Αφρώδης ρετσίνα Botanic. Πόλεμος για τις φυσαλλίδες

*της Βάσως Αλιμπέρτη

Με την αιτιολογία «δεν προβλέπεται η παραγωγή αφρώδους ρετσίνας», η αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων δέσμευσε προ μηνός 2.660 φιάλες ”Botanic” εντός του Οινοποιείου Νικολού στο Κορωπί. Η αφρώδης ρετσίνα ”Botanic” είχε μόλις γίνει η αιτία για να ξεκινήσει ένας πόλεμος.

Λίγο καιρό πριν και συγκεκριμένα τον περασμένο Μάρτιο, η απαγορευμένη σήμερα αφρώδης ρετσίνα ”Botanic” του Οινοποιείου Νικολού, μετά από τρία περίπου χρόνια παρουσίας της στην ελληνική αγορά, θα κέρδιζε ένα από τα δεκαπέντε χρυσά μετάλλια που απονεμήθηκαν σε ελληνικές ετικέτες στον διεθνή διαγωνισμό κρασιού TEXSOM στο Τέξας των ΗΠΑ, φιγουράροντας μάλιστα στην λίστα των χρυσών μεταλλίων δίπλα σε σημαντικές Σαντορίνες και άλλα διακεκριμένα ελληνικά κρασιά.

Τι ακριβώς είναι η αφρώδης ρετσίνα;

Για να γίνει σαφές το τι σημαίνει ακριβώς αφρώδης ρετσίνα, δεδομένου του γεγονότος ότι πρόκειται και για ένα καινοτόμο προϊόν της ελληνικής αγοράς, -και στο μέτρο βέβαια που ένας νομικός μπορεί να περιγράψει την διαδικασία παραγωγής της- αρκεί να πούμε ότι σύμφωνα με τον κ. Βασίλη Νικολού, χημικό, οινολόγο του Οινοποιείου και Καθηγητή του ΤΕΙ Οινολογίας της Αθήνας, η παραγωγή της, στην περίπτωση του ”Botanic”, γίνεται με την méthode traditionnelle. Πρακτικά, ακολουθείται σε πρώτο στάδιο η κλασική πατροπαράδοτη διαδικασία για την παραγωγή ρετσίνας και αφού αυτή παραχθεί και ολοκληρωθεί η πρώτη της ζύμωση, στην συνέχεια στο προϊόν προστίθενται σάκχαρα και ζυμομύκητες για να ακολουθήσει μία δεύτερη ζύμωση, μέσα το μπουκάλι αυτήν την φορά, μετά το πέρας της οποίας τα σάκχαρα μετατρέπονται σε διοξείδιο του άνθρακα, το οποίο βρίσκεται διαλυμένο μέσα στο προϊόν.

Το Οινοποιείο Νικολού παράγει και διαθέτει στην αγορά την αφρώδη ρετσίνα ”Botanic” από το 2015 και εξακολουθούσε να την διαθέτει μέχρι και τα μέσα Ιουνίου του τρέχοντος έτους, οπότε και η διάθεση του προϊόντος στην αγορά είναι πλέον απαγορευμένη λόγω της δέσμευσης που επιβλήθηκε.

Τι μέλλει γενέσθαι με την υπόθεση;

Το Οινοποιείο υπέβαλε ένσταση κατά της ανωτέρω δέσμευσης με κύριο επιχείρημα, σύμφωνα με την νομική του σύμβουλο, δικηγόρο Αθηνών Αγγελική Ψύχα, το γεγονός ότι «αφρώδης οίνος» σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 1308/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου είναι μεταξύ άλλων, το προϊόν που παράγεται με πρώτη ή δεύτερη αλκοολική ζύμωση είτε από νωπά σταφύλια είτε από γλεύκος σταφυλιών είτε από οίνο. Αντίστοιχα ο οίνος είναι σύμφωνα με τον ανωτέρω Κανονισμό μία από τις 17 κατηγορίες αμπελοοινικών προϊόντων, η οποία ορίζεται ως «το προϊόν που παράγεται αποκλειστικά με πλήρη ή μερική αλκοολική ζύμωση νωπών σταφυλιών, είτε αυτά έχουν υποστεί έκθλιψη είτε όχι, ή γλεύκους σταφυλιών», ενώ παράλληλα ορίζεται ρητά ότι οίνο αποτελεί και η ρετσίνα. Συγκεκριμένα ορίζεται ότι: «Ρετσίνα» είναι ο οίνος που παράγεται αποκλειστικά στη γεωγραφική επικράτεια της Ελλάδας από γλεύκος σταφυλιών επεξεργασμένο με ρητίνη Πεύκης Χαλεπίου.

Συνεπώς, το Οινοποιείο προβάλλει το επιχείρημα ότι εφόσον ο αφρώδης οίνος μπορεί να έχει ως βάση τον οίνο (τον οποιονδήποτε οίνο χωρίς να τίθεται ουδεμία απολύτως εξαίρεση στον ως άνω Κανονισμό) και η ρετσίνα αποτελεί αδιαμφισβήτητα οίνο (ρητά σύμφωνα με τον ανωτέρω Κανονισμό), τότε επιτρέπεται απολύτως να παράγεται αφρώδης ρετσίνα και εν προκειμένω η αφρώδης ρετσίνα ”Botanic”.

Προς ενίσχυση των ανωτέρω επιχειρημάτων το Οινοποιείο προβάλλει επίσης τον ισχυρισμό ότι εάν ο ενωσιακός ή εθνικός νομοθέτης ήθελε, θα εξαιρούσε ρητά τη ρετσίνα ως οίνο βάσης για την παραγωγή αφρώδους οίνου. Μάλιστα τέτοια εξαίρεση, δηλαδή διάταξη που να εξαιρεί ρητά την ρετσίνα ως οίνο βάσης, υπάρχει στην ευρωπαϊκή νομοθεσία [Κανονισμός (ΕΕ) 251/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου] αναφορικά με τους αρωματισμένους οίνους και συνεπώς το Οινοποιείο ισχυρίζεται ότι εάν ετίθετο τέτοιο ζήτημα ΚΑΙ για τους αφρώδεις οίνους, θα έπρεπε η εξαίρεση να προβλέπεται ρητά.

Το Υπουργείο με το έγγραφο της δέσμευσης ισχυρίζεται ότι «δεν προβλέπεται η παραγωγή αφρώδους ρετσίνας και μάλιστα η ρετσίνα αποτελεί προϊόν με ονομασία κατά παράδοσιν – ισοδύναμο ΠΓΕ» και παραπέμπει τόσο στον Κανονισμό (ΕΕ) 1308/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου όσο και στο Προεδρικό Διάταγμα 514/1979. Το Οινοποιείο ωστόσο ισχυρίζεται ότι στο τελευταίο διάταγμα (γνωστό και ως «διάταγμα Τσάτσου») πέρα από το γεγονός ότι δίδεται ο ορισμός της ρετσίνας και ρυθμίζεται το εν γένει νομικό πλαίσιο αναφορικά με την παραγωγή, τον έλεγχο και την προστασία των ρητινιτών οίνων, δεν υφίσταται κάποιου είδους ρητή απαγόρευση αναφορικά με την παραγωγή αφρώδους ρετσίνας.

Σύμφωνα με τα έως τώρα δεδομένα της υπόθεσης, το Υπουργείο μετά την υποβολή της ένστασης, παρέτεινε με έγγραφό του την δέσμευση των φιαλών, επιφυλασσόμενο να απαντήσει σχετικά με τα ανωτέρω νομικά επιχειρήματα, τα οποία προέβαλε με την ένστασή του το Οινοποιείο.

Αναμένουμε με μεγάλο νομικό -αλλά και οινοφιλικό- ενδιαφέρον την απάντηση του Υπουργείου επί των επιχειρημάτων του Οινοποιείου, η οποία απάντηση θα κρίνει και την τύχη των δεσμευμένων σήμερα 2.660 φιαλών με αφρώδη ρετσίνα “Botanic”, η οποία αμέσως μετά την πρώτη της βράβευση στο εξωτερικό εμέλλετο να εμπλακεί σε έναν -σε κάθε περίπτωση εξαιρετικά ενδιαφέροντα- δικαστικό αγώνα και ν’ αποτελέσει το μήλον της έριδος μεταξύ τόσο οινόφιλικών όσο και νομικών κύκλων.

*Η Βάσω Αλιμπέρτη σε έναν ιδανικό κόσμο θα ταξίδευε όλη μέρα, θα δοκίμαζε φαγητά και ποτά σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, θα άκουγε ανθρώπους να αφηγούνται τις ιστορίες της ζωής τους και θα τις κατέγραφε. Σε αυτόν τον κόσμο είναι δικηγόρος και αιώνια φοιτήτρια ψυχολογίας. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και στο Παρίσι και έκτοτε τα πρωινά δικάζει, εξετάζει μάρτυρες, γράφει δικόγραφα, τσακώνεται με δικαστικούς υπαλλήλους και τα βράδια περιτριγυρίζει τα αθηναϊκά μπαρ και ακούει ιστορίες ανθρώπων. Ενίοτε τις γράφει κιόλας.