Οι δέκα πιο χαρακτηριστικές και εμβληματικές κατηγορίες μπαρ
Γιαννης Κοροβεσης•Articles
Η γοητεία των πιο υπέροχων μπαρ στον κόσμο δεν εντοπίζεται μόνο στα ποτά του, παρά και στη μοναδική ατμόσφαιρα -ένας άρρητος κώδικας επικοινωνίας που αποκαλύπτει κάθε φορά τόσα πολλά για τον πολιτισμό, την ιστορία, αλλά και για την κοινωνία την ίδια. Κάθε τύπος μπαρ, από το κλασικό, αμερικανικό Speakeasy, μέχρι τα all-day café bar με τις καρέκλες τους να λιάζονται στον ήλιο της Μεσογείου, όλα προσφέρουν από μια ξεχωριστή εμπειρία στους θαμώνες τους. Η αρχιτεκτονική, η διακόσμηση, η χωροταξία, αλλά και ο ρυθμός τους διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία αυτών των εμπειριών, μεταφέροντας τους επισκέπτες σε διαφορετικές εποχές και τοποθεσίες, ρυθμίζοντας αντίστοιχα και τη διάθεσή τους. Η εξερεύνηση του παρόντος στις πιο χαρακτηριστικές κατηγορίες μπαρ, πέραν του προφανούς σκοπού του, σκοπεύει να αποτελέσει και φόρο τιμής σε όλους τους διαφορετικούς, ξεχωριστούς τρόπους που έχει σκαρφιστεί ο άνθρωπος για να διασκεδάζει. Σε κάθε περίπτωση, είτε προτιμάτε την ησυχία και την κομψότητα ενός ξεδοχειακού μπαρ, είτε τη ζωντάνια μιας ιρλανδικής παμπ, μοναδική συνισταμένη κάθε επιτυχημένου μπαρ, από κάθε χαρακτηριστική κατηγορία, αποτελεί εκτός από την ατμόσφαιρα, και η αποπνέουσα αίσθηση της φιλοξενίας.
Τα American Bar
Το αρχετυπικό American Bar στέκει ως φάρος της κουλτούρας των κλασικών κοκτέιλ και αποτελεί την επιτομή της κομψότητας, την απλότητας και της έμφασης στην ποιότητα των ποτών. Χαρακτηρίζεται συνήθως από την μακριά, φιλόξενη μπάρα του, συνήθως από καλογυαλισμένο ξύλο ή μάρμαρο και στέκει ως διαχρονική απόδειξη της χρυσής εποχής του μπαρ.
Το νεοϋορκέζικο PDT(Please Don’t Tell), που τόσο αγαπώ, αποτελεί κλασικό παράδειγμα της συγκεκριμένης κατηγορίας. Διακριτική είσοδος, εκλεπτυσμένο διακοσμητικά εσωτερικός χώρο που συνδυάζει μοντέρνα και κλασικά σχεδιαστικά στοιχεία, το PDT αποτελεί έναν παράδεισο για τους λάτρεις των κοκτέιλ.
Αλλά και το Carousel Bar στη Νέα Ορλεάνη, φημισμένο για τις περιστρεφόμενες θέσεις στη μπάρα του, βεβαίως και για τη διαχρονική, αυταπόδεικτή του γοητεία. Και μπορεί να στεγάζεται εντός ξενοδοχείου, αποτελεί όμως τον ορισμό του American Bar, προσφέροντας ένα ταξίδι στις περασμένες εποχές και σήμερα, αγαπημένο προορισμό για ντόπιους και τουρίστες -εντάξει, πλέον ίσως περισσότερο τουριστικό.
Τα TiKi bar
Τι να πρωτογράψει κανείς για τα TiKi bar, τα μπαρ που όρισαν τα σύγχρονα μπιτς μπαρ, που πρόσφεραν στους διψασμένους από την Ποτοαπαγόρευση Αμερικανούς μια εξαιρετική εμπειρία απόλαυσης, χαλάρωσης, αλλά και έντονης διασκέδασης! Τα μπαρ που σηματοδότησαν μια ολόκληρη εποχή, δημιούργησαν εκατοντάδες νέα κοκτέιλ, αλλά και τρόπους παρασκευής και σερβιρίσματος των ποτών, όπως και νέους «ήρωες» στα μπαρ και που βέβαια τροφοδότησαν την pop κουλτούρα με άφθονο υλικό.
Τα TiKi bar μεταφέρουν τον θαμώνα τους σε έναν τροπικό παράδεισο, περικλείοντας εντός τόσο λίγων τετραγωνικών ολόκληρη τη γοητεία της Πολυνησίας. Τα TiKi bar ήταν -και είναι- συχνά διακοσμημένα με κατασκευές από μπαμπού, αχυρένιες σκεπές, αλλά και με καλλιτεχνικά στοιχεία από την πολυνησιακή τέχνη, δημιουργώντας μια μαγευτική, εξωτική ατμόσφαιρα.
Το πρώτο Trader Vic’s στο Όκλαντ της Καλιφόρνια, σημείο γέννησης του θρυλικού Mai Tai, αποτελεί το πρώτο μπαρ του είδους του. Με ντεκόρ που θυμίζει νησιά και παραλίες, τροπικά μοτίβα και αγαλματίδια από την πολυνησιακή μυθολογία, φοίνικες και ψάθινες κατασκευές, το Trader Vic’s συνεχίζει από το 1934 την παράδοση που δημιούργησε ο Victor Bergeron.
Αλλά και το Mai-Kai στο Fort Lauderdale της Φλόριντα, ιδρυθέν εν έτει 1956, χαρίζει κι αυτό μέχρι σήμερα μια ολοκληρωμένη, TiKi, εντυπωσιακή κιτς, εμπειρία στους θαμώνες του. Και το πετυχαίνει προσφέροντας όλο το πακέτο: εντυπωσιακούς κήπους, καταρράκτες (!) και ποτά αυστηρά σε περίτεχνα σχεδιασμένα TiKi ποτήρια, στοιχεία που συμπληρώνουν το θεατρικό σκηνικό.
Τα ξενοδοχειακά μπαρ με αέρα από τη Βικτωριανή εποχή
Έγιναν συνώνυμα της πολυτέλειας και της μεγαλοπρέπειας. Σε δωμάτια που πολύ συχνά διαθέτουν ξύλινη επένδυση στους τοίχους, στιβαρές μπάρες, βελούδινη επένδυση ή δέρμα στα σκαμπό και στις καρέκλες, περίτεχνα διακοσμημένα ταβάνια, στοιχεία που αντανακλούν τη χλιδή της Βικτωριανής εποχής.
Πιο λαμπρό παράδειγμα, το Savoy στο Λονδίνο και το πιο φημισμένο μπαρ του, το American Bar. Καλογυαλισμένα μπρούτζινα στοιχεία, πολυτελή υφάσματα παντού κι ένα πιάνο, όλα μεταφέρουν τον καλεσμένο σε μια άλλη εποχή.
Με παρόμοιο τρόπο, το Artesian bar του ξενοδοχείου Langham, κι αυτό στο Λονδίνο, προβάλει τη Βικτωριανή εξτραβαγκάντσα με ένα σύγχρονο twist. Κι αυτό γιατί, το μπαρ που έχει ανακηρυχθεί κάμποσες φορές ως καλύτερο του κόσμου, προσφέρει εξαιρετικά και καινοτόμα κοκτέιλ, αλλά και έντονη διασκέδαση, μέσα από ένα σκηνικό που θυμίζει περασμένους αιώνες.
Τα μεσογειακά all-day café bar
Από τη Νάπολη, το Αμάλφι και τη Βενετία, μέχρι τη Βαρκελώνη, το Παρίσι και την Αθήνα, τα all-day café bar ξεκάθαρα αντικατοπτρίζουν τον τρόπο ζωής της Μεσογείου. Ευάερα, με αρκετό εξωτερικό χώρο και τραπεζοκαθίσματα που λιάζονται στον καυτό ήλιο της Μεσογείου, φερ φορζέ, καναπέδες, μαξιλάρια και ολοήμερο ωράριο, είναι ίσως ο πιο οικείος σε μας τύπος μπαρ. Οι θαμώνες τους γίνονται ένα με τους πολύβουους δρόμους και τους περαστικούς σε πλατείες, πεζοδρόμια και μπαλκόνια, εκμεταλλευόμενοι και απολαμβάνοντας το εύκρατο κλίμα των χωρών της Μεσογείου.
Το Caffè Florian στη Βενετία από το 1720, αποτελεί τρανό και ιστορικό παράδειγμα της συγκεκριμένης κατηγορίας. Από το σημείο που βρίσκεται, στη διάσημη πλατεία του Αγίου Μάρκου, συνδυάζει τη μοναδική, βενετσιάνικη γοητεία, με τη μεσογειακή χαλαρότητα. Το café bar σερβίρει από καφέ και απεριτίφ, μέχρι μπίρες, κοκτέιλ και ελαφρύ φαγητό.
Αντίστοιχα και στο Παρίσι, το Café de Flore σερβίρει τους θαμώνες του καφέ, γαλλικό κρασί και ελαφριά τσιμπήματα, από το 1880 και την Τρίτη Γαλλική Δημοκρατία έως σήμερα. Κλασικές γαλλικές καρέκλες τύπου μπιστρό και τραπεζάκια καταλαμβάνουν το πεζοδρόμιου στην καρδιά του Saint-Germain-des-Prés, από όπου οι θαμώνες του μπορούν να απολαμβάνουν τους πεζούς περαστικούς.
Οι ιρλανδικές παμπ
Μπορεί στην Ελλάδα να είμαστε και τόσο εξοικειωμένοι, ιρλανδικές παμπ όμως υπάρχουν σε αρκετά μέρη του κόσμου και ξεκάθαρα θεωρώ πως οφείλω να τους αφιερώσω μια θέση στη λίστα, ως μια διακριτή κατηγορία μπαρ. Χαρακτηρίζονται για τη ζεστή φιλοξενία τους, τη ζωντανή ατμόσφαιρα, καθώς και για το ότι -ίσως περισσότερο από κάθε άλλη κατηγορία- είναι ενταγμένες απόλυτα στην κοινότητα.
Εντελώς διαφορετική κατηγορία από την προηγούμενη, καθώς εδώ πρόκειται για μπαρ που βρίσκονται αμιγώς σε εσωτερικό χώρο, συνήθως χωρίς πολύ φως της μέρας, με το ξύλο να κυριαρχεί, ενίοτε και με τζάκι και ως επί το πλείστον σερβίρει μπίρες και ουίσκι.
Μοναδική περίπτωση η Brazen Head, η παλαιότερη εν ενεργεία ιρλανδική παμπ, η οποία στέκει υπερήφανα στο Δουβλίνο από το 1198! Χαμηλοτάβανη, με φθαρμένες πέτρινες πλάκες στο πάτωμα, η απόλυτη ενσάρκωση του ρουστίκ. Η παμπ ζωντανεύει ακόμη περισσότερο τις μέρες που έχει ζωντανή, παραδοσιακή ιρλανδική μουσική.
Κάπως έτσι και το Temple Bar, που χαρίζει το όνομα και στην αντίστοιχη περιοχή του Δουβλίνου, εμβληματικό τοπόσημο εδώ και χρόνια στην πόλη, το οποίο αποκλείεται να αγνοήσουν τόσο οι ντόπιοι, όσο και οι τουρίστες. Ξεχωρίζει με το ζωηρό κόκκινο χρώμα στο εξωτερικό του, για το δαιδαλώδες εσωτερικό του χώρο, με τα διάφορα δωμάτια και για τη ζωντανή ατμόσφαιρά του.
Τα Speakeasy
Δεν είναι σίγουρο, ο θρύλος ήθελε τους ιδιοκτήτες και τους μπάρμαν στα παράνομα μπαρ την περίοδο της Ποτοαπαγόρευσης να καλούν τους θαμώνες να μιλούν χαμηλόφωνα (Speak Easy) για να μην τους ακούσουν οι αστυνομικοί που έκαναν περιπολίες. Σήμερα, με την άνοδο στις προτιμήσεις των κλασικών κοκτέιλ, έχουν δημιουργηθεί πολλά μπαρ που προσπαθούν να μεταφέρουν, αναδημιουργήσουν την ατμόσφαιρα εκείνων των παράνομων μπαρ.
Ένα από τα δύο Speakeasy που λειτουργούν ακόμη στη Νέα Υόρκη, από την περίοδο της Ποτοαπαγόρευσης μέχρι και σήμερα, είναι το Back Room. Βρίσκεται πίσω από μια πόρτα χωρίς ταμπέλα, και όλα μέσα θυμίζουν την ατμόσφαιρα από τα νεοϋορκέζικα Roaring Twenties. Βίντατζ πολυθρόνες, καναπέδες, χαμηλός φωτισμός και, φυσικά, αρκετό αμερικάνικο ουίσκι.
Τα παραδείγματα άφθονα. Σε όλο τον κόσμο έχουν προσπαθήσει να αναδημιουργήσουν την ατμόσφαιρα της Ποτοαπαγόρευσης, θέτοντας αρχικά αρκετές δυσκολίες στην πρόσβαση στο ίδιο το μπαρ! Αρκετά μπαρ λειτουργούν σε πίσω δωμάτια ή σε υπόγεια ή πίσω από κουρτίνες άλλων επιχειρήσεων· κομμωτήρια, σουσάδικα, μανάβικα, παίζουν τον ρόλο των «μπροστινών», έστω μόνο και για το θεαθήναι, χωρίς να υπάρχει αληθινά ανάγκη, αφού πλέον… δεν υπάρχει Ποτοαπαγόρευση!
Τα «ταρατσάτα» μπαρ
Μπαρ σε ταράτσες, το αγαπημένο μας χόμπι εδώ στην Αθήνα, αλλά και στη Σιγκαπούρη, στο Χονγκ Κονγκ, στη Λισαβόνα, κυρίως σε πυκνοκατοικημένες πόλεις, όπου και προσφέρουν αστικό καταφύγιο από τη φασαρία και την πολυκοσμία -στην περίπτωση της Αθήνας και μαγευτική θέα προς την Ακρόπολη.
Στο Sky Bar στην Μπανγκόκ η θέα είναι εντυπωσιακή, στην κυριολεξία κόβει την ανάσα, οπότε, μοιραία δεν προσέχεις και πολλά άλλα πράγματα. Ακόμη όμως κι αυτό, σε συνδυασμό με τα ενδιαφέροντα κοκτέιλ και τη μοντέρνα διακόσμηση, δημιουργούν μια μοναδική εμπειρία.
Σε λιγότερο υψοφοβικό περιβάλλον, το The Roof στο ξενοδοχείο Viceroy στη Νέα Υόρκη, υπόσχεται μεν θέα, αλλά σε πιο νορμάλ πλαίσιο, ιδανικό για απογευματινές ή/και επαγγελματικές συναντήσεις και ελαφρύ φαγητό. Συνήθως, και εκ των πραγμάτων, τα «ταρατσάτα» μπαρ είναι πιο βιομηχανικά, σερβίρουν μοντέρνα ποτά και κοκτέιλ, σχεδόν πάντα συνοδεία φαγητού.
Οι παμπ ζυθοποιείων
Με το κίνημα της craft μπίρας να βρίσκεται ακόμη σε άνθιση -ή τουλάχιστον, καλά να κρατεί- παρατηρούμε αρκετούς craft ζυθοποιούς να δημιουργούν παμπ στις εγκαταστάσεις τους και αποτελούν την καλύτερη ευκαιρία για τους ζυθόφιλους να γνωρίσουν τις μπίρες τους.
Εκεί λοιπόν σερβίρεται σχεδόν αμιγώς μπίρα, από την παραγωγή του ζυθοποιείου, αλλά και πιο πειραματικές, ενώ οι περισσότερες προσφέρουν και (πλούσιο) φαγητό, όπως αρμόζει σε μπιραρίες.
Σχεδόν πάντα οι παμπ ζυθοποιείων είναι πιο ψηλοτάβανες, αρκετές έχουν αυλή σε εξωτερικό χώρο, μεγάλα, μοναστηριακά τραπέζια και ελεύθερη είσοδο στις αποθήκες και τις λοιπές εγκαταστάσεις ζυθοποίησης.
Η ζυθοποιεία Brooklyn με την παμπ της αποτελεί κλασικό παράδειγμα στο εξωτερικό, ενώ στην Ελλάδα ομνύουμε στη Ζυθοποιεία Αναστασίου, η οποία λειτουργεί κι αυτή στο ίδιο πλαίσιο.
Τα τζαζόμπαρα
Σχεδόν πάντα μικρά σε τετραγωνικά και μεγάλα σε καρδιά, τα τζαζόμπαρα δίνουν έμφαση στη μουσική -ενίοτε και στον χορό- και στις συναναστροφές, καθώς αποτελεί κλασική κατηγορία μπαρ για θαμώνες. Αμυδρά φωτισμένα, με έμφαση χρωματικά στο μαύρο, επηρεασμένα από τη σπουδαία κουλτούρα με μπαρ της Νέας Ορλεάνης, στο εξωτερικό σχεδόν πάντα φιλοξενούν και ζωντανές ορχήστρες της τζαζ.
Όπως στο θρυλικό Preservation Hall της Νέας Ορλεάνης στην καρδιά της Γαλλικής Συνοικίας. Από τη δεκαετία του ’50 μέχρι και σήμερα, αναρίθμητοι μουσικοί, και άλλοι τόσοι θαμώνες έχουν περάσει τις πόρτες του, ενώ σήμερα και σχεδόν κάθε μέρα, θα πετύχετε κάποιο λάιβ.
Αντίστοιχα, στο Λονδίνο, το Ronnie Scott’s Jazz Club λειτουργεί περίπου με τις ίδιες συνθήκες. Αμιγώς για λάιβ, υποφωτισμένο, στα μαύρα και με μουσική που εξάπτει τα ήθη. Στην Ελλάδα, γνήσιος εκπρόσωπος στην κατηγορία με τα τζαζόμπαρα, ακόμη κι αν δε χωράει μέσα ορχήστρα, το Jazz in Jazz στο ακριτικό, βόρειο Κολωνάκι.
Τα wine bar
Κατηγορία σε σπουδαία άνθιση, ακόμη κι αν δε διαθέτει ομοιογενή χαρακτηριστικά, ίσως να μην έχει προλάβει να δημιουργήσει ή -το πιο πιθανό- να απευθύνεται σε αρκετά ετερόκλητο κοινό.
Από αρκετά εκλεπτυσμένη, έως και πολύ χαλαρή η ατμόσφαιρά τους, το μόνο σίγουρο πάντως, πως η διακόσμηση περιστρέφεται γύρω από το κρασί. Φελλοί, ξυλοκιβώτια, άφθονες φιάλες και άπειρα ποτήρια, αποτελούν τα sine que non διακοσμητικά στοιχεία που θα συναντήσετε. Η μπάρα δεν αποτελεί απαραίτητο στοιχείο, σχεδόν πάντα όμως θα συναντήσετε έναν χώρο όπου θα εκτίθενται/αποθηκεύονται/συντηρούνται οι φιάλες κρασιού. Στα πιο παραδοσιακά wine bar, στην Ανδαλουσία, για παράδειγμα, μπορεί να βρείτε μέχρι και βαρέλια με κρασί για σερβίρισμα!
Από τα πιο μοντέρνα, το Aldo Sohm Wine Bar στη Νέα Υόρκη και πάλι, αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα, άρτια ενσωματωμένου κόνσεπτ και λειτουργικότητας.