνες
Υπάρχουν αμπελώνες με ιστορία τεσσάρων-πέντε αιώνων, αμπελώνες που τους δημιούργησαν και τους διατήρησαν για πολλές γενιές, τάγματα ιπποτών και μοναχών όπως οι Καπουτσίνοι αλλά και οι Σιστερσιανοί. Όλη αυτή η ιστορία που υπάρχει στην περιοχή συμβάλλει στη μαγεία που περιβάλλει τα αλσατικά κρασιά. Τα περισσότερα από αυτά τα κρασιά σίγουρα δεν είναι φθηνά, αποκτούν όμως μεγαλύτερη ονομαστική αξία αν τα προσέξουμε στην παλαίωσή τους. Κάποιοι από τους διασημότερους αμπελώνες είναι οι Clos Windsbuhl (Zind-Humbrecht), Clos Ste Hune (Trimbach), Clos des Capucins (Weinbach), Comtes d’ Eguisheim (Leon Beyer), Pfersigberg (Emile Beyer), Muenchberg (Ostertag).
Biodynamics
Η Αλσατία είναι από τις περιοχές με πολύ μεγάλο ποσοστό αμπελουργών και παραγωγών που ακολουθούν πιστά και για πολλά χρόνια τις αρχές της βιολογικής καλλιέργειας αλλά και της βιοδυναμικής. Κάποιοι από τους κορυφαίους μάλιστα είναι υπέρμαχοι της βιοδυναμικής, με πραγματικά εξαιρετικά αποτελέσματα.
Γευσιγνωσία
Ρίζλιν νεαρό
Χρώμα μέτριας έντασης αχυρένιο με πράσινες ανταύγειες. Μέτρια προς υψηλή αρωματική ένταση με αρώματα λεμονιού, γκρέιπφρουτ, λάιμ, λεμονόχορτου, νύξεις ορυκτότητας και στο στόμα μέτριο προς γεμάτο σώμα, υψηλή οξύτητα, αρκετά νόστιμο με αρώματα εσπεριδοειδών, πράσινου μήλου και μακριά δροσιστική επίγευση.
Συνδυάζεται με σασίμι σολομού, ταρτάρ σολομού, ωμά οστρακοειδή, πράσινες σαλάτες με ντρέσινγκ εξωτικών φρούτων
Ρίζλιν παλαιώμένο
Μέτριο προς βαθύ χρυσό. Μέτρια προς υψηλή αρωματική ένταση, με αρώματα γλυκού ροδάκινου και βερίκοκου, ώριμου πορτοκαλιού και νερατζιού, έντονης ορυκτότητας και νότες καπνού και πυρίτιδας. Στο στόμα αρκετά γεμάτο με στρογγυλή οξύτητα, έντονο και θερμό, με πολύ ώριμο ροδάκινο, καθώς και κομπόστα μήλου. Νύξεις μπαχαρικών, όπως βανίλια και μπισκότα με τζίντζερ.
Συνδυάζεται με αστακό, πάπια με πορτοκάλι, γαρίδες σοτέ με γουσάμπι και πιπέρι.
Πινό Γκρι νεαρό
Χρώμα μέτριας έντασης, αχυρένιο με ροζ ανταύγειες. Μέτρια αρωματική ένταση με αρώματα τριαντάφυλλου, μοσχολέμονου, φρέσκου ροδάκινου και στο στόμα μέτριο προς γεμάτο σώμα, μέτρια οξύτητα, αρκετά νόστιμο με αρώματα εσπεριδοειδών, γρασιδιού, τριαντάφυλλου και από λουκούμι (Turkish delight). Μέτριας διάρκειας ευχάριστη και κομψή επίγευση.
Συνδυάζεται με απεριτίφ, καπνιστό σολομό, ψαρονέφρι με σος από ροδάκινα, κοτόπουλο με γλυκόξινη σάλτσα
Πινό Γκρι παλαιωμένο
Βαθύ χρυσό. Μέτρια προς υψηλή αρωματική ένταση με αρώματα κομπόστας ροδάκινου, ώριμου πορτοκαλιού, τριαντάφυλλου και ξηρών καρπών, όπως μοσχοκάρυδο. Στο στόμα αρκετά γεμάτο με μέτρια οξύτητα, λιπαρό, έντονο και θερμό, με μαρμελάδα βερίκοκο και ροδάκινο, αγιόκλημα, λουίζα, πραλίνα φουντουκιού και βανίλια.
Συνδυάζεται με ώριμα τυριά, όπως το αλσατικό Munster, Mimollette, Comte, Morbier. Επίσης, καπνιστό χέλι και ριζότο με τρούφα.
Μουσκά νεαρό
Χρώμα μέτριας έντασης, λεμονί με ροζ ανταύγειες. Μέτρια αρωματική ένταση με αρώματα τριαντάφυλλου, πορτοκαλιού και μαρμελάδας νεράντζι. Στο στόμα σχετικά ελαφρύ, μαλακό με μέτρια οξύτητα, μέτριο αλκοόλ και αρώματα από λουκούμι, ώριμο νεράντζι και νότες από εξωτικά φρούτα όπως μάνγκο και φρούτα του πάθους. Μέτριας διάρκειας ευχάριστη και κομψή επίγευση.
Συνδυάζεται με απεριτίφ και σαλάτες.
Μουσκά παλαιωμένο
Μέτριο χρυσό χρώμα, με ροζ ανταύγειες. Μέτρια προς υψηλή αρωματική ένταση, με αρώματα ώριμου ροδάκινου και βερίκοκου, αποξηραμένων λευκών λουλουδιών, χαμομήλι και γλυκού σταφυλιού. Στο στόμα αρκετά γεμάτο με μέτρια οξύτητα, στρογγυλό, ελαφρώς γλυκό και αρώματα από αγιόκλημα, βερίκοκο, μοσχοκάρυδο και κανέλλα.
Συνδυάζεται με ασιατική και κινέζικη κουζίνα.
Γκεβουρτζ-τραμίνερ νεαρό
Μέτριο χρυσό με ροζ ανταύγειες. Αρκετά αρωματικό με τα εξωτικά φρούτα, όπως το λίτσι, το ανοιξιάτικο τριαντάφυλλο, αλλά και το φρεσκοκομμένο τζίντζερ να κυριαρχούν. Στο στόμα, ελαφρώς γλυκό, θερμό με αρκετά υψηλό αλκοόλ, αρκετά πλούσιο σώμα και μέτρια οξύτητα. Τα αρώματα της μύτης εμφανίζονται και στο στόμα, οδηγώντας σε μια πικάντικη, φρουτώδη και θερμή επίγευση.
Συνδάζεται με σασίμι σολομού, ψητός σολομό, ενώ ταιριάζει εξαιρετικά με τα περισσότερα πικάντικα πιάτα.
Γκεβουρτζ-τραμίνερ παλαιωμένο
Βαθύ χρυσό χρώμα με κεχριμπαρένιες ανταύγειες. Αρωματικά αρκετά έντονο, με αρώματα μαρμελάδας ροδάκινου και βερίκοκου, γλυκό τζίντζερ, πολύ ώριμο λίτσι και αποξηραμένα τριαντάφυλλα. Στο στόμα, θερμό, πλούσιο και λιπαρό, στρογγυλό με μέτρια οξύτητα. Αρκετά πικάντικο, με αρώματα τζίντζερ, γλυκού σταφυλιού, πραλίνας φουντουκιού και μαρόν γλασέ. Μακρά επίγευση.
Συνδυάζεται με ταϊλανδική κουζίνα, όπως χοιρινό-κάρι με αρωματικό μπασμάτι, καθώς και αρωματική πάπια Πεκίνου με πικάντικη σος.